Top 10 thực phẩm giúp bé tạm biệt với táo bón

Táo bón ở trẻ nhỏ là một trong những vấn đề tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần và sự phát triển thể chất của bé. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách đóng vai trò then chốt giúp cải thiện và phòng ngừa tình trạng này một cách tự nhiên. Vậy bé bị bón nên ăn gì? Bài viết dưới đây sẽ gợi ý Top 10 thực phẩm giúp bé tạm biệt với táo bón rất dễ tìm và được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng.

1. Nguyên nhân bé bị táo bón

Táo bón ở trẻ nhỏ thường là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp, trong đó chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt đóng vai trò chủ đạo. Nguyên nhân phổ biến thường là:

1.1. Chế độ ăn thiếu chất xơ

Trẻ ăn nhiều tinh bột tinh chế (cơm trắng, bún, mì) hoặc thực phẩm chế biến sẵn nhưng lại ít rau xanh, trái cây tươi, khiến khối lượng phân giảm và quá trình di chuyển trong ruột chậm lại.

1.2. Uống không đủ nước

Nước là yếu tố để làm mềm phân. Khi cơ thể thiếu nước, ruột sẽ hấp thụ lại nước từ phân, dẫn đến phân khô cứng, khó thải ra ngoài.

1.3. Thói quen nhịn đi tiểu

Một số trẻ có xu hướng nhịn đi vệ sinh do sợ đau, lạ chỗ, hoặc bị ép buộc trong quá trình tập ngồi bô. Việc này lâu dài làm mất phản xạ đi tiêu tự nhiên và gây ứ phân trong trực tràng.

1.4. Ít vận động

Trẻ ít vận động, nhất là trẻ chỉ ngồi xem tivi hoặc chơi thiết bị điện tử, sẽ khiến nhu động ruột giảm, từ đó tăng nguy cơ táo bón.

1.5. Sinh hoạt và chế độ ăn có sự thay đổi

Những thay đổi đột ngột như chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, bắt đầu ăn dặm, hoặc đi nhà trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa và gây táo bón tạm thời.

1.6. Nguyên nhân bệnh lý (ít gặp)

Một số trường hợp táo bón kéo dài có thể do các bệnh lý tiềm ẩn như:

– Hội chứng ruột lười

– Dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa (bệnh Hirschsprung)

– Tác dụng phụ của thuốc (sắt, canxi, kháng sinh…)

2. Bé bị bón nên ăn gì?

Chế độ ăn uống đóng vai trò trung tâm trong việc phòng ngừa và cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ. Khi cân nhắc bé bị bón nên ăn gì, phụ huynh nên ưu tiên các nhóm thực phẩm giàu chất xơ, cung cấp đủ nước và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.

2.1. Thực phẩm chứa chất xơ không hòa tan

Chất xơ không hòa tan có tác dụng tăng thể tích phân và kích thích nhu động ruột, giúp đẩy chất thải ra ngoài dễ dàng hơn.

2.2. Trái cây chứa chất xơ hòa tan và pectin

Chất xơ hòa tan giúp giữ nước trong lòng ruột, làm mềm phân.

2.3. Thực phẩm giàu probiotic

Probiotic hay còn được hiểu là lợi khuẩn, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón

2.4. Bổ sung đủ nước

Chất xơ chỉ phát huy tác dụng khi trẻ được cung cấp đủ nước. Tùy theo độ tuổi, nhu cầu nước dao động từ 500–2000ml/ngày, bao gồm:

– Nước lọc

– Nước ép trái cây

– Nước canh rau, súp loãng

3. Top 10 thực phẩm giúp bé tạm biệt với táo bón

3.1. Bé bị bón nên ăn gì? – Khoai lang

Khoai lang chứa lượng lớn chất xơ không hòa tan, vitamin C và đặc biệt là tinh bột kháng (resistant starch) – hỗ trợ nuôi lợi khuẩn trong ruột. Ngoài ra, khoai lang dễ hấp thu, giúp bé đi tiêu đều đặn hơn. Có thể chế biến thành khoai hấp hoặc cháo khoai lang.

3.2. Đu đủ chín – Enzyme tiêu hóa tự nhiên

Đu đủ chín không chỉ giàu chất xơ hòa tan mà còn chứa enzyme papain giúp phân giải protein và hỗ trợ tiêu hóa. Cho bé ăn trực tiếp, nghiền nhuyễn trộn sữa chua hoặc làm sinh tố đều rất tốt cho đường ruột.

