Người lớn uống canxi có bị táo bón không?

Canxi là khoáng chất thiết yếu đối với cơ thể, đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp và phòng ngừa loãng xương ở người trưởng thành. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích, không ít người băn khoăn người lớn uống canxi có bị táo bón không, nhất là những người từng gặp rối loạn tiêu hóa. Thực tế, việc uống canxi có thể liên quan đến táo bón trong một số trường hợp, nhưng đây không phải là tình trạng xảy ra ở tất cả mọi người và còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.

1. Người lớn uống canxi có bị táo bón không? Vì sao?

Người lớn uống canxi có thể bị táo bón, nhưng không phải ai bổ sung canxi cũng gặp tình trạng này. Táo bón được xem là một trong những tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi dùng canxi, song mức độ ảnh hưởng rất khác nhau giữa từng người.

Theo Healthline.com – trang web y tế và sức khỏe hàng đầu, mặc dù một số nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ giữa canxi và thói quen đi tiêu, nhưng các nghiên cứu khác chỉ ra rằng táo bón là một tác dụng phụ thường gặp của chất bổ sung này.

Nguyên nhân là do canxi có thể làm thay đổi môi trường tiêu hóa theo một số cách. Khi bổ sung canxi, đặc biệt là ở liều cao hoặc dùng trong thời gian dài, phân có xu hướng khô hơn nếu cơ thể không được cung cấp đủ nước. Ở một số người, canxi còn có thể làm nhu động ruột hoạt động chậm lại, khiến việc tống xuất phân ra ngoài trở nên khó khăn hơn.

Bên cạnh đó, loại canxi được sử dụng cũng đóng vai trò nhất định. Một số dạng canxi dễ gây khó chịu tiêu hóa hơn các dạng khác, đặc biệt ở người có cơ địa nhạy cảm hoặc tiền sử táo bón. Điều này lý giải vì sao có người uống canxi bị táo bón, trong khi người khác lại không gặp bất kỳ vấn đề nào.

2. Những thay đổi về tiêu hóa ở người lớn có thể gặp khi bổ sung canxi

Không chỉ riêng táo bón, việc bổ sung canxi ở người lớn có thể đi kèm một số thay đổi khác của hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng các biểu hiện này không xảy ra đồng loạt và mức độ rất khác nhau tùy từng cá nhân.

2.1. Táo bón

Táo bón là thay đổi tiêu hóa được nhắc đến nhiều nhất khi uống canxi. Người bị táo bón thường đi ngoài ít hơn bình thường, phân khô cứng và phải rặn nhiều. Tình trạng này dễ gặp hơn nếu người uống canxi đồng thời uống ít nước, ăn thiếu chất xơ hoặc ít vận động.

Đây là lý do nhiều người đặt câu hỏi uống canxi có bị táo bón không, đặc biệt khi đã có sẵn các yếu tố nguy cơ về tiêu hóa.

2.2. Đầy bụng và chướng hơi

Một số người có thể cảm thấy đầy bụng hoặc chướng hơi sau khi bắt đầu bổ sung canxi, nhất là trong những ngày đầu. Cảm giác này thường liên quan đến việc hệ tiêu hóa chưa kịp thích nghi hoặc do uống canxi không đúng thời điểm.

Triệu chứng đầy bụng thường ở mức nhẹ và có xu hướng giảm dần khi cơ thể quen với việc bổ sung canxi.

2.3. Khó chịu dạ dày hoặc buồn nôn nhẹ

Ở người nhạy cảm, canxi có thể gây khó chịu vùng thượng vị hoặc buồn nôn nhẹ, đặc biệt nếu uống lúc đói hoặc uống liều cao trong một lần. Đây không phải là biểu hiện phổ biến nhưng vẫn có thể gặp, nhất là ở người có tiền sử bệnh dạ dày.

Trên thực tế, cũng có rất nhiều người lớn bổ sung canxi không gặp bất kỳ rối loạn tiêu hóa nào. Có những nghiên cứu chứng minh việc bổ sung canxi ở liều vừa phải không làm thay đổi đáng kể thói quen đại tiện ở người khỏe mạnh. Về vấn đề này, theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH): Một nghiên cứu cho thấy cả canxi cacbonat lẫn canxi photphat, khi cung cấp 500 mg canxi mỗi ngày, đều không ảnh hưởng đến tần suất hoặc hình dạng phân.

