Sưng lợi răng khôn: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Sưng lợi răng khôn là tình trạng rất phổ biến ở người trưởng thành khi răng số 8 bắt đầu mọc hoặc mọc lệch. Hiện tượng này không chỉ gây đau nhức, hôi miệng, khó há miệng mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu để kéo dài. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ sưng lợi răng khôn do đâu, khi nào cần đi nha sĩ và các cách xử lý hiệu quả – an toàn.

1. Sưng nướu răng khôn là gì?

Sưng lợi răng khôn hay còn gọi là viêm nướu răng khôn là tình trạng viêm nhiễm xảy ra xung quanh mô nướu che phủ răng khôn đang mọc. Khi răng khôn bắt đầu nhú lên, một phần mô nướu có thể che phủ bề mặt răng, tạo thành túi chứa thức ăn và vi khuẩn, dẫn đến tình trạng sưng lợi răng khôn. Tình trạng này thường xảy ra ở độ tuổi từ 17-25, khi răng khôn bắt đầu mọc. Sưng lợi răng khôn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây khó khăn trong ăn nhai và sinh hoạt hàng ngày.

2. Những triệu chứng phổ biến của sưng nướu răng khôn

– Lợi sưng đỏ, đau nhức, sờ nóng, dễ chảy máu.
– Hôi miệng, đắng miệng; có thể thấy mủ rỉ ở vùng lợi trùm.
– Khó há miệng, đau lan lên tai – thái dương, nuốt vướng.
– Sốt nhẹ, mệt mỏi, hạch góc hàm sưng đau (khi viêm tiến triển).
– Răng khôn mọc nghiêng cấn vào răng số 7 gây đau ê khi nhai.

3. Nguyên do dẫn đến tình trạng sưng nướu răng khôn

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng lợi bị sưng viêm quanh răng khôn, trong đó thường gặp nhất là:

3.1. Thiếu chỗ mọc răng khôn – Nguyên nhân phổ biến dẫn đến sưng lợi răng khôn

Do cung hàm không đủ khoảng trống, răng số 8 thường mọc kẹt, mọc ngầm hoặc mọc lệch. Điều này khiến phần lợi xung quanh bị chèn ép, dễ rách và viêm kéo dài, gây cảm giác đau nhức, khó chịu cho người bệnh.

3.2. Lợi trùm che phủ

Khi một phần lợi phủ lên thân răng khôn, nó tạo thành “túi” giữ lại thức ăn và mảng bám. Đây chính là môi trường thuận lợi để vi khuẩn phát triển, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, mủ rỉ và hơi thở có mùi hôi.

3.3. Vệ sinh răng miệng kém

Vị trí răng khôn nằm sâu trong cung hàm khiến việc chải răng hay dùng chỉ nha khoa trở nên phức tạp. Nếu vệ sinh không kỹ, vi khuẩn và mảng bám dễ tích tụ, lâu dần gây viêm sưng quanh răng khôn.

3.4. Khớp cắn và hướng mọc bất thường

Răng khôn mọc nghiêng vào má hoặc cấn vào răng số 7 có thể gây tổn thương mô mềm, tạo ra các vết loét tái diễn. Tình trạng này không chỉ khiến lợi sưng đau mà còn ảnh hưởng đến răng kế cận.

3.5. Hệ miễn dịch yếu kèm theo stress lâu ngày

Khi cơ thể mệt mỏi, thiếu ngủ, stress hoặc mắc bệnh lý khiến hệ miễn dịch yếu đi, các phản ứng viêm quanh răng khôn trở nên nghiêm trọng hơn và dễ bùng phát dữ dội.

3.6. Thói quen xấu

Hút thuốc lá, thường xuyên ăn đồ ngọt, dính hoặc thực phẩm có cạnh sắc nhọn (như bánh tráng, xương vụn) có thể làm xước lợi trùm, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập và gây viêm.

4. Những rủi ro tiềm ẩn từ sưng lợi quanh răng khôn

Nhiều người thường chủ quan khi gặp tình trạng lợi sưng quanh răng khôn, nghĩ rằng chỉ cần súc miệng nước muối hoặc uống thuốc giảm đau là ổn. Tuy nhiên, trên thực tế, nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:

4.1. Áp xe quanh răng là biến chứng phổ biến của sưng lợi răng khôn

Đây là biến chứng phổ biến nhất khi lợi răng khôn bị viêm. Ổ mủ hình thành khiến người bệnh đau nhức dữ dội, lợi sưng to, có thể kèm theo sốt và hơi thở hôi. Nếu mủ không được dẫn lưu, vi khuẩn có thể lan rộng ra các mô mềm xung quanh, gây viêm mô tế bào (cellulitis) nguy hiểm.

4.2. Viêm mô tế bào vùng hàm mặt

Khi nhiễm trùng lan tỏa, vùng hàm mặt sẽ bị sưng nề nghiêm trọng. Trường hợp nặng có thể gây chèn ép đường thở, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nếu không được xử lý cấp cứu kịp thời.

4.3. Sâu và viêm răng số 7

Răng khôn mọc lệch thường tì vào răng số 7, khiến thức ăn và vi khuẩn dễ bám ở mặt tiếp xúc. Lâu ngày sẽ gây sâu mặt xa răng số 7, thậm chí viêm tủy, mất răng, làm giảm chức năng nhai.

4.4. Viêm quanh thân răng mạn tính

Lợi quanh răng khôn có thể bị viêm tái đi tái lại nhiều lần. Người bệnh thường xuyên bị đau âm ỉ, hơi thở có mùi hôi khó chịu, ảnh hưởng đến việc ăn uống, giao tiếp và chất lượng cuộc sống.

4.5. Biến chứng toàn thân (Trường hợp hiếm gặp)

Ở những người có sức đề kháng yếu hoặc mắc bệnh nền (như tiểu đường, tim mạch), nhiễm trùng quanh răng khôn có thể lan theo đường máu, dẫn đến nhiễm trùng huyết, gây nguy hiểm toàn thân.

5. Cách xử lý viêm lợi răng khôn hiệu quả

Để giảm nhanh triệu chứng sưng đau và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, người bệnh cần kết hợp chăm sóc tại nhà và thăm khám nha khoa kịp thời:

5.1. Giữ vệ sinh răng miệng đúng cách

Chải răng ít nhất 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm, chú ý làm sạch vùng răng trong cùng. Kết hợp dùng chỉ nha khoa và súc miệng với dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối sinh lý để loại bỏ mảng bám, vi khuẩn.

5.2. Giảm đau, giảm viêm tạm thời tại nhà

Có thể chườm lạnh ngoài má 10–15 phút/lần để giảm sưng đau. Một số trường hợp bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc kháng sinh nếu viêm nặng. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc dùng kéo dài mà không có chỉ định y khoa.

5.3. Đi khám nha khoa sớm

Khi lợi răng khôn viêm sưng nhiều ngày, có mủ hoặc đau lan rộng, người bệnh cần đến cơ sở nha khoa uy tín để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ xác định tình trạng mọc răng khôn (lệch, ngầm, kẹt) và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

5.4. Điều trị chuyên sâu

Tùy từng trường hợp, bác sĩ có thể làm sạch ổ viêm, cắt lợi trùm hoặc khuyến nghị nhổ răng khôn để loại bỏ nguyên nhân gây viêm tái phát. Việc nhổ răng khôn hiện nay được thực hiện bằng kỹ thuật hiện đại, ít đau, an toàn và phục hồi nhanh.

Sưng nướu răng khôn là vấn đề sức khỏe răng miệng cần được quan tâm và xử lý đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sưng lợi răng khôn sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng miệng tốt hơn.