3.3. Bé bị bón nên ăn gì? – Rau mồng tơi

Là loại rau phổ biến trong bữa ăn Việt, mồng tơi có nhiều chất nhầy và chất xơ không hòa tan, giúp phân di chuyển dễ dàng trong ruột. Món canh rau mồng tơi nấu tôm hoặc thịt bằm rất phù hợp cho trẻ từ 2 tuổi trở lên.

3.4. Lê chín

Lê chứa nhiều nước, chất xơ hòa tan và có tính mát, rất phù hợp để cải thiện tình trạng táo bón do nóng trong. Có thể cắt nhỏ cho bé ăn trực tiếp hoặc hấp chín nếu bé chưa ăn được đồ sống.

3.5. Chuối chín – Lợi khuẩn tự nhiên cho ruột

Chuối chín (không phải chuối xanh) giàu chất xơ và prebiotic – “thức ăn” của lợi khuẩn đường ruột. Nên cho trẻ ăn chuối đã chín kỹ (vỏ có đốm đen) để tránh phản tác dụng. Có thể trộn với cháo hoặc dầm ăn riêng sau bữa chính.

3.6. Yến mạch – Ngũ cốc

Yến mạch chứa nhiều beta-glucan – một dạng chất xơ hòa tan có khả năng giữ nước, làm mềm phân và giúp phân di chuyển dễ dàng qua đường ruột. Đồng thời, chất xơ không hòa tan trong ngũ cốc giúp tăng thể tích phân và kích thích nhu động ruột. Thường xuyên bổ sung vào khẩu phần ăn sẽ giúp trẻ cải thiện tình trạng táo bón một cách tự nhiên và an toàn.

3.7. Sữa chua

Sữa chua giàu probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh ruột, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ nhuận tràng tự nhiên. Trẻ trên 1 tuổi có thể dùng sữa chua không đường trộn trái cây như lê hoặc đu đủ.

3.8. Bông cải xanh

Bông cải xanh là một trong những thực phẩm tự nhiên giúp cải thiện táo bón ở trẻ nhờ chứa lượng chất xơ dồi dào, đặc biệt là chất xơ không hòa tan – loại chất xơ có khả năng tăng thể tích phân và kích thích nhu động ruột, từ đó giúp phân di chuyển dễ dàng hơn. Ngoài ra, nó còn chứa prebiotic, nước và vitamin C giúp tăng lợi khuẩn và cải thiện tiêu hóa.

3.9. Rau dền – Mềm, mát, dễ tiêu hóa

Rau dền có vị ngọt, tính mát, giàu chất xơ, sắt và folate. Món canh rau dền nấu thịt bằm, cháo rau dền là lựa chọn lành tính, phù hợp với trẻ đang bị táo bón do thiếu nước hoặc thiếu chất xơ.

3.10. Đậu bắp

Đậu bắp giúp cải thiện táo bón ở trẻ nhờ chứa nhiều chất xơ và chất nhầy tự nhiên. Chất xơ giúp tăng nhu động ruột, còn chất nhầy làm mềm và bôi trơn phân, giúp bé đi tiêu dễ dàng hơn. Ngoài ra, đậu bắp còn bổ sung nước và hỗ trợ nuôi lợi khuẩn đường ruột, từ đó tăng cường tiêu hóa hiệu quả.

4. Cha mẹ cần đưa trẻ nên đi khám bác sĩ khi nào?

Trong nhiều trường hợp, điều chỉnh chế độ ăn là đủ để cải thiện tình trạng táo bón. Tuy nhiên, nếu trẻ có các dấu hiệu sau, cần đưa đi khám để xác định nguyên nhân chính xác:

– Trẻ không đi tiêu trong vòng 4–5 ngày, phân cứng như sỏi

– Đau bụng kéo dài, chướng bụng, biếng ăn

– Có máu trong phân hoặc rách hậu môn

– Nôn ói, mệt mỏi, sút cân

– Táo bón kéo dài dù đã thay đổi chế độ ăn đúng cách trong 5–7 ngày.

Hiểu được nguyên nhân gây táo bón và biết rõ bé bị bón nên ăn gì sẽ giúp phụ huynh xử lý tình trạng này một cách khoa học, an toàn và không cần dùng thuốc. Ngoài chế độ ăn giàu chất xơ và lợi khuẩn, việc duy trì thói quen sinh hoạt điều độ, khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu cần thiết, nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng xử lý kịp thời và hiệu quả.