Đau dạ dày cấp: Sớm nhận biết để tránh biến chứng

Đau dạ dày cấp là tình trạng viêm cấp tính niêm mạc dạ dày, thường xảy ra đột ngột và gây ra những cơn đau dữ dội, kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, thậm chí đe dọa tính mạng.

1. Đau dạ dày cấp là gì?

Đau dạ dày cấp (hay còn gọi là viêm dạ dày cấp tính) là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương một cách đột ngột do các yếu tố kích thích mạnh như vi khuẩn, rượu bia, thuốc giảm đau, thức ăn ôi thiu, stress,… Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể cảm thấy đau quặn bụng dữ dội chỉ sau vài giờ tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.

Khác với viêm dạ dày mạn tính, đau dạ dày dạng cấp tính thường diễn biến nhanh, triệu chứng rõ rệt và có thể tiến triển nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.

2. Biểu hiện của đau dạ dày dạng cấp tính

Nhận biết biểu hiện của đau dạ dày cấp là yếu tố quan trọng giúp người bệnh đi khám sớm và điều trị đúng cách. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

2.1. Cơn đau dữ dội vùng thượng vị

Cơn đau dạ dày dạng cấp thường bắt đầu ở vùng trên rốn (thượng vị), đau quặn hoặc âm ỉ kéo dài.

Đau có thể lan ra sau lưng hoặc hai bên sườn.

Cơn đau thường đến đột ngột, đặc biệt sau khi ăn uống không điều độ hoặc dùng thuốc giảm đau.

2.2. Buồn nôn, nôn mửa

Người bệnh thường có cảm giác buồn nôn liên tục, có thể nôn ra thức ăn chưa tiêu hoặc dịch vị có màu vàng, xanh.

2.3. Chán ăn, đầy bụng, khó tiêu

Dạ dày bị viêm sẽ hoạt động kém hiệu quả, gây đầy bụng, cảm giác no nhanh dù chỉ ăn ít.

2.4. Ợ hơi, ợ chua

Dịch vị tiết ra nhiều nhưng dạ dày không tiêu hóa kịp thức ăn sẽ dẫn đến hiện tượng trào ngược gây ợ hơi, ợ chua, nóng rát cổ họng.

2.5. Sốt nhẹ hoặc sốt cao (nếu viêm do nhiễm trùng)

Một số trường hợp đau dạ dày dạng cấp do vi khuẩn hoặc ngộ độc thực phẩm có thể gây sốt, kèm tiêu chảy và mất nước.

3. Đau dạ dày dạng cấp có nguy hiểm không?

Đây là bệnh lý nguy hiểm với sức khoẻ nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

Xuất huyết tiêu hóa: Niêm mạc bị tổn thương sâu dẫn đến chảy máu, gây nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.

Thủng dạ dày: Tình trạng viêm loét quá mức khiến dạ dày bị thủng, gây viêm phúc mạc – cần phẫu thuật cấp cứu.

Chuyển sang viêm dạ dày mạn tính: Nếu bệnh cấp tính không được điều trị triệt để, có thể tiến triển thành mạn tính, tái phát liên tục và khó điều trị hơn.

Tăng nguy cơ ung thư dạ dày (với người nhiễm vi khuẩn HP lâu năm)

Vì vậy, đừng chủ quan với các cơn đau cấp, đặc biệt nếu chúng xảy ra nhiều lần trong thời gian ngắn hoặc đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng.

4. Nguyên nhân phổ biến gây đau dạ dày cấp

Một số yếu tố phổ biến có thể dẫn đến cơn đau dạ dày cấp bao gồm:

Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm loét dạ dày.

Lạm dụng rượu bia hoặc thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.

Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs) trong thời gian dài.

Ngộ độc thực phẩm, ăn phải thức ăn ôi thiu, không đảm bảo vệ sinh.

Stress kéo dài làm rối loạn hoạt động tiết acid và enzyme tiêu hóa.

5. Cách chữa đau dạ dày cấp hiệu quả

5.1. Điều trị y tế theo chỉ định bác sĩ

Khi có dấu hiệu của đau dạ dày cấp, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác và kê đơn thuốc phù hợp.

Các nhóm thuốc thường dùng: Thuốc giảm tiết acid, thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuốc kháng sinh (nếu nhiễm HP), thuốc chống nôn, giảm đau

Tuyệt đối không tự ý mua thuốc khi chưa được bác sĩ thăm khám, vì có thể khiến bệnh nặng thêm hoặc bỏ sót nguyên nhân chính.

5.2. Nghỉ ngơi và thay đổi lối sống

Nghỉ ngơi hoàn toàn trong giai đoạn cấp để dạ dày có thời gian hồi phục.

Ăn uống nhẹ nhàng: Cháo, súp, thức ăn lỏng dễ tiêu hóa.

Tránh rượu bia, cà phê, thuốc lá và các loại thức ăn cay, nóng, chiên rán.

Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5–6 bữa/ngày, mỗi bữa một lượng nhỏ.

5.3. Hỗ trợ tại nhà bằng thảo dược (nếu được bác sĩ đồng ý)

Một số phương pháp hỗ trợ cách chữa đau dạ dày cấp tại nhà:

Uống nước ấm pha mật ong: Làm dịu niêm mạc và giảm acid.

Sử dụng nghệ, gừng, nha đam: Có thể giúp giảm viêm, hỗ trợ tiêu hóa.

Trà cam thảo hoặc trà gừng: Có tác dụng giảm đau và giảm viêm nhẹ.

Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế điều trị y tế.

6. Trường hợp nên thăm khám sớm

Người bệnh cần đi khám hoặc nhập viện ngay lập tức nếu có các dấu hiệu sau:

Cơn đau dạ dày cấp dữ dội kéo dài nhiều giờ, không giảm sau khi nghỉ ngơi.

Nôn ra máu hoặc chất nôn màu cà phê.

Đi ngoài phân đen hoặc có máu.

Sốt cao, mất nước, mệt mỏi nghiêm trọng.

Tiền sử viêm loét dạ dày hoặc đã từng bị xuất huyết tiêu hóa.

7. Phòng ngừa đau dạ dày cấp như thế nào?

Chủ động phòng ngừa vẫn là cách tốt nhất để tránh các cơn đau dạ dày cấp tái phát:

Ăn chín, uống sôi, rửa tay thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn HP.

Không bỏ bữa, ăn đúng giờ, tránh ăn quá no hoặc quá đói.

Hạn chế dùng thuốc giảm đau, đặc biệt là NSAIDs khi không cần thiết.

Giảm stress, ngủ đủ giấc, rèn luyện thể dục thể thao đều đặn.

Tầm soát vi khuẩn HP nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh dạ dày.

Đau dạ dày cấp là một tình trạng bệnh lý không thể xem nhẹ. Mặc dù có thể khởi phát đột ngột nhưng nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc hợp lý, người bệnh hoàn toàn có thể hồi phục mà không để lại biến chứng.

Hiểu rõ biểu hiện của đau dạ dày cấp, biết cách xử trí ban đầu và quan trọng nhất là đi khám kịp thời – chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa một cách hiệu quả.

Nếu bạn nghi ngờ mình đang gặp cơn đau dạ dày cấp, đừng chủ quan. Hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác và điều trị an toàn. Các phương pháp dân gian hay điều chỉnh ăn uống chỉ nên đóng vai trò hỗ trợ chứ không thể thay thế hoàn toàn phác đồ điều trị y khoa.