Ưu, nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi

Thuốc đặt dưới lưỡi không phải là một dạng bào chế riêng biệt mà là một phương pháp sử dụng thuốc đường uống đặc thù, yêu cầu viên thuốc phải tan nhanh dưới lưỡi, không có mùi vị khó chịu và không gây kích ứng niêm mạc miệng. Chính những đặc điểm này đã tạo nên ưu nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi, khiến phương pháp dùng thuốc này vừa mang lại hiệu quả hấp thu nhanh, vừa đòi hỏi tiêu chuẩn bào chế và cách sử dụng nghiêm ngặt hơn so với đường uống thông thường.

1. Vì sao cần sử dụng thuốc đặt dưới lưỡi?

Dùng thuốc dưới lưỡi và qua niêm mạc má đều được xếp vào các hình thức sử dụng thuốc đường uống, nhưng có cơ chế hấp thu khác so với việc nuốt thuốc thông thường. Với cách dùng này, thuốc đặt dưới lưỡi cho tác dụng nhanh vì hoạt chất được hấp thu nhanh vào hệ tuần hoàn thông qua mạng lưới mao mạch phong phú ở môi trường khoang miệng. Theo đó, bác sĩ có thể cho người bệnh sử dụng sử dụng trong một số trường hợp sau:

Cần thuốc được hấp thu nhanh vào cơ thể, giúp phát huy tác dụng trong thời gian ngắn.
Người bệnh gặp khó khăn khi nuốt thuốc, như người cao tuổi, trẻ em hoặc bệnh nhân có rối loạn nuốt.
Thuốc không được hấp thu tốt qua dạ dày – ruột, làm giảm sinh khả dụng khi dùng đường uống thông thường.
Hoạt chất dễ bị giảm tác dụng do quá trình tiêu hóa hoặc chuyển hóa qua gan lần đầu.
Cần tránh hệ tiêu hóa, do vùng má và dưới lưỡi có hệ thống mao mạch dày đặc, cho phép thuốc thấm trực tiếp vào máu mà không phải đi qua đường tiêu hóa.

2. Ưu và nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi

Thuốc đặt dưới lưỡi là dạng bào chế được sử dụng khá phổ biến trong một số trường hợp cần tác dụng nhanh. Tuy nhiên, một số ưu và nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi cần phải lưu ý nư sau:

2.1. Ưu điểm của thuốc đặt dưới lưỡi

Các thuốc sử dụng theo đường dưới lưỡi mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt trong những trường hợp cần tác dụng nhanh:

Tốc độ hấp thu nhanh, giúp thuốc phát huy tác dụng gần như tức thì. Đây là ưu điểm quan trọng trong các tình huống cấp cứu, chẳng hạn như điều trị cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim.
Không đi qua hệ tiêu hóa và gan lần đầu, do đó tránh được hiện tượng chuyển hóa bước một tại gan, giúp tăng sinh khả dụng của thuốc. Nhờ vậy, liều dùng có thể thấp hơn nhưng vẫn đạt hiệu quả điều trị tương đương.
Dễ sử dụng cho người khó nuốt, như người cao tuổi, trẻ em hoặc bệnh nhân có rối loạn nuốt, vì thuốc không cần phải nuốt như dạng viên uống thông thường.

2.2. Nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi

Ăn uống hoặc hút thuốc trong quá trình dùng thuốc có thể làm giảm khả năng hấp thu và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
Không phù hợp với các thuốc cần giải phóng chậm hoặc tác dụng kéo dài, vì cơ chế hấp thu nhanh dưới lưỡi không đáp ứng được yêu cầu dược động học của nhóm thuốc này.
Có thể gây kích ứng niêm mạc miệng, đặc biệt ở những người có vết loét, viêm hoặc tổn thương hở trong khoang miệng.

Nhìn chung, khi xem xét ưu và nhược điểm của thuốc đặt dưới lưỡi, có thể thấy đây là một lựa chọn hữu ích trong những trường hợp cần tác dụng nhanh và muốn tránh chuyển hóa thuốc qua gan như đường uống thông thường. Nhờ khả năng hấp thu trực tiếp vào máu, thuốc đặt dưới lưỡi đặc biệt phù hợp trong điều trị các tình trạng cấp tính, tuy nhiên vẫn cần được sử dụng đúng chỉ định để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.

Nguồn tài liệu liệu tham khảo: Healthline