3. Những yếu tố làm tăng nguy cơ táo bón khi uống canxi

Không phải việc uống canxi đơn thuần gây táo bón, mà thường là sự kết hợp của nhiều yếu tố cùng lúc. Dưới đây là những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ uống canxi bị táo bón ở người lớn.

• Uống canxi với liều cao hoặc kéo dài mà không theo dõi phản ứng của cơ thể. Khi lượng canxi đưa vào vượt quá nhu cầu hoặc không được cân đối với chế độ ăn, hệ tiêu hóa có thể bị ảnh hưởng.
• Uống không đủ nước. Nước đóng vai trò quan trọng trong việc làm mềm phân. Khi bổ sung canxi nhưng lượng nước uống vào không đủ, phân dễ trở nên khô cứng và khó đào thải.
• Chế độ ăn thiếu chất xơ. Nếu bữa ăn hàng ngày ít rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt, nguy cơ táo bón khi uống canxi sẽ cao hơn.
• Có lối sống ít vận động. Ít vận động khiến nhu động ruột hoạt động kém hiệu quả, làm tăng nguy cơ táo bón, đặc biệt ở người lớn tuổi.
• Có tiền sử táo bón hoặc rối loạn tiêu hóa. Những người vốn đã có hệ tiêu hóa nhạy cảm thường dễ gặp vấn đề hơn khi bổ sung canxi.

4. Lưu ý để đảm bảo tiêu hóa khi bổ sung canxi

Để giảm nguy cơ táo bón và các rối loạn tiêu hóa khác, người lớn cần chú ý đến cách bổ sung canxi thay vì chỉ tập trung vào việc uống đủ liều.

• Trước hết, cần đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày. Nước giúp hỗ trợ nhu động ruột và làm mềm phân, từ đó giảm nguy cơ táo bón khi uống canxi.
• Bên cạnh đó, chế độ ăn cần được cân đối với đủ chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Việc bổ sung canxi sẽ hiệu quả và an toàn hơn khi đi kèm một chế độ ăn lành mạnh.
• Việc lựa chọn loại canxi phù hợp cũng rất quan trọng. Một số người dung nạp tốt hơn với các dạng canxi dễ hấp thu và ít gây khó chịu tiêu hóa. Nếu từng bị táo bón khi dùng một loại canxi nhất định, có thể cân nhắc đổi sang dạng khác sau khi tham khảo ý kiến chuyên môn.
• Ngoài ra, nên uống canxi đúng thời điểm và chia nhỏ liều trong ngày nếu cần. Uống canxi sau bữa ăn thường giúp giảm kích ứng dạ dày và hạn chế cảm giác khó chịu.
• Cuối cùng, cần theo dõi phản ứng của cơ thể. Nếu xuất hiện táo bón kéo dài hoặc các triệu chứng tiêu hóa không cải thiện dù đã điều chỉnh ăn uống và sinh hoạt, không nên tiếp tục tự dùng mà cần được tư vấn thêm.

5. Khi nào nên đi khám nếu bị táo bón khi uống canxi?

Nên đi khám nếu tình trạng táo bón kéo dài nhiều tuần sau khi uống canxi, táo bón ngày càng nặng hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường. Như đau bụng nhiều, đầy trướng kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc thay đổi thói quen đại tiện rõ rệt.

Trong những trường hợp này, việc thăm khám giúp loại trừ các nguyên nhân tiêu hóa tiềm ẩn và đánh giá xem táo bón có thực sự liên quan đến việc bổ sung canxi hay không. 

Người lớn uống canxi có bị táo bón không là câu hỏi có cơ sở, bởi táo bón có thể xảy ra ở một số người khi bổ sung canxi. Tuy nhiên, đây không phải là tác dụng phụ bắt buộc và phụ thuộc nhiều vào loại canxi, liều lượng sử dụng, chế độ ăn uống và lối sống. Việc bổ sung canxi đúng cách, kết hợp ăn uống cân đối và theo dõi phản ứng của cơ thể sẽ giúp giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa và đảm bảo hiệu quả lâu dài.

*Nguồn thông tin tham khảo: Healthline.com – trang web y tế và sức khỏe hàng đầu, Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH)