Đặc điểm của các thuốc giảm đau kháng viêm

Các thuốc giảm đau kháng viêm là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị đau, viêm và sốt. Mỗi loại thuốc có cơ chế tác động, mức độ hiệu quả và nguy cơ tác dụng phụ khác nhau. Việc hiểu rõ đặc điểm của các thuốc giảm đau chống viêm sẽ giúp người bệnh sử dụng đúng cách, an toàn và đạt hiệu quả điều trị tốt hơn.

1. Thuốc giảm đau kháng viêm là thuốc gì? Đặc điểm của thuốc

Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID) là nhóm thuốc có tác dụng chính là giảm đau, chống viêm và hạ sốt. Đây là loại thuốc rất quen thuộc, thường được dùng trong các trường hợp đau nhức ở người trưởng thành và người lớn tuổi.

NSAID hoạt động bằng cách ức chế enzyme COX – enzyme tham gia vào quá trình tạo ra prostaglandin, chất gây đau, viêm và sốt trong cơ thể. Nhờ đó, thuốc giúp làm dịu cơn đau, giảm viêm và hạ nhiệt hiệu quả. Tuy nhiên, do tác động lên cơ chế viêm toàn thân, thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến một số chức năng khác, như làm giảm lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ nếu dùng không đúng cách.

Về đặc điểm, nhóm thuốc giảm đau kháng viêm có nhiều dạng bào chế khác nhau như viên nén, viên nang, thuốc đặt, kem bôi, gel hoặc dạng tiêm. Trong nhóm NSAID có cả thuốc không cần kê đơn và thuốc phải dùng theo chỉ định của bác sĩ. Một số hoạt chất thường gặp gồm ibuprofen, naproxen, diclofenac, celecoxib, indomethacin và aspirin dùng để giảm đau.

2. Chỉ định/ tác dụng của nhóm thuốc giảm đau kháng viêm?

Các loại thuốc giảm đau kháng viêm (NSAID) là nhóm thuốc được FDA phê duyệt với công dụng chính là hạ sốt, giảm đau và chống viêm. Nhờ những tác dụng này, NSAID thường được dùng trong nhiều trường hợp như đau cơ, đau bụng kinh, viêm khớp, sốt, bệnh gút, đau nửa đầu. Trong một số tình huống chấn thương cấp tính, nhóm thuốc này còn được sử dụng như lựa chọn thay thế opioid để giảm đau.

Ngoài dạng uống hoặc tiêm, NSAID còn có dạng bôi ngoài da như gel diclofenac. Các chế phẩm này thường được sử dụng trong trường hợp viêm gân, bong gân hoặc chấn thương mô mềm nhẹ, giúp giảm đau tại chỗ và hạn chế ảnh hưởng toàn thân.

Hiện nay, FDA đã phê duyệt nhiều hoạt chất NSAID khác nhau, bao gồm cả thuốc không chọn lọc và thuốc chọn lọc COX-2. Tuy nhiên, một số thuốc như rofecoxib và valdecoxib đã bị rút khỏi thị trường do lo ngại về độ an toàn. Vì vậy, việc sử dụng NSAID cần đúng chỉ định, liều lượng và có sự tư vấn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và hạn chế rủi ro.

3. Các tác dụng phụ có thể gặp của thuốc giảm đau kháng viêm

Khi dùng thuốc giảm đau kháng viêm, người bệnh không nên tự điều trị kéo dài quá 10 ngày. Liều dùng cần được điều chỉnh phù hợp với độ tuổi, cân nặng và chức năng gan, thận. Việc sử dụng thuốc giảm đau kháng viêm mạnh, liều cao hoặc dùng lâu ngày có thể làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ, vì vậy nhiều trường hợp cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ, đặc biệt khi dùng NSAID liều cao hoặc kết hợp nhiều loại thuốc.

Các tác dụng không mong muốn thường gặp của thuốc NSAID gồm:

Khó chịu đường tiêu hóa như đau dạ dày, buồn nôn, tiêu chảy;
Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, buồn ngủ hoặc phản ứng dị ứng.
Nặng hơn, thuốc có thể gây loét và chảy máu dạ dày, nhất là ở người có tiền sử bệnh dạ dày.
Về lâu dài hoặc ở người có bệnh nền, NSAID có thể ảnh hưởng đến thận, tim mạch và gan. Nguy cơ bao gồm tăng huyết áp, suy thận, rối loạn nước điện giải, nhồi máu cơ tim hoặc tăng men gan.
Một số thuốc như diclofenac có nguy cơ gây hại gan cao hơn, do đó cần thận trọng và tránh dùng cho người suy gan.

Để hạn chế tác dụng phụ, nên uống thuốc sau bữa ăn, có thể kết hợp sữa hoặc thuốc kháng axit. Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường kéo dài, người bệnh cần ngừng thuốc và đi khám sớm để được tư vấn và điều chỉnh phù hợp.

Nhìn chung, các thuốc giảm đau kháng viêm đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đau, viêm và sốt, giúp cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Tuy nhiên, mỗi loại thuốc đều có đặc điểm riêng về hiệu quả và mức độ an toàn, đi kèm nguy cơ tác dụng phụ nếu dùng không đúng cách. Vì vậy, người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều, đúng thời gian và ưu tiên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế rủi ro cho sức khỏe.

Nguồn tài liệu tham khảo: NCBI, NHS, Clevelandclinic