Tiêm insulin là một trong những phương pháp điều trị chính cho bệnh tiểu đường type 1 và type 2. Bên cạnh lọ insulin và bơm tiêm truyền thống, bút insulin ngày càng được ưa chuộng do tính tiện lợi, chính xác và dễ sử dụng. Bài viết cung cấp thông tin chi tiết về bút tiêm insulin, bao gồm ưu nhược điểm, hướng dẫn sử dụng và những lưu ý quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh tiểu đường.
Menu xem nhanh:
1. Bút tiêm insulin là gì?
Bút insulin là dụng cụ tiêm insulin dạng hình chiếc bút nhỏ gọn, dễ dàng sử dụng. Bên trong bút chứa sẵn insulin, đi kèm với kim tiêm dùng một lần. Người bệnh có thể điều chỉnh liều lượng insulin theo đơn bác sĩ bằng núm vặn trên bút.
Bút insulin khá tiện lợi cho người tiểu đường.
1.1 Ưu điểm của bút tiêm insulin so với tiêm kiểu truyền thống
– Tiện lợi: Bút insulin nhỏ gọn, dễ dàng mang theo người và tiêm insulin ở bất cứ đâu.
– Dễ sử dụng: Bút insulin có thiết kế đơn giản, dễ dàng điều chỉnh liều lượng và tiêm chính xác.
– Giảm thiểu nguy cơ sai sót: Bút insulin giúp tránh nhầm lẫn giữa các loại insulin khác nhau và hạn chế việc lấy insulin không đúng liều lượng.
– Giảm đau: Kim tiêm insulin rất nhỏ và sắc nên tiêm ít đau hơn so với kim tiêm đi kèm lọ insulin.
– Liều lượng chính xác: Bút insulin cho phép điều chỉnh liều lượng chính xác theo từng đơn vị.
1.2 Các loại bút tiêm insulin
Bút insulin là dụng cụ tiện lợi giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết hiệu quả. Hiện nay, trên thị trường có hai loại bút insulin chính: bút tiêm dùng một lần và tái sử dụng. Mỗi loại có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng người bệnh.
– Bút insulin dùng 1 lần
Bút tiêm dùng một lần là loại bút tiêm được nạp sẵn insulin từ nhà sản xuất. Bút thường đi kèm với kim tiêm vô trùng, dùng một lần. Sau khi tiêm hết insulin trong bút, người bệnh loại bỏ toàn bộ bút và kim tiêm đã qua sử dụng.
Bút insulin dùng một lần rất dễ sử dụng, không cần thao tác lắp kim hay nạp insulin. Mỗi lần tiêm đều sử dụng kim tiêm mới, đảm bảo an toàn và vệ sinh. Bút insulin dùng một lần được thiết kế sẵn các đơn vị insulin, giúp người bệnh dễ dàng điều chỉnh liều lượng chính xác.
Tuy nhiên, bút tiêm dùng một lần có giá thành cao hơn so với loại tái sử dụng. Bút và kim tiêm thải ra nhiều hơn, gây ra rác thải y tế.
Có 2 loại bút tiêm thông dụng.
– Bút insulin tái sử dụng
Bút tái sử dụng là loại bút tiêm có thể nạp lại insulin nhiều lần. Bút thường đi kèm với kim vô trùng, dùng một lần. Sau khi tiêm hết insulin, người bệnh tháo bỏ kim tiêm đã qua sử dụng và nạp insulin mới vào bút tiêm.
Bút insulin tái sử dụng có giá thành rẻ hơn so với bút dùng một lần. Ít rác thải y tế: Chỉ cần thay kim tiêm sau mỗi lần tiêm, giảm thiểu lượng rác thải y tế.
Bút insulin tái sử dụng đòi hỏi người bệnh phải biết cách nạp insulin và vệ sinh dụng cụ đúng cách. Nếu vệ sinh dụng cụ không đúng cách, có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng. Người bệnh cần tự đo liều lượng insulin chính xác trước khi tiêm.
2. Hướng dẫn sử dụng bút insulin
Bút insulin là dụng cụ tiện lợi, nhỏ gọn, được nhiều người bệnh tiểu đường lựa chọn. Sử dụng bút insulin đúng cách giúp đảm bảo an toàn, chính xác liều lượng và hiệu quả kiểm soát đường huyết.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng bút insulin:
– Trước khi tiêm:
+ Kiểm tra bút Xác nhận tên, hạn sử dụng của insulin trên thân bút.Kiểm tra insulin trong ống chứa không bị đông hoặc đổi màu.
