CA 15-3 là một dấu ấn ung thư thường được sử dụng phổ biến để hỗ trợ trong việc phát hiện, theo dõi hiệu quả điều trị bệnh ung thư vú và phát hiện ung thư tái phát sau quá trình điều trị. Xét nghiệm CA 15-3 nên được thực hiện định kỳ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chỉ số xét nghiệm ung thư vú CA 15-3.
Menu xem nhanh:
1. Một số yếu tố gây nên căn bệnh ung thư vú
– Bệnh ung thư vú thường gặp phải ở những phụ nữ sinh con muộn, không có khả năng sinh sản hoặc không cho con bú.
– Do gen di truyền. Nếu trong gia đình có mẹ hoặc bà, anh/ chị/ em đã mắc bệnh này thì hãy chú ý đi thăm khám định kỳ, bởi căn bệnh này có thể di truyền từ các thành viên trong gia đình.
– Có kinh nguyệt sớm hoặc bị mãn kinh muộn cũng có thể là nguyên nhân gây nên căn bệnh này.
– Những người có tiền sử mắc những bệnh liên quan tới vú như bị xơ nang tuyến vú,…
– Người sống trong môi trường độc hại, ô nhiễm cũng có khả năng cao mắc ung thư vú.
– Béo phì, lười vận động, chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học
– Thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu cũng gây nên nguy cơ bị ung thư vú.
Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh ung thư vú
2. Tầm soát ung thư vú là gì?
Tầm soát ung thư vú là việc tiến hành kiểm tra tuyến vú trước khi thấy xuất hiện các triệu chứng nhằm dự phòng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Mục tiêu của các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh được thực hiện là để tìm ra ung thư ở giai đoạn sớm. Nhờ đó gia tăng khả năng điều trị hiệu quả.
Nữ giới không nên đợi đến khi cơ thể có xuất hiện triệu chứng mới đi khám tầm soát bệnh. Bởi căn bệnh ung thư vú thường diễn tiến âm thầm và hầu như không bộc lộ triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn sớm. Một số triệu chứng như cảm giác đau, ngứa, tiết dịch, sùi loét,… có thể là dấu hiệu khi ung thư đã tiến triển, xâm lấn.
Để thực hiện tầm soát ung thư vú, bạn sẽ được trải qua nhiều phương pháp như: khám lâm sàng, xét nghiệm, siêu âm, chụp Xquang vú,… Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những chỉ định phù hợp. Đặc biệt, một trong số các loại xét nghiệm mà chúng ta thường gặp khi tầm soát ung thư vú đó là xét nghiệm CA 15-3.
3. Top 3 điều cần biết về chỉ số xét nghiệm ung thư vú CA 15-3
3.1. Chỉ số xét nghiệm ung thư vú CA 15-3 là gì?
Dấu ấn ung thư CA 15-3 là tên viết tắt của kháng nguyên carbohydrate 15-3 (tiếng Anh: carbohydrate antigen 15-3). Đây là một chất chỉ điểm bệnh ung thư, đặc biệt là căn bệnh ung thư vú. Dấu ấn chỉ điểm ung thư CA 15-3 chỉ có sự gia tăng khoảng 10% trong số các ca ung thư vú giai đoạn sớm nhưng tăng tới 70% trong số những ca ung thư vú bước vào giai đoạn di căn. Có khoảng 30% ca bệnh ung thư vú không sản xuất ra CA 15-3 nên mức độ CA 15-3 huyết tương sẽ không tăng khi cơ thể có khối u.
Ngoài ra, chỉ số CA 15-3 cũng có thể tăng với một số căn bệnh ung thư khác như ung thư đại trực tràng, ung thư phổi… và một số bệnh lành tính như bệnh u vú lành tính, hoặc ở phụ nữ có thai/ cho con bú.
