Vắc-xin đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn e ngại về các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm, đặc biệt là sốt. Hiểu rõ tiêm vắc-xin sau mấy tiếng thì sốt và cách xử trí phù hợp sẽ giúp mọi người yên tâm hơn khi tiêm vắc-xin.
Menu xem nhanh:
1. Giải đáp chi tiết thắc mắc: Tiêm vắc-xin sau mấy tiếng thì sốt?
Tiêm vắc-xin sau mấy tiếng thì sốt? Khi được tiêm vắc-xin, cơ thể sẽ trải qua một quá trình phức tạp để tạo ra phản ứng miễn dịch. Thông thường, triệu chứng sốt sẽ xuất hiện trong khoảng 4-6 giờ đầu sau khi tiêm. Tuy nhiên, thời gian sốt xuất hiện có thể dao động tùy thuộc nhiều yếu tố khác nhau.
Đối với trẻ nhỏ, phản ứng sốt thường xuất hiện nhanh hơn, có thể chỉ sau 2-4 giờ do hệ miễn dịch còn non nớt và nhạy cảm. Người lớn khỏe mạnh có thể xuất hiện sốt muộn hơn, khoảng 6-8 giờ sau tiêm. Một số trường hợp có thể sốt muộn sau 12-24 giờ, điều này hoàn toàn bình thường và không đáng lo ngại.
Thời gian sốt cũng phụ thuộc vào loại vắc-xin được tiêm. Các vắc-xin có tính kích thích miễn dịch cao như vắc-xin phòng viêm gan, sởi, quai bị, rubella thường gây sốt sớm hơn so với các loại vắc-xin khác. Trong khi đó, một số vắc-xin như vắc-xin phòng uốn ván có thể gây sốt muộn hơn, thậm chí sau 24-48 giờ.
Thông thường, triệu chứng sốt sẽ xuất hiện trong khoảng 4-6 giờ đầu sau khi tiêm.
2. Nguyên nhân tiêm vắc-xin bị sốt
Sốt sau khi tiêm vắc-xin là một phần của quá trình đáp ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Khi vắc-xin được đưa vào cơ thể, các tế bào miễn dịch sẽ nhận diện thành phần của vắc-xin như một tác nhân lạ và kích hoạt một chuỗi phản ứng phức tạp.
Các tế bào miễn dịch sẽ giải phóng các chất trung gian gây viêm như cytokine và prostaglandin. Những chất này tác động lên trung tâm điều nhiệt ở não, làm tăng nhiệt độ cơ thể nhằm tạo môi trường thuận lợi cho việc tiêu diệt mầm bệnh và sản xuất kháng thể. Đây chính là lý do khiến người tiêm xuất hiện triệu chứng sốt.
Quá trình này hoàn toàn tự nhiên và là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang hoạt động tích cực để tạo ra các kháng thể bảo vệ, giúp cơ thể có khả năng chống lại bệnh tật trong tương lai khi gặp phải mầm bệnh thật sự.
Khi vắc-xin được đưa vào cơ thể, các tế bào miễn dịch sẽ kích hoạt một chuỗi phản ứng phức tạp.
3. Các mức độ sốt thường gặp
Sau khi tiêm vắc-xin, nhiệt độ cơ thể có thể tăng ở các mức độ khác nhau. Việc hiểu rõ về các mức độ sốt sẽ giúp người tiêm có cách xử trí phù hợp và kịp thời.
Sốt nhẹ với nhiệt độ từ 37.5-38.5°C là mức độ sốt phổ biến nhất. Ở mức độ này, người tiêm thường cảm thấy hơi mệt mỏi, có thể có cảm giác ớn lạnh nhẹ. Tình trạng này thường tự cải thiện sau 24-48 giờ mà không cần điều trị đặc biệt.
