Tán sỏi nội soi niệu quản ống mềm: Lộ trình điều trị từ A đến Z

Sỏi tiết niệu, đặc biệt là sỏi niệu quản và sỏi thận, từ lâu đã là nỗi ám ảnh của nhiều người bởi những cơn đau quặn thắt, tiểu ra máu hay tiểu buốt dai dẳng. Trước đây, để điều trị sỏi niệu quản hoặc sỏi thận có kích thước lớn, không ít người bệnh buộc phải trải qua phẫu thuật mở với nhiều rủi ro, thời gian phục hồi lâu. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ y học hiện đại, phương pháp tán sỏi nội soi niệu quản ống mềm đã ra đời, mang lại một cuộc cách mạng trong điều trị sỏi với nhiều ưu điểm vượt trội: hiệu quả loại bỏ sỏi nhanh chóng, ít xâm lấn và thời gian phục hồi ngắn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình điều trị sỏi bằng kỹ thuật này từ thăm khám, can thiệp cho đến chăm sóc hậu phẫu.

1. Tổng quan về phương pháp nội soi niệu quản ống mềm

1.1 Nội soi niệu quản ống mềm là gì?

Nội soi niệu quản ống mềm là một kỹ thuật tiên tiến trong điều trị sỏi tiết niệu, đặc biệt là sỏi nằm ở đoạn niệu quản trên hoặc trong thận – những vị trí khó tiếp cận bằng các phương pháp nội soi truyền thống. Kỹ thuật này sử dụng một ống soi có đường kính nhỏ, linh hoạt, có thể uốn cong dễ dàng theo giải phẫu cong của đường tiết niệu. Nhờ khả năng linh động này, bác sĩ có thể đưa ống soi từ niệu đạo, qua bàng quang, lên niệu quản và thậm chí vào sâu trong đài bể thận mà không cần rạch mổ.

Ống soi được gắn camera giúp hiển thị hình ảnh sắc nét lên màn hình ngoài, đồng thời có thể đưa dụng cụ laser vào trong để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ. Những mảnh vụn này sau đó được lấy ra ngoài hoặc để tự đào thải qua đường tiểu một cách an toàn.

1.2 Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật nội soi niệu quản ống mềm

Không giống như phẫu thuật mở hay nội soi sau phúc mạc lấy sỏi, tán sỏi nội soi niệu quản ống mềm mang lại sự an toàn và thoải mái hơn rất nhiều cho người bệnh. Do không phải rạch da, không bộc lộ thận, nên nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu hay tổn thương mô lành được giảm thiểu đáng kể. Thêm vào đó, thời gian hồi phục nhanh chóng, người bệnh có thể xuất viện chỉ sau 1–2 ngày và quay trở lại sinh hoạt bình thường trong thời gian ngắn.

Đặc biệt, kỹ thuật này rất phù hợp với bệnh nhân có sỏi nằm sâu trong thận, sỏi nhỏ nhưng gây triệu chứng dai dẳng hoặc sỏi tái phát nhiều lần. Nó cũng là giải pháp lý tưởng cho những người có cơ địa yếu, không đủ sức khỏe để chịu đựng các cuộc phẫu thuật truyền thống.

2. Quy trình điều trị tán sỏi bằng nội soi niệu quản ống mềm

2.1 Khám và chẩn đoán trước khi tán sỏi nội soi ống mềm

Trước khi tiến hành nội soi niệu quản ống mềm, người bệnh sẽ được thăm khám kỹ lưỡng để xác định chính xác tình trạng sỏi và khả năng thực hiện kỹ thuật. Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, chụp X