Vắc xin sống giảm độc lực (LAV) đã được biết đến rộng rãi với hiệu quả trong việc kiểm soát và tiêu diệt nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Hãy cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu về loại vắc xin đặc biệt này trong bài viết dưới đây nhé!
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là vắc xin sống, giảm độc lực (LAV)?
Vắc xin sống, giảm độc lực (LAV) là loại vắc xin chứa virus hoặc vi khuẩn vẫn còn hoạt động nhưng đã bị làm suy yếu. Tuy nhiên, loại vắc xin này không được khuyến nghị cho phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch yếu.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), vắc xin sống, giảm độc lực được tạo ra từ virus hoặc vi khuẩn tự nhiên, nhưng chúng đã được làm suy yếu thông qua quá trình nuôi cấy lặp đi lặp lại trong phòng thí nghiệm. Ví dụ, vắc xin chống sởi hiện nay được phát triển từ mẫu máu của một bệnh nhi mắc sởi vào năm 1954. Gần 10 năm sau đó, virus sởi này đã được biến đổi thành vắc xin và được cấp phép sử dụng rộng rãi tại Mỹ.
LAV có thể tạo ra miễn dịch ở hầu hết người bệnh chỉ với một mũi tiêm
So sánh với vắc xin bất hoạt, vắc xin sống kích thích phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn và có khả năng duy trì sự bảo vệ trong thời gian dài hơn. Loại vắc xin này mang lại hiệu quả bảo vệ kéo dài, có thể là suốt đời mà không yêu cầu việc tiêm lại liều bổ sung ở tuổi trưởng thành.
Các loại LAVs phổ biến bao gồm vắc xin cúm sống giảm độc lực, vắc xin sởi – quai bị – rubella, vắc xin bại liệt, đậu mùa, thủy đậu, sốt vàng, viêm não Nhật Bản, zona, rota, và nhiều loại khác.
2. Cơ chế hoạt động
Khi tiêm vắc xin, một lượng tương đối nhỏ virus hoặc vi khuẩn được sử dụng sẽ nhân lên trong cơ thể người để kích thích phản ứng miễn dịch. Dù đây là vắc xin sống, giảm độc lực tái tạo, chúng thường không gây bệnh như virus, vi khuẩn dạng tự nhiên.
Phản ứng miễn dịch đối với LAV hầu như giống với phản ứng do nhiễm trùng tự nhiên tạo ra vì hệ thống miễn dịch không phân biệt được giữa virus suy yếu từ vắc xin và virus hoang dã.
LAV có thể tạo ra miễn dịch ở hầu hết người bệnh chỉ với một mũi tiêm. Tuy nhiên, có một tỷ lệ nhỏ được tiêm không phản ứng với liều đầu tiên của LAV (chẳng hạn như vắc xin sởi – quai bị – rubella MMR), do đó họ được khuyến nghị nên tiêm thêm liều thứ hai để tăng khả năng miễn dịch trong cơ thể. Vắc xin sống, giảm độc lực được sử dụng bằng đường uống cần nhiều hơn một liều để tạo ra khả năng miễn dịch.
3. Một số lưu ý khi sử dụng
3.1 Những ai không nên sử dụng vắc xin sống giảm độc lực?
– Nhóm người không kiểm soát được sự nhân lên của virus sống: LAV có thể gây nguy cơ nhiễm trùng nặng hoặc tử vong ở những người có hệ thống miễn dịch yếu như: bệnh bạch cầu, người đang dùng một số loại thuốc, hoặc người mắc bệnh suy giảm miễn dịch như bệnh nhân HIV.
– Phụ nữ mang thai: Trong trường hợp phụ nữ mang thai, tác động của vắc xin sống vẫn gây tranh cãi trong cộng đồng khoa học.
Cần thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ đang mang thai
Lý thuyết cho thấy tiêm vắc xin sống có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi. Một số loại vắc xin sống như thủy đậu, sởi – quai bị – rubella, lao, viêm não Nhật Bản, thương hàn, zona thần kinh, rota… không nên sử dụng trong thai kỳ. Tuy nhiên, cũng có nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêm vắc xin rubella trong thai kỳ (khi không biết mình mang thai) không tăng nguy cơ dị tật cho thai nhi.
Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên xem xét tiêm các loại vắc xin này trước khi mang thai ít nhất là một tháng, và tốt nhất là trước 3 tháng. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi chủng ngừa với dạng vắc xin này.
3.1 Các phản ứng bất lợi và nguy cơ khi sử dụng vắc xin sống giảm độc lực
– Tác nhân sống giảm độc lực có thể đảo ngược thành dạng độc lực ban đầu và gây bệnh cho người sử dụng, tương tự như khi mắc bệnh tự nhiên (điều này thường xảy ra ở vắc xin bại liệt sống giảm độc lực dạng uống).
– Hệ miễn dịch thường kích hoạt và loại bỏ tác nhân sống giảm độc lực trong vắc xin. Tuy nhiên, ở trường hợp miễn dịch suy giảm, phản ứng miễn dịch đối với vắc xin sống, giảm độc lực có thể không hiệu quả, dẫn đến nguy cơ mất kiểm soát tác nhân sống giảm độc lực và gây ra bệnh.
– Một số LAVs có thể gây nhiễm khuẩn dai dẳng, gây viêm hạch bạch huyết khu vực, và trong trường hợp nghiêm trọng là gây nhiễm khuẩn lan tràn.
– Nếu tác nhân sống giảm độc lực bị nhiễm bởi các virus khác trong môi trường ô nhiễm, như retro virus với vắc xin sởi, có thể xảy ra.
– Một số LAVs được sản xuất dưới dạng bột đông khô và cần phải hòa tan trước khi sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
– Nhiều loại vắc xin sống, giảm độc lực cần được bảo quản ở nhiệt độ thấp để đảm bảo chất lượng. Nếu không sử dụng kỹ thuật đúng cách hoặc không bảo quản và vận chuyển đúng cách, vắc xin có thể không hiệu quả hoặc gây ra phản ứng bất lợi cho người sử dụng.
Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI sử dụng vắc xin chất lượng cao với nguồn gốc xuất xứ minh bạch và phù hợp với độ tuổi của mỗi đối tượng tiêm chủng, từ quy trình kiểm nhập đến bảo quản và sử dụng cuối cùng.
Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI là địa chỉ tin cậy trong việc chủng ngừa bảo vệ sức khỏe của cả gia đình.
– Phòng khám đầy đủ chức năng, có sẵn cơ sở cấp cứu và khám chữa bệnh. Điều này đảm bảo rằng quy trình tiêm chủng sẽ được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả hơn so với các phòng tiêm chủng độc lập.
– Hỗ trợ cung cấp đủ loại vắc xin theo đúng thời gian quy định, đảm bảo bạn nhận được sự bảo vệ tối ưu cho sức khỏe của mình.
– Khám sàng lọc trước tiêm miễn phí cho tất cả các dịch vụ tiêm, bao gồm cả tiêm lẻ và tiêm gói, đảm bảo kiểm tra sức khỏe đạt tiêu chuẩn trước khi tiêm chủng.
– Sử dụng phần mềm Smed của Hệ thống tiêm chủng quốc gia để tự động nhắc lịch tiêm, lưu giữ lịch tiêm chủng và tra cứu dễ dàng, không bỏ lỡ lịch tiêm quan trọng.
– Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, tư vấn tận tâm
– Cam kết không nâng giá vắc xin và không tính phí giữ thuốc, giúp bạn tiết kiệm chi phí.
– Phòng tiêm chủng được thiết kế khang trang, rộng rãi và phân chia rõ ràng thành các khu vực: phòng khám tổng quát, phòng tiêm, phòng chờ tiêm, và khu vui chơi cho trẻ em, đảm bảo môi trường thoải mái và tiện nghi cho bạn và gia đình.
– Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI sử dụng hệ thống tủ chuyên dụng để bảo quản vắc xin, đảm bảo chất lượng của vắc xin luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất.
Trên đây là những chia sẻ gửi đến bạn thông tin hữu ích về vắc xin sống giảm độc lực. Liên hệ ngay với phòng Tiêm chủng Thu Cúc TCI để đặt lịch tiêm chủng hoặc cần giải đáp các thắc mắc liên quan đến tiêm chủng nhé.
