Các cấp độ dính thắng lưỡi, dính độ mấy thì phải cắt?
Tùy vào từng cấp độ, tình trạng dính thắng lưỡi có thể ảnh hưởng đến bú mút, ăn uống, phát âm và cả sức khỏe răng miệng của trẻ. Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ nắm rõ từng phân độ theo Kotlow và thời điểm phù hợp để cắt phanh lưỡi nhằm đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh hơn.
1. Dính thắng lưỡi là gì?
Dính thắng lưỡi (hay phanh lưỡi) là dị tật bẩm sinh, trong đó dây thắng lưỡi ngắn, dày hoặc bám quá sát sàn miệng, làm hạn chế đáng kể khả năng cử động của lưỡi. Tình trạng này thường gây khó khăn cho trẻ sơ sinh khi bú và có thể dẫn đến rối loạn phát âm, sai lệch khớp cắn hoặc vấn đề răng miệng khi trẻ lớn hơn.
2. Các cấp độ dính thắng lưỡi thường gặp
Thạc sĩ, Bác sĩ Đinh Văn Luân – Chuyên khoa Tai Mũi Họng Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI) cho biết: có 4 cấp độ dính thắng lưỡi ở trẻ (từ 1 đến 4) dựa theo phân độ của Kotlow, đó là:
2.1. Dính thắng lưỡi phân độ I (nhẹ)
Trong các cấp độ dính thắng lưỡi, đây là mức nhẹ nhất. Đầu lưỡi vẫn có thể di chuyển khá linh hoạt với khoảng di động từ 12-16 mm. Ở phân độ này thường ít ảnh hưởng đến bú hoặc phát âm.
2.2. Phân độ II (trung bình)
Ở phân độ này, khoảng di động của lưỡi giảm còn khoảng 8 – 11 mm. Với mức độ này trẻ bắt đầu xuất hiện những khó khăn trong bú hoặc phát âm một vài âm đơn giản.
2.3. Phân độ III (nặng)
Khoảng di động đầu lưỡi bị hạn chế đáng kể, chỉ còn từ 3-7mm. Điều này khiến trẻ gặp khó khăn rõ rệt khi bú mẹ, bú bình hoặc khi bắt đầu ăn dặm, vì lưỡi không thể cử động linh hoạt để tạo lực hút hay đưa thức ăn vào đúng vị trí.
2.4. Phân độ IV (dính phanh lưỡi toàn bộ)
Khoảng di động đầu lưỡi rất ngắn, dưới 3mm. Đây được xem là mức độ nặng nhất, làm lưỡi gần như không thể nâng lên hoặc đưa ra trước. Tình trạng này không chỉ gây khó khăn nghiêm trọng trong việc bú, ăn uống mà còn có thể ảnh hưởng đến phát âm và sự phát triển chức năng miệng của trẻ nếu không được can thiệp sớm.
3. Dính thắng lưỡi cấp độ nào cần can thiệp? Ở tuổi nào bắt đầu can thiệp được?
3.1. Dính thắng lưỡi độ mấy thì phải cắt?
Trong các cấp độ dính thắng lưỡi, nếu ở phân độ I và II, trẻ vẫn có khả năng vận động lưỡi nhưng có thể gặp một số hạn chế nhất định. Theo khuyến cáo của Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Tai Mũi Họng Đinh Văn Luân, việc cắt thắng lưỡi thường được cân nhắc khi trẻ có các dấu hiệu sau:
- Trẻ bắt đầu chậm nói, nói ngọng hoặc gặp khó khăn khi phát âm các âm cần đưa lưỡi lên cao.
- Gia đình có tiền sử anh/chị từng bị dính thắng lưỡi, làm tăng nguy cơ lặp lại ở trẻ nhỏ.
Việc can thiệp sớm trong những trường hợp này giúp hạn chế ảnh hưởng lâu dài đến khả năng ngôn ngữ và ăn uống của trẻ.
Với các trường hợp nặng là phân độ III và IV, biên độ vận động của lưỡi bị hạn chế rõ rệt. Trẻ thường gặp khó khăn khi bú mút, nuốt, dễ mệt và chậm tăng cân. Ở nhóm này, bác sĩ thường chỉ định cắt thắng lưỡi sớm. Tùy vào độ tuổi và tình trạng cụ thể, trẻ có thể cần hỗ trợ gây mê để đảm bảo an toàn trong quá trình can thiệp.
3.2. Ở tuổi nào bắt đầu can thiệp được?
Với trẻ bị dính thắng lưỡi nặng, bú kém hoặc không tăng cân, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp từ khoảng 1,5 – 2 tháng tuổi. Thủ thuật ở giai đoạn này cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa phối hợp bác sĩ gây mê để đảm bảo an toàn tối đa.
Từ 3 – 12 tháng tuổi, đây là thời điểm được khuyến khích can thiệp nếu có chỉ định vì mô lưỡi còn mềm, khả năng phục hồi nhanh và giúp hạn chế ảnh hưởng đến quá trình học nói sau này. Khi có dấu hiệu rõ rệt (sau 12 tháng tuổi), trẻ đã bắt đầu phát âm và ăn uống đa dạng hơn. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nếu thấy đầu lưỡi khuyết hình trái tim, nói ngọng, chậm nói, phát âm không rõ hoặc khó đưa lưỡi lên trên khi phát âm các âm chạm vòm miệng.
Tóm lại, các cấp độ dính thắng lưỡi gồm 4 mức từ nhẹ đến nặng. Trẻ được chỉ định cắt thắng lưỡi khi tình trạng dính làm ảnh hưởng rõ rệt đến bú mẹ, ăn uống, phát âm hoặc sự phát triển chức năng của lưỡi. Vì vậy cha mẹ cần theo dõi sát các dấu hiệu bất thường, cho con đi khám sớm để can thiệp đúng thời điểm, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Nguồn tài liệu tham khảo: NCBI
