Khi u tuyến yên tăng tiết GH, những tác động không kiểm soát của hormone này có thể tạo ra một loạt triệu chứng và ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng sức khỏe của con người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá chi tiết về triệu chứng, nguyên nhân, và cách điều trị u tuyến yên tăng tiết GH, nhằm cung cấp cái nhìn sâu hơn về căn bệnh này và tầm quan trọng của việc quản lý chúng đối với sức khỏe con người.
Hình ảnh u tuyến yên tăng tiết GH
Menu xem nhanh:
1. U tuyến yên tiết hormone GH như nào?
Tuyến yên là một tuyến nội tiết ở não người chịu trách nhiệm sản xuất và tiết ra một số hormone quan trọng, trong đó có hormone tăng trưởng (GH – Growth Hormone). Hormone tăng trưởng là một hormone peptide có tác dụng thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của cơ thể, bao gồm cả tăng trưởng tế bào, sụn và xương.
Tuyến yên tăng tiết GH theo chu kỳ ngày đêm, với sự tăng cao vào ban đêm trong giai đoạn ngủ sâu. GH có nhiều tác động trong cơ thể, bao gồm:
– Tăng trưởng cơ bắp và xương: GH thúc đẩy việc tái tạo tế bào cơ và xương, góp phần vào tăng kích thước và sức mạnh của chúng.
– Tác động đến quá trình chuyển hóa: GH có khả năng tăng cường chuyển hóa lipid, giúp cơ thể sử dụng mỡ là nguồn năng lượng, từ đó giúp kiểm soát cân nặng.
– Tác động đến tế bào gan: GH kích thích gan sản xuất một hormone khác là IGF-1 (Insulin-like Growth Factor-1). IGF-1 thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của nhiều loại tế bào và mô trong cơ thể.
– Tác động đến hệ thần kinh: GH có vai trò quan trọng trong phát triển hệ thần kinh trung ương và periferia. Nó có thể ảnh hưởng đến tình trạng tinh thần và giấc ngủ.
– Tác động đến quá trình tái tạo tế bào: GH giúp tăng cường quá trình tái tạo tế bào và tăng cường sự phục hồi sau chấn thương hoặc căng thẳng.
2. U tuyến yên tăng tiết GH gây bệnh gì?
2.1. U tuyến yên tăng tiết GH gây bệnh to đầu chi
Bệnh to đầu chi là một rối loạn nội tiết tố hiếm gặp xảy ra khi tuyến yên trong não sản xuất quá nhiều hormone tăng trưởng (GH) sau khi các mảng tăng trưởng trong xương đóng lại. Tình trạng này thường do khối u tuyến yên tăng tiết GH. Hormon tăng trưởng dư thừa dẫn đến sự phát triển và phì đại bất thường của một số bộ phận cơ thể, đặc biệt là xương và mô ở mặt, tay và chân.
Hình ảnh bệnh to đầu chi do u tuyến yên tiết GH
2.2. U tuyến yên tăng tiết GH gây bệnh khổng lồ
Bệnh khổng lồ tuyến yên là một rối loạn hiếm gặp xảy ra khi u tuyến yên sản sinh ra quá nhiều hormone tăng trưởng (GH) trong thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên, trước khi các mảng tăng trưởng trong xương đóng lại. Điều này dẫn đến sự phát triển quá mức và không kiểm soát được của xương và mô, dẫn đến tầm vóc cao bất thường. Bệnh phì đại tuyến yên khác với bệnh to cực, xảy ra khi GH dư thừa được sản xuất sau khi các sụn tăng trưởng đóng lại, dẫn đến phì đại một số bộ phận cơ thể.
3. Triệu chứng của bệnh to đầu chi do u tuyến yên tăng tiết GH
3.1. Lông tóc rậm hơn
Sự gia tăng sản xuất GH có thể ảnh hưởng đến phát triển lông tóc, gây ra sự tăng mật độ và rậm rạp hơn của lông tóc.
3.2. Da thường dày và tối màu hơn
Tăng sự sản xuất collagen và mô liên kết có thể làm da trở nên dày hơn. Độ dày và tối màu của da có thể thay đổi do tác động của GH.
3.3. Tăng kích thước và chức năng của tuyến bã nhờn và tuyến mồ hôi
U tuyến yên tăng tiết GH có thể tác động đến tuyến bã nhờn và tuyến mồ hôi, gây ra sự tăng sản xuất dầu và mồ hôi. Điều này có thể gây ra tình trạng mồ hôi quá mức và mùi cơ thể khó chịu.
3.4. Phát triển quá mức xương hàm dưới
Sự tăng trưởng sụn xương dẫn đến hàm dưới nhô ra, có thể tạo thành hàm nhô. Điều này có thể ảnh hưởng đến cấu trúc của hàm và dẫn đến khớp cắn lệch.
