Dịch não tủy bình thường là một dịch trong, không màu, hoạt động như một tấm đệm, bảo vệ bộ não và cột sống sau chấn thương. Xét nghiệm dịch não tủy là xét nghiệm được thực hiện để kiểm tra tình trạng chất dịch này, ngoài ra cũng giúp đo áp lực trong dịch não tủy.
Menu xem nhanh:
Xét nghiệm dịch não tủy được thực hiện như thế nào?
Chọc dò tủy sống là phương pháp phổ biến nhất trong xét nghiệm dịch não tủy.
Có nhiều cách khác nhau để lấy được dịch não tủy. Tuy nhiên chọc dò tủy sống là phương pháp phổ biến nhất.
Để thực hiện xét nghiệm:
– Người bệnh nằm nghiêng, đầu gối hơi cong lên về phía ngực.
– Sau khi sát trùng lưng, bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây mê tại chỗ vào cột sống dưới.
– Tiếp đến bác sĩ đưa kim tiêm cột sống vào và thu lấy khoảng 1 – 10 ml dịch não tủy và đo áp lực tại dịch não tủy.
Sau khi lấy kim ra, vùng chọc hút dịch não tủy sẽ được làm sạch và băng lại bằng gạc. Người bệnh sẽ được yêu cầu nằm nghỉ trong một thời gian ngắn sau khi làm xét nghiệm.
Các phương pháp thu dịch não tủy khác là:
– Chọc Cisternal: đưa kim vào dưới xương chẩm (sau hộp sọ) để lấy dịch não tủy. Phương pháp này rất nguy hiểm và luôn được thực hiện với chất dẫn huỳnh quang.
– Chọc não thất: được khuyến cáo ở những người có nguy cơ bị thoát vị não. Đây là phương pháp hiếm khi được sử dụng và đa phần thực hiện trong phòng mổ. Bác sĩ sẽ khoan một lỗ trên hộp sọ và sau đó kim tiêm sẽ được đưa trực tiếp vào thất não để lấy dịch.
Chuẩn bị trước xét nghiệm dịch não tủy
Phân tích dịch não tủy có thể được sử dụng để chẩn đoán các rối loạn thần kinh nhất định, chẳng hạn như viêm màng não hoặc tổn thương tủy sống.
Bác sĩ và người bệnh thống nhất thực hiện xét nghiệm. Sau đó người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, ngay cả khi cảm thấy bình thường. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng rò rỉ chất dịch tại vị trí chọc hút dịch não tủy.
Xét nghiệm dịch não tủy chỉ mất khoảng 30 phút.
Xét nghiệm dịch não tủy để làm gì?
Xét nghiệm này được thực hiện để đo áp lực trong dịch não tủy và để thu thập một mẫu chất dịch để thử nghiệm thêm.
Phân tích dịch não tủy có thể được sử dụng để chẩn đoán các rối loạn thần kinh nhất định, chẳng hạn như viêm màng não hoặc tổn thương tủy sống.
Kết quả xét nghiệm dịch não tủy
Nếu dịch não tủy mờ đục, người bệnh có khả năng bị nhiễm trùng hoặc có sự tích tụ của các tế bào máu trắng hay protein.
Nếu dịch não tủy có lẫn máu, đây có thể là dấu hiệu của xuất huyết hoặc tắc nghẽn dây cột sống. Nếu dịch có màu nâu, cam hoặc màu vàng, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng tăng protein dịch não tủy hoặc chảy máu trước đó (hơn 3 ngày trước). Tuy nhiên đây cũng có thể là máu từ tủy sống của người bệnh. Điều này khiến việc giải thích kết quả xét nghiệm gặp nhiều khó khăn.
Nếu dịch não tủy mờ đục, người bệnh có khả năng bị nhiễm trùng hoặc có sự tích tụ của các tế bào máu trắng hay protein.
CSF ÁP LỰC
– Tăng áp lực dịch não tủy có thể do tăng áp lực nội sọ (áp lực trong hộp sọ).
– Áp lực dịch não tủy giảm có thể do khối u tủy sống, sốc, ngất xỉu, hôn mê hoặc tiểu đường.
CSF PROTEIN
– Tăng protein dịch não tủy có thể là do máu trong dịch não tủy, bệnh tiểu đường, polyneuritis, khối u, chấn thương, hoặc tình trạng viêm nhiễm.
– Protein giảm là một dấu hiệu của sự sản xuất dịch não tủy nhanh chóng.
CSF glucose
– Tăng glucose dịch não tủy là một dấu hiệu của lượng đường trong máu cao.
– Glucose dịch não tủy giảm có thể do hạ đường huyết (đường trong máu thấp), nhiễm nấm hoặc vi khuẩn (như viêm màng não), bệnh lao, hoặc một số loại khác của bệnh viêm màng não.
TẾ BÀO MÁU TRONG CSF
– Tăng các tế bào bạch cầu trong dịch não tủy có thể là một dấu hiệu của bệnh viêm màng não, nhiễm trùng cấp tính, khởi đầu của một bệnh, khối u, áp xe, đột quỵ mãn tính, hoặc bệnh demyelinating (chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng).
– Tế bào hồng cầu trong mẫu dịch não tủy có thể là một dấu hiệu của chảy máu vào dịch não tủy hoặc kết quả của một thắt lưng đâm sau chấn thương.
KẾT QUẢ CSF KHÁC
Mức độ globulin gamma CSF tăng có thể là do các bệnh như bệnh đa xơ cứng, giang mai thần kinh, hoặc hội chứng Guillain-Barre.
