Biến chứng tắc ruột sau mổ thường xảy ra sau khi phẫu thuật ổ bụng nói chung và đường tiêu hóa nói riêng. Nếu không được xử trí kịp thời biến chứng có thể khiến người bệnh phải cắt nhiều đoạn ruột, hoặc thậm chí đe dọa đến tính mạng.
Menu xem nhanh:
1. Biến chứng tắc ruột sau mổ có thể xảy ra ngay trong giai đoạn hậu phẫu
Biến chứng tắc ruột sau mổ có thể xảy ra sớm hoặc muộn. Tắc ruột sau mổ sớm có thể xuất hiện sau vài ngày phẫu thuật, ngay khi bệnh nhân vẫn còn nằm viện trong giai đoạn hậu phẫu. Tuy nhiên lúc này bệnh nhân đang được theo dõi trong cơ sở y tế nên thường phát hiện và xử trí sớm, đôi khi chỉ cần đặt ống thông dạ dày hút làm xẹp ruột, truyền dịch… bệnh nhân có thể qua khỏi mà không cần can thiệp phẫu thuật.
Các trường hợp tắc ruột sau mổ muộn xảy ra khi người bệnh đã về nhà, thậm chí sau một thời gian dài hàng năm hoặc nhiều năm sau mổ.
Nguyên nhân tắc ruột sau mổ là do trong quá trình phẫu thuật, các tổ chức ở phúc mạc, thành bụng, hoặc bản thân ruột bị tổn thương, khi quá trình liền sẹo sẽ khiến các tổ chức xơ dính hoặc tạo nên các dây chằng, vì thế nếu ruột bị mắc và xoắn vào đó sẽ khó tự chui ra và gây tắc. Ngoài ra, các dị vật nhỏ rơi vào trong ổ bụng như thức ăn, chỉ phẫu thuật… được tổ chức bọc lại tạo thành các xơ dính. Một nguyên nhân khác có thể dẫn đến biến chứng tắc ruột đó là sau phẫu thuật các quai ruột bị liệt cơ năng nên không thể hoạt động. Nếu có xoắn, dính sẽ nằm nguyên vị trí như vậy đến khi có cơ hội thuận lợi sẽ dẫn đến tắc về sau. Bên cạnh đó quai ruột có thể chui qua các lỗ hổng bên trong bụng hoặc các lỗ thoát vị ở thành bụng nằm tại đó và dẫn đến tắc ruột.
2. Dấu hiệu nhận biết biến chứng tắc ruột
Bệnh nhân gặp biến chứng tắc ruột sau thường có biểu hiện đau bụng, đặc điểm đau thành từng cơn, có những lúc dịu đi nhưng sau lại đau và những lần sau càng đau tăng. Kèm theo đó người bệnh thấy trướng bụng, buồn nôn hoặc nôn và không có trung tiện, không đi ngoài. Nếu tắc trên cao ở ruột non người bệnh thường nôn sớm và nôn nhiều, có khi mất dịch làm mệt lả thậm chí trụy mạch. Những trường hợp đau bụng dữ dội, có choáng, vã mồ hôi, nhợt, hoặc đi ngoài ra máu cần hết sức cẩn thận vì có thể dẫn đến xoắn ruột hoại tử, cần được cấp cứu càng sớm càng tốt.
3. Cần làm gì để tránh biến chứng tắc ruột sau mổ
Tắc ruột sau mổ có liên quan một phần đến chế độ sinh hoạt và ăn uống của bệnh nhân. Trong giai đoạn hậu phẫu, quan trọng nhất là người bệnh cần vận động sớm để tránh ruột ì dẫn đến nguy cơ dính vào nhau. Thông thường bệnh nhân nên ngồi dậy sớm và có thể vận động quanh giường ngay sau mổ từ ngày thứ hai trở đi giúp cho ruột được lưu thông và sớm có nhu động. Nếu ruột hoạt động sớm, sẽ trượt lên nhau nên tránh được dính.
Về chế độ ăn cũng cần lưu ý: Các trường hợp trẻ em người già yếu nên tránh các thức ăn xơ như: măng, mướp, rau rút… các loại quả có nhiều tanin như: ổi, hồng. Các chất này sẽ kết dính nhau và tạo nên khối bã thức ăn dễ gây tắc trong lòng ruột.