Xét nghiệm định lượng CA 15-3 là xét nghiệm thường được chỉ định để theo dõi bệnh ung thư vú. Tuy nhiên, xét nghiệm CA 15-3 ít được sử dụng để sàng lọc bệnh ung thư vú vào giai đoạn đầu. Nguyên nhân là bởi khi ở giai đoạn sớm của bệnh thì nồng độ CA 15-3 thường không gia tăng.
Chỉ số CA 15-3 mang đến nhiều giá trị trong thăm khám bệnh
3.2. Mục đích của việc chỉ số xét nghiệm ung thư vú CA 15-3 là gì?
Mục đích sử dụng chính của CA 15-3 là giúp theo dõi sự đáp ứng điều trị và tái phát của căn bệnh ung thư vú. CA 15-3 chỉ được chỉ định định kỳ theo thời gian nhằm theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện tái phát ở người bệnh ung thư vú có CA 15-3 gia tăng. Nếu bệnh nhân ung thư vú nhưng có mức độ CA 15-3 không tăng thì sẽ không thể sử dụng chỉ số CA 15-3 để theo dõi khả năng đáp ứng điều trị và tái phát của bệnh ung thư vú được.
Hạn chế chủ yếu của xét nghiệm CA 15-3 là không thể chỉ định một mình để phát hiện ra căn bệnh ung thư vú giai đoạn sớm, khi khối u còn bé và còn khu trú tại chỗ (lúc chưa di căn), bởi vì mức độ của nó thường sẽ hiếm khi gia tăng trong giai đoạn này.
Do đó, chỉ số CA 15-3 nên được chỉ định thực hiện kết hợp với dấu ấn ung thư khác, chẳng hạn như CEA, CA 27-9, các thụ thể estrogen và progesterone, Her2/neu và sự biểu hiện gen ung thư khi bệnh ung thư vú tiến triển, giúp xác định đặc điểm của ung thư và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự kết hợp giữa các dấu ấn ung thư này có khả năng phát hiện ung thư vú vào giai đoạn sớm, khi bệnh nhân chưa xuất hiện triệu chứng lâm sàng nào.
Đối với một số bệnh lý ung thư khác như: ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư tuyến tụy, ung thư gan và ung thư đại trực tràng… thì chỉ số CA 15-3 có thể được bác sĩ chỉ định thực hiện như một dấu ấn khác giúp phát hiện các căn bệnh này.
3.3. Kết quả định lượng CA 15-3 thể hiện điều gì?
Trên thực tế, xét nghiệm CA 15-3 sẽ cho thấy được mức độ gia tăng của dấu ấn CA 15-3 có trong huyết tương, sự gia tăng này có tỷ lệ nhất định với giai đoạn ung thư, kích thước và sự tái phát của khối u sau quá trình bệnh nhân điều trị. Trên thực tế, có nhiều trường hợp nữ giới bị mắc ung thư vú nhưng nồng độ CA 15-3 không hề tăng cao. Vì vậy, bạn cần phải kết hợp với nhiều phương pháp khác để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác.
Như vậy, CA 15-3 chỉ là chất chỉ điểm ung thư mang giá trị định hướng chẩn đoán và không có khả năng khẳng định hoàn toàn người đó có mắc bệnh hay không. Chỉ số CA 15-3 không đủ độ đặc hiệu và độ nhạy để giúp sàng lọc nhằm phát hiện sớm bệnh ung thư trong cộng đồng nếu không xuất hiện kèm các triệu chứng.
Cần kết hợp thực hiện xét nghiệm với các phương pháp thăm khám khác để đảm bảo chẩn đoán bệnh chính xác
Hiện nay, tại Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI đã triển khai gói tầm soát ung thư vú với nhiều ưu điểm nổi trội như: đội ngũ bác sĩ hàng đầu, máy móc công nghệ hiện đại, dịch vụ chăm sóc chuyên nghiệp cùng không gian thăm khám sang trọng. Vì vậy, đây là một địa chỉ hoàn hảo cho chị em phụ nữ nếu có nhu cầu tầm soát ung thư vú để bảo vệ sức khỏe!