3.5. Tăng sinh sụn thanh quản
Tăng sinh sụn thanh quản có thể gây ra giọng nói trầm và khàn.
3.6. Lưỡi thường to và có nếp nhăn
Sự phát triển quá mức của các cấu trúc dưới da có thể dẫn đến việc to hơn và có nếp nhăn.
3.7. Tăng trưởng sụn sườn và lồng ngực hình thùng
Tăng trưởng sụn sườn có thể dẫn đến hình dáng lồng ngực trở nên hình thùng.
3.8. Tăng sinh sụn khớp và triệu chứng khớp
Sự tăng sinh sụn khớp có thể dẫn đến triệu chứng viêm khớp và biến dạng.
4. Triệu chứng của bệnh khổng lồ
Bệnh khổng lồ
4.1. Tốc độ tăng trưởng của xương và tầm vóc cuối cùng tăng lên
Sự tăng trưởng quá mức của GH dẫn đến việc cơ thể tiếp tục phát triển và tăng trưởng thêm sau khi giai đoạn phát triển bình thường đã kết thúc. Điều này dẫn đến sự tăng vóc dài và chiều cao của người bệnh.
4.2. Biến dạng xương một chút
Tuy tốc độ tăng trưởng quá mức của xương có thể làm cho chúng dài hơn, nhưng do tác động không kiểm soát được của GH, các xương có thể bị biến dạng một chút. Điều này có thể ảnh hưởng đến hình dáng tổng thể của cơ thể.
4.3. Dày mô mềm và dây thần kinh ngoại biên to ra
Sự tăng tiết GH có thể dẫn đến sự tăng kích thước của mô mềm và các dây thần kinh ngoại biên, gây ra sự phồng to và cảm giác không thoải mái.
4.4. Chậm dậy thì hoặc thiểu năng sinh dục hypogonadotropic
Tăng sản xuất GH có thể ảnh hưởng đến hệ thống hormone khác, dẫn đến sự chậm dậy thì hoặc sự thiểu năng sinh dục hypogonadotropic, khiến cơ thể không phát triển tốt về mặt sinh dục.
4.5. Thói quen eunuchoid
Triệu chứng này liên quan đến sự thiểu năng sinh dục. Thói quen eunuchoid là một tình trạng mô tả thân hình cao và mảnh khảnh, với các chi dài. Nó tương tự với thể trạng của những người bị thiểu năng sinh dục (eunuch) vì sự thiếu hụt hormone sinh dục nam.
5. Các triệu chứng khác của u tuyến yên tăng tiết GH
Các triệu chứng của tăng tiết GH (hormone tăng trưởng) có thể gây ra nhiều tác động khác nhau trong cơ thể. Dưới đây là phân tích chi tiết về các triệu chứng được mô tả trong đoạn văn:
5.1. Bệnh thần kinh ngoại biên và sự chèn ép dây thần kinh
Do tăng sinh mô sợi và xơ nội mô thần kinh, dây thần kinh ngoại biên có thể bị chèn ép. Điều này gây ra các triệu chứng về bệnh thần kinh ngoại biên như đau, tê, mất cảm giác, và sự giảm chức năng thần kinh.
5.2. Nhức đầu và chèn ép dây thần kinh
Khối u tuyến yên có thể gây ra nhức đầu do tạo áp lực và chèn ép lên các cấu trúc gần đó.
5.3. Bán manh hai bên thái dương
Nếu khối u phát triển trên hố yên và chèn ép giao thoa thị giác, có thể dẫn đến triệu chứng bán manh hai bên thái dương, làm ảnh hưởng đến thị lực.
5.4. Tăng kích thước của nhiều cơ quan nội tạng
Tăng tiết GH có thể gây ra tăng kích thước của tim, gan, thận, lách, tuyến giáp, tuyến cận giáp và tuyến tụy, khiến chúng lớn hơn so với bình thường.
5.5. Bệnh tim và tăng huyết áp
Bệnh tim (như bệnh động mạch vành, tim to) và tăng huyết áp thường xảy ra ở một số bệnh nhân, gây ra nguy cơ tử vong cao hơn.
5.6. Ngáy và khó thở khi ngủ
Ngáy và khó thở khi ngủ có thể xuất hiện ở một số bệnh nhân do sự ảnh hưởng của tăng tiết GH lên các cấu trúc hô hấp.
5.7. Polyp đại tràng và nguy cơ ung thư
Tăng tiết GH có thể gây ra sự tăng kích thước của polyp đại tràng và tăng nguy cơ mắc ung thư, đặc biệt là ở đường tiêu hoá.
5.8. Dung nạp glucose suy giảm
Tăng tiết GH có thể gây ra suy giảm dung nạp glucose, tạo ra nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.
5.9. Triệu chứng hướng sinh dục
U tuyến yên tăng tiết GH cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thống sinh dục, gây ra các triệu chứng như rối loạn chức năng cương dương ở nam giới và rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới.