Khi nhiệt độ tăng lên 38.5-39.5°C, được coi là sốt vừa, người tiêm có thể cảm thấy khó chịu rõ rệt hơn. Các triệu chứng đi kèm có thể bao gồm đau đầu, đau cơ, mệt mỏi. Ở mức độ này, việc sử dụng thuốc hạ sốt có thể được cân nhắc.
Sốt cao trên 39.5°C ít gặp hơn nhưng cần được theo dõi chặt chẽ. Người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng run rẩy, đau đầu dữ dội, cảm giác nóng rát. Trong trường hợp này, cần liên hệ ngay với nhân viên y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời.
4. Cách xử trí khi bị sốt sau khi tiêm vắc-xin
4.1. Hướng dẫn cải thiện tình trạng sốt sau khi tiêm vắc-xin
Khi xuất hiện sốt sau khi tiêm vắc-xin, xử trí đúng cách giúp người tiêm cảm thấy dễ chịu hơn, đảm bảo quá trình tạo kháng thể diễn ra hiệu quả.
Nghỉ ngơi là yêu cầu quan trọng hàng đầu. Người tiêm nên dành thời gian nghỉ ngơi tại giường trong môi trường thoáng mát, tránh các hoạt động gắng sức. Nghỉ ngơi không chỉ giúp cơ thể có thời gian phục hồi mà còn hỗ trợ quá trình tạo kháng thể diễn ra hiệu quả.
Bổ sung đủ nước là việc không thể thiếu khi bị sốt sau khi tiêm. Người tiêm nên uống nhiều nước, tốt nhất là nước ấm. Có thể bổ sung thêm các loại nước trái cây tự nhiên giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi để tăng cường sức đề kháng. Nên tránh đồ uống có cồn và caffeine vì chúng có thể gây mất nước.
Về việc sử dụng thuốc hạ sốt, paracetamol là lựa chọn an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, chỉ nên dùng thuốc khi sốt trên 38.5°C hoặc khi cảm thấy quá khó chịu. Liều lượng cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không nên tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt.
Người tiêm nên uống nhiều nước, tốt nhất là nước ấm.
4.2. Những dấu hiệu cần chú ý và thời điểm cần đến cơ sở y tế
Mặc dù sốt sau khi tiêm vắc-xin thường là phản ứng bình thường, nhưng có một số dấu hiệu cần được đặc biệt quan tâm và xử trí kịp thời.
Tình trạng sốt kéo dài trên 48 giờ hoặc sốt cao không đáp ứng với thuốc hạ sốt là dấu hiệu cần được thăm khám. Đặc biệt khi sốt kèm theo các triệu chứng như co giật, lơ mơ, khó thở, đau đầu dữ dội, nôn mửa nhiều lần, cần đến ngay cơ sở y tế.
Phản ứng dị ứng sau khi tiêm như phát ban, ngứa, sưng tại nhiều vị trí trên cơ thể cũng là dấu hiệu cần được xử trí y tế ngay lập tức. Những trường hợp này có thể phát triển thành phản vệ – một tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng.
Phía trên là câu trả lời cho câu hỏi “Tiêm vắc-xin sau mấy tiếng thì sốt?”. Sốt sau khi tiêm vắc-xin là phản ứng bình thường của cơ thể, thường xuất hiện trong vòng 4-6 giờ đầu và có thể kéo dài 1-2 ngày. Hiểu rõ về thời gian xuất hiện sốt và các biện pháp xử trí phù hợp sẽ giúp người tiêm yên tâm hơn, đảm bảo quá trình tạo kháng thể diễn ra hiệu quả.
Mặc dù đa số trường hợp sốt sau tiêm đều nhẹ và tự khỏi, việc theo dõi cẩn thận và xử trí kịp thời các dấu hiệu bất thường vẫn rất quan trọng. Đặc biệt với các đối tượng có nguy cơ cao, quan tâm và chăm sóc đúng cách sẽ giúp đảm bảo an toàn của quá trình tiêm chủng.
