Thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn?

Thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn là thắc mắc phổ biến của nhiều người đang điều trị đái tháo đường. Thời điểm dùng thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kiểm soát đường huyết và nguy cơ gặp tác dụng phụ. Mỗi nhóm thuốc lại có cách sử dụng khác nhau, không phải loại nào cũng uống giống nhau. Việc tìm hiểu kỹ sẽ giúp người bệnh dùng thuốc an toàn và đạt hiệu quả điều trị tốt hơn.

1. Thời điểm uống thuốc tiểu đường có ảnh hưởng đến đường huyết/ tác dụng của thuốc không?

Thời điểm uống thuốc tiểu đường có ảnh hưởng trực tiếp đến đường huyết và hiệu quả điều trị bệnh. Dùng thuốc đúng liều nhưng sai thời điểm vẫn có thể làm giảm tác dụng hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn. Tuỳ vào dạng bào chế và cơ chế tác động, mỗi loại thuốc tiểu đường sẽ có cách dùng khác nhau.

Một Một số thuốc không bị ảnh hưởng bởi bữa ăn nên có thể uống vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, nhiều thuốc khác nếu uống sai lúc có thể gây buồn nôn, kích ứng dạ dày hoặc làm đường huyết hạ quá mức. Vì vậy, câu hỏi thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn là rất quan trọng. Người bệnh nên

2. Thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn?

Thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn phụ thuộc vào loại thuốc cụ thể, dạng bào chế cũng như liều lượng. Uống đúng thời điểm giúp thuốc phát huy hiệu quả kiểm soát đường huyết, đồng thời hạn chế nguy cơ hạ đường huyết hoặc kích ứng dạ dày không mong muốn.

2.1. Thời điểm uống thuốc tiểu đường hợp lý

Thuốc trị tiểu đường dạng viên là lựa chọn phổ biến trong kiểm soát đường huyết, đặc biệt ở người mắc tiểu đường tuýp 2. Các thuốc này giúp giảm lượng đường trong máu thông qua nhiều cơ chế khác nhau và cần được sử dụng đúng liều, đúng thời điểm theo chỉ định bác sĩ.

Thuốc trị tiểu đường (dạng viên)	Thời điểm nên uống
Glimepiride	30 phút trước bữa ăn
Gliclazide IR	30 phút trước bữa ăn
Gliclazide XR	Sau bữa ăn
Glipizide IR	30 phút trước bữa ăn
Glipizide XR	Sau bữa ăn
Metformin IR/XR	Sau bữa ăn (Một nghiên cứu khác bởi tiến sĩ Xie đến từ Đại học Adelaide, thuốc metformin có thể uống từ 30 – 60 phút trước bữa ăn giúp giảm lượng đường trong huyết tương đồng thời tăng tiết hormone incretin glucagon-like peptide 1 (GLP-1) và nồng độ insulin).
Acarbose/Voglibose	Trước bữa ăn
Pioglitazone	Không quan tâm đến bữa ăn
Sitagliptin/Linagliptin/Vildagliptin/Teneligliptin	Không quan tâm đến bữa ăn
Repaglinide	Trước bữa ăn
Empagliflozin/Dapagliflozin/Remogliflozin	Không quan tâm đến bữa ăn
Canagliflozin	30 phút trước bữa ăn

2.2. Thời điểm sử dụng thuốc tiểu đường dạng tiêm chính xác

Nhiều người thắc mắc tiêm thuốc tiểu đường trước ăn hay sau ăn. Tuy nhiên câu trả lời còn phụ thuộc vào loại thuốc tiêm, liều dùng và chỉ định cụ thể của bác sĩ. Bảng thông tin tham khảo:

Tiêm dưới da	Thời điểm quản lý
Thuốc tiêm Liraglutide	Không quan tâm đến bữa ăn, cùng một thời điểm trong ngày.
Thuốc tiêm Dulaglutide	Không cần quan tâm đến bữa ăn, chỉ một lần mỗi tuần, vào cùng một thời điểm.
Thuốc tiêm Exenatide	Trước bữa ăn, mỗi ngày một lần.
Thuốc tiêm Degludec	Không phụ thuộc vào bữa ăn, mỗi ngày một lần, từ 8 giờ đến 40 giờ, thời gian dùng thuốc có thể linh hoạt.
Insulin tiêm Lispro/Aspart/Glulisine	Từ 15 phút trước bữa ăn đến 5 phút sau bữa ăn.
Inj FiASP# insulin	Từ 5 phút trước bữa ăn đến 20 phút sau bữa ăn.
Tiêm Insulin Glargine U100/U300	Không quan tâm đến bữa ăn, vẫn vào cùng một thời điểm trong ngày.
Insulin tiêm thường quy	30 – 60 phút trước bữa ăn
Insulin tiêm NPH	Không phụ thuộc vào bữa ăn, mỗi ngày hai lần, cách đều nhau.
Trong insulin hỗn hợp NPH-Regular	30-60 phút trước bữa ăn, một hoặc hai lần mỗi ngày.
Insulin hỗn hợp tiêm NPH-Aspart/Lispro (30/70, 50/50, 25/75, 70/30)	15 phút trước bữa ăn đến 5 phút sau bữa ăn, một hoặc hai lần mỗi ngày.
Insulin tiêm NPH	Không phụ thuộc vào bữa ăn, mỗi ngày hai lần, cách đều nhau.
Insulin tiêm Degludec – Aspart phối hợp	15 phút trước bữa ăn đến 5 phút sau bữa ăn, một hoặc hai lần mỗi ngày.
Thuốc tiêm phối hợp insulin Degludec – Liraglutide	Không phụ thuộc vào bữa ăn, chỉ một lần mỗi ngày, vào cùng một thời điểm trong ngày.

Thuốc tiểu đường uống trước ăn hay sau ăn không có một mốc thời gian chung cho tất cả người bệnh. Mỗi loại thuốc có cơ chế tác dụng và thời điểm dùng khác nhau nhằm kiểm soát đường huyết hiệu quả và hạn chế tác dụng phụ. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, không tự ý thay đổi thời điểm uống thuốc để tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị.

Nguồn tài liệu tham khảo: Diabetes, Adelaide-edu