Co thắt thực quản có nguy hiểm và có tự hết không?

Co thắt thực quản là một trong những dạng rối loạn co thắt thực quản phổ biến nhưng dễ bị người bệnh bỏ qua vì triệu chứng khá giống bệnh tim mạch hoặc trào ngược dạ dày. Nhiều người khi xuất hiện cảm giác nghẹn nuốt, đau tức ngực thường băn khoăn: Co thắt thực quản có nguy hiểm không? Và co thắt thực quản có tự hết không?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về tình trạng co thắt thực quản, mức độ nguy hiểm, khả năng tự khỏi và những tác hại của tình trạng này đối với sức khỏe nếu không được xử lý đúng cách.

1. Co thắt thực quản là gì?

Co thắt thực quản là tình trạng các cơ của thực quản co bóp bất thường, không theo nhịp nhu động đều đặn nên gây khó khăn khi thức ăn di chuyển từ miệng xuống dạ dày. Hiện tượng này được xem là một dạng của rối loạn vận động thực quản, trong đó cơ thực quản có thể co bóp quá mạnh, không đều hoặc phối hợp thiếu nhịp nhàng.

Theo thông tin từ Bệnh viện Cleveland Clinic (Hoa Kỳ), co thắt thực quản là một “rối loạn vận động thực quản, trong đó các cơ của thực quản co bóp một cách bất thường, gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó nuốt hoặc nuốt nghẹn” (Nguồn: Bài viết Co thắt thực quản – Esophageal Spasms tại Cleveland Clinic).

Tình trạng này khác với trào ngược dạ dày thông thường – tuy có thể kèm theo nhưng không phải là nguyên nhân duy nhất.

2. Co thắt thực quản có nguy hiểm không? Nó có tự hết được không?

Trước hết, có thể nhận định, co thắt thực quản không phải lúc nào cũng nguy hiểm. Tuy nhiên không nên chủ quan, bởi nếu tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh.

Nguy hiểm hay không phụ thuộc nhiều vào mức độ, tần suất và nguyên nhân gây ra rối loạn. Co thắt thực quản có thể gây ra những triệu chứng khó chịu như đau ngực, cảm giác nghẹn, hoặc đôi khi bị nhầm lẫn với cơn đau tim – gây hoang mang cho người bệnh.

Về vấn đề này, thông tin từ bệnh viện Mayo Clinic (Hoa Kỳ) cho biết, co thắt thực quản gây ra các “cuộc co thắt bất thường của cơ thực quản, làm chậm hoặc ngăn cản thức ăn di chuyển bình thường xuống dạ dày,” đồng thời nhấn mạnh rằng những co thắt này có thể gây ra triệu chứng khó chịu kéo dài và ảnh hưởng đến ăn uống nếu không được xử lý đúng (Nguồn: Bài viết Esophageal Spasms – Mayo Clinic).

2.1 Vì sao co thắt thực quản có thể nguy hiểm?

Một số trường hợp co thắt thực quản trở nên đáng lo ngại hơn như:

Bị nhầm lẫn với bệnh tim mạch: Đau ngực do co thắt thực quản có thể được nhầm lẫn với đau tim, khiến người bệnh lo lắng hoặc xử lý chậm.
Biến chứng do co thắt gây ăn uống khó khăn: Thức ăn bị ứ đọng, sặc, nghẹn khi nuốt.
Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống: Ăn uống mất ngon, sợ ăn, sụt cân.
Tình trạng co thắt kéo dài có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý kèm theo như trào ngược dạ dày – thực quản.

Tuy nhiên, ở nhiều trường hợp nhẹ, co thắt thực quản không dẫn tới biến chứng nặng nề, không ảnh hưởng tính mạng trực tiếp nếu được theo dõi và điều trị kịp thời.

Hiện nay, một phương pháp chẩn đoán chính xác co thắt thực quản được áp dụng hiệu quả tại số ít cơ sở y tế lớn là kỹ thuật Đo áp lực và nhu động thực quản.