+ Rửa tay: Rửa tay sạch bằng xà phòng sát khuẩn dưới vòi nước chảy trong ít nhất 20 giây. Sấy khô tay hoàn toàn bằng khăn sạch.
+ Chuẩn bị vật dụng: Bút insulin chứa đúng loại insulin theo đơn bác sĩ. Kim tiêm 1 lần. Bông tẩm cồn để sát trùng.
– Gắn kim:
+ Lắp kim: Tháo nắp nhựa bảo vệ kim tiêm mới (dùng một lần). Giữ thẳng, vặn kim tiêm mới vào ren của bút theo hướng kim đồng hồ cho đến khi chặt.
+ Đuổi khí trong bút (chỉ thực hiện với bút mới hoặc sau khi thay kim): Xoay núm vặn trên bút theo liều lượng là 1-2 đơn vị. Giữ bút thẳng đứng, hướng kim tiêm lên trên. Chích nhẹ kim vào ống cao su. Nhấn nút tiêm trên bút cho đến khi có một tia insulin nhỏ thoát ra từ đầu kim. Lặp lại thao tác này cho đến khi không còn bọt khí trong ống thuốc (thường khoảng 2-3 lần).
– Điều chỉnh liều lượng:
+ Xoay núm vặn trên bút theo liều lượng insulin bác sĩ đã kê đơn. Kiểm tra kỹ lại con số trên núm vặn để đảm bảo liều lượng chính xác.
+ Chọn vị trí tiêm: Các vị trí tiêm insulin thường là: bụng, đùi, mông, bắp tay. Nên thay đổi vị trí tiêm thường xuyên trong cùng một vùng để tránh lipohypertrophy (mỡ dưới da). Lau vị trí tiêm bằng bông tẩm cồn và để khô trong vài giây.
– Tiêm insulin:
+ Cầm bút bằng một tay, dùng ngón tay còn lại của bàn tay kia kéo nhẹ da ở vị trí tiêm để tạo thành một nếp gấp da.
+ Giữ bút insulin thẳng đứng, kim tiêm hướng thẳng đứng vào nếp gấp da.
+ Bấm nhẹ kim vào da theo hướng vuông góc (90 độ).
+ Nhấn nút tiêm trên bút cho đến khi plunger (piston) của bút ấn hết xuống để đẩy toàn bộ liều lượng insulin đã chọn vào mô dưới da.
+ Giữ kim tại chỗ tiêm trong vài giây, sau đó rút kim ra theo hướng thẳng đứng.
+ Thả nếp da và nhẹ nhàng massage nhẹ nhàng vùng da đã tiêm (không xoa).
Làm theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và bác sĩ.
– Tháo kim:
+ Tháo kim đã qua sử dụng ra bằng cách giữ chặt thân bút và vặn nhẹ kim theo hướng ngược chiều kim đồng hồ.
+ Bỏ kim tiêm đã qua sử dụng vào hộp đựng kim tiêm chuyên dụng để đảm bảo an toàn. Không vứt kim tiêm vào thùng rác thông thường.
– Sau khi tiêm:
+ Vứt hộp đựng kim tiêm đã đầy vào thùng rác y tế theo quy định.
+ Bảo quản bút theo hướng dẫn (thường là ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh).
+ Không được tái sử dụng kim tiêm cũ.
3. Lưu ý khi dùng
– Không được tái sử dụng kim tiêm cũ.
– Không được tiêm insulin hết hạn sử dụng.
– Bảo quản bút: Bút tiêm chưa sử dụng được bảo quản tốt nhất trong tủ lạnh (2°C – 8°C). Trong tủ lạnh ổn định, bút tiêm chưa sử dụng được bảo quản đến hạn sử dụng được in trên bút. Bút tiêm sau lần sử dụng đầu tiên không nên bảo quản trong tủ lạnh mà nên bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 25oC hoặc dưới 30oC, tùy sản phẩm insulin mà bạn sử dụng. Số ngày sử dụng bút phụ thuộc loại bút mà bạn dùng.
– Không được tự ý thay đổi liều lượng insulin nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.
– Theo dõi đường huyết thường xuyên và thông báo cho bác sĩ nếu đường huyết quá cao hoặc quá thấp.
– Báo cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào khi sử dụng bút, chẳng hạn như mẩn đỏ, ngứa, sưng tấy tại vị trí tiêm.
Bút insulin là dụng cụ tiện lợi, chính xác và dễ sử dụng, giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết hiệu quả. Tuy nhiên, cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về cách sử dụng và liều lượng insulin để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về bút tiêm insulin, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc điều dưỡng để được giải đáp.
