Cảm giác vướng nghẹn cổ khó nuốt là hiện tượng gây khó chịu, bất tiện trong cuộc sống. Việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây ra vướng nghẹn cổ khó nuốt, các phương pháp chẩn đoán phổ biến cùng cách điều trị phù hợp.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây vướng nghẹn cổ khó nuốt
Vướng nghẹn cổ khó nuốt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như sau:
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, niêm mạc thực quản sẽ bị kích ứng, dẫn đến viêm nhiễm và làm hẹp đường dẫn thức ăn. Điều này gây ra cảm giác nghẹn cổ và khó nuốt.
– Rối loạn vận động thực quản: Rối loạn này bao gồm các hiện tượng như co thắt thực quản, thiếu nhu động thực quản, khiến thức ăn di chuyển chậm qua thực quản và gây cảm giác nghẹn.
– Viêm thực quản: Viêm thực quản có thể do nhiễm khuẩn, nhiễm virus hoặc do phản ứng dị ứng, khiến thực quản bị viêm sưng và làm hẹp lòng thực quản.
– Bệnh lý về thần kinh: Các bệnh lý như Parkinson, đa xơ cứng, hoặc đột quỵ ảnh hưởng đến dây thần kinh điều khiển thực quản, dẫn đến rối loạn quá trình nuốt.
– Các rối loạn về tâm lý, đặc biệt là lo âu, căng thẳng hoặc trầm cảm.
Biểu hiện của vướng nghẹn cổ khó nuốt: Cảm giác khó chịu như có vật mắc kẹt ở cổ khi nuốt. Người bệnh dễ gặp khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc nước, dẫn đến tình trạng nghẹn, sặc, thậm chí đau rát. Một số người còn bị ho, sặc khi ăn uống và cảm giác đầy, nặng ở vùng ngực sau bữa ăn. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến giọng nói, khiến giọng bị khàn, khó phát âm và đôi khi gây khó thở.
Cảm giác vướng nghẹn cổ khó nuốt là hiện tượng gây khó chịu, bất tiện trong cuộc sống
2. Các phương pháp chẩn đoán vướng nghẹn cổ khó nuốt
Để xác định nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng vướng nghẹn cổ khó nuốt, bác sĩ thường áp dụng một số phương pháp chẩn đoán chuyên sâu.
2.1. Nội soi thực quản – dạ dày
Đây là phương pháp phổ biến để quan sát trực tiếp tình trạng của thực quản và dạ dày. Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi có gắn camera đưa vào qua đường miệng để kiểm tra thực quản, giúp phát hiện các vết loét, viêm nhiễm, khối u hoặc các dấu hiệu của trào ngược. Tuy nhiên, nội soi chỉ cung cấp hình ảnh và không giúp xác định chính xác nhu động của thực quản.
2.2. Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM) chẩn đoán vướng nghẹn cổ khó nuốt
Đo HRM là phương pháp quan trọng và chính xác trong việc đánh giá hoạt động cơ học của thực quản, đặc biệt hữu ích cho những người gặp triệu chứng vướng nghẹn cổ khó nuốt nhưng chưa tìm thấy nguyên nhân rõ ràng qua nội soi. HRM giúp đo đạc các chỉ số về áp lực và nhu động của thực quản, cho thấy rõ ràng cách thức các cơ thực quản co bóp và đẩy thức ăn xuống dạ dày.
Quy trình này không chỉ giúp phát hiện các rối loạn vận động thực quản mà còn giúp xác định các tình trạng co thắt, nhu động chậm hoặc loại trừ các bệnh lý cùng triệu chứng với trào ngược mà các phương pháp khác khó phát hiện. Đây là phương pháp có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, thường được áp dụng tại các bệnh viện lớn, có trang thiết bị hiện đại.
Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM) chẩn đoán vướng nghẹn cổ khó nuốt
2.3. Đo pH thực quản 24 giờ
Phương pháp này thường được chỉ định để kiểm tra mức độ trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản. Đo pH thực quản sẽ theo dõi mức độ axit tại thực quản trong 24 giờ, giúp phát hiện các đợt trào ngược axit và mối liên quan giữa trào ngược với triệu chứng vướng nghẹn cổ. Phương pháp này đặc biệt quan trọng khi nghi ngờ trào ngược dạ dày thực quản là nguyên nhân gây khó nuốt.
TCI không chỉ đi đầu trong ứng dụng cả ba phương pháp chẩn đoán trên mà còn là một trong số ít bệnh viện triển khai ứng dụng đo HRM và đo pH thực quản 24h hiện nay. TCI mang đến quy trình chẩn đoán hiện đại, an toàn và chính xác cao. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và hệ thống thiết bị tiên tiến, TCI đang là địa chỉ tin cậy cho người bệnh, giúp người bệnh an tâm điều trị hiệu quả và nhanh chóng cải thiện chất lượng cuộc sống.
3. Điều trị vướng nghẹn cổ khó nuốt
Sau khi đã chẩn đoán chính xác, phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Để điều trị hiệu quả, bác sĩ có thể kết hợp các biện pháp sau:
3.1. Điều trị trào ngược dạ dày thực quản
Đối với nguyên nhân do trào ngược dạ dày, thuốc kháng axit hoặc các thuốc giảm tiết axit có thể được sử dụng để giảm thiểu tình trạng trào ngược. Một số loại thuốc có tác dụng ức chế bơm proton hoặc trung hòa axit dạ dày, giúp giảm cảm giác khó chịu và tổn thương niêm mạc thực quản. Bên cạnh đó, thay đổi lối sống như ăn chậm, chia nhỏ bữa ăn, tránh các thực phẩm kích thích axit cũng đóng vai trò quan trọng.
Điều trị trào ngược dạ dày thực quản giúp đẩy lùi vướng nghẹn cổ
3.2. Điều trị rối loạn vận động thực quản
Nếu rối loạn vận động thực quản là nguyên nhân gây vướng nghẹn, các phương pháp như dùng thuốc giãn cơ hoặc điều trị qua phẫu thuật sẽ được cân nhắc. Trong một số trường hợp, liệu pháp phẫu thuật có thể giúp điều chỉnh lại hoạt động của thực quản. Ngoài ra, các bài tập phục hồi chức năng nuốt và liệu pháp giãn cơ cũng có thể được áp dụng.
3.3. Điều trị viêm thực quản
Khi viêm thực quản là nguyên nhân chính, người bệnh có thể được điều trị bằng các loại thuốc kháng viêm, thuốc chống dị ứng hoặc kháng sinh tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm. Điều trị viêm thực quản thường đi kèm với điều chỉnh chế độ ăn uống, tránh các thức ăn cay nóng, rượu bia và thuốc lá.
3.4. Liệu pháp điều trị tâm lý
Trong các trường hợp nguyên nhân do tâm lý, liệu pháp điều trị tâm lý sẽ được ưu tiên. Các phương pháp như thư giãn, thiền định hoặc trị liệu tâm lý giúp người bệnh kiểm soát căng thẳng và lo âu, từ đó cải thiện cảm giác khó nuốt. Trong trường hợp cần thiết, thuốc chống lo âu hoặc chống trầm cảm có thể được bác sĩ chỉ định.
3.5. Thay đổi lối sống
Ngoài các phương pháp điều trị chuyên sâu, thay đổi lối sống đóng vai trò hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị. Người bệnh nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ cay nóng, caffeine và thực phẩm nhiều dầu mỡ, không ăn quá no, và nên tránh nằm ngay sau khi ăn. Tập luyện thể dục đều đặn, duy trì cân nặng hợp lý, và tránh thức khuya, căng thẳng cũng giúp cải thiện triệu chứng vướng nghẹn cổ khó nuốt.
Nếu cảm giác vướng nghẹn cổ khó nuốt kéo dài hơn vài tuần, hoặc đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng như đau ngực, sụt cân không rõ lý do, hoặc khó thở, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Các dấu hiệu này có thể là biểu hiện của những bệnh lý nghiêm trọng như ung thư thực quản, và việc thăm khám sớm sẽ giúp điều trị kịp thời, tăng tỷ lệ hồi phục.
Cảm giác vướng nghẹn cổ khó nuốt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những bệnh lý về tiêu hóa đến các vấn đề về tâm lý. Việc chẩn đoán đúng là bước quan trọng để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Cùng với các phương pháp điều trị thích hợp và lối sống lành mạnh, người bệnh có thể sớm cải thiện và kiểm soát triệu chứng khó chịu này.