2.2 Co thắt thực quản có tự hết không?

Câu hỏi “co thắt thực quản có tự hết không?” rất phổ biến, đặc biệt với những người mới xuất hiện triệu chứng lần đầu. Câu trả lời là, tình trạng này có thể tự hết trong một số trường hợp nhẹ. Nhưng không phải tất cả các trường hợp đều tự khỏi, đặc biệt nếu nguyên nhân do rối loạn chức năng thực quản lâu dài hoặc kèm bệnh lý khác.

Theo các chuyên gia, một số trường hợp co thắt thực quản do yếu tố kích thích, căng thẳng, stress hoặc ăn uống không đúng có thể thuyên giảm khi người bệnh thực hiện được những điều sau:

Tránh được yếu tố gây kích thích
Cải thiện thói quen ăn uống
Giảm stress, lo âu

Nhưng nếu rối loạn co thắt thực quản xuất phát từ bất thường nhu động cơ thực quản, rối loạn thần kinh cơ hoặc bệnh kèm theo trào ngược kéo dài, thì tình trạng khó nuốt, co thắt mạnh vẫn có thể tiếp diễn và cần điều trị y tế chuyên sâu.

Như vậy, co thắt thực quản có tự hết không phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương cơ và thần kinh thực quản và thói quen ăn uống và sinh hoạt của người bệnh.

3. Tác hại và ảnh hưởng của co thắt thực quản tới sức khỏe

3.1. Giảm chất lượng ăn uống và tiêu hóa

Một trong những ảnh hưởng rõ rệt nhất của rối loạn co thắt thực quản là khó khăn khi ăn uống. Người bệnh thường gặp phải:

Khó nuốt thức ăn rắn hoặc mềm
Cảm giác thức ăn “mắc lại” ở ngực
Nuốt nước bọt cũng khó khăn khi co thắt nặng

Tình trạng này kéo dài có thể khiến người bệnh sợ ăn, giảm lượng ăn mỗi ngày, dẫn đến sụt cân, thiếu dinh dưỡng và suy nhược cơ thể.

3.2. Đau ngực và gánh nặng tâm lý

Co thắt thực quản thường gây đau ngực từng cơn, đôi khi rất giống đau tim khiến người bệnh lo lắng, hoang mang. Nếu không được chẩn đoán đúng, họ có thể phải trải qua nhiều lần khám tim mạch, gây mất thời gian và lo lắng kéo dài.

Triệu chứng này thường tăng lên khi căng thẳng, hoảng sợ, hình thành vòng luẩn quẩn khiến bệnh nặng thêm.

3.3. Sặc, viêm hô hấp do thức ăn trào ngược

Khi thức ăn không di chuyển xuống dạ dày bình thường do co thắt, thức ăn cũng có thể trào ngược lên gây ho sặc, viêm phổi do hít sặc, viêm họng kéo dài. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở người già hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm.

3.4. Biến chứng thực quản nếu kéo dài

Nếu co thắt thực quản kéo dài kèm trào ngược acid:

Niêm mạc thực quản dễ bị tổn thương
Tăng nguy cơ viêm loét thực quản
Ảnh hưởng cấu trúc niêm mạc, thậm chí dẫn đến Barrett thực quản
Những biến chứng này có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản nếu không được kiểm soát.

4. Những yếu tố làm tăng nguy cơ co thắt thực quản

Một số yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ gặp rối loạn này bao gồm:

Căng thẳng, stress kéo dài
Ăn đồ quá nóng, quá lạnh, cay hoặc kích thích
Trào ngược dạ dày mạn tính không kiểm soát
Thuốc làm gián đoạn hoạt động cơ thực quản

Nhận biết sớm các yếu tố này giúp người bệnh có hướng phòng ngừa đúng.

5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên đến khám chuyên khoa tiêu hóa nếu có các dấu hiệu như:

Đau ngực không rõ nguyên nhân
Khó nuốt kéo dài
Sụt cân bất thường

Đặc biệt khi triệu chứng ngày càng nặng hơn, việc thăm khám cần được thực hiện ngay.

Các phương pháp chẩn đoán thường được chỉ định bao gồm: Nội soi thực quản – dạ dày, đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao, X-quang thực quản có chất cản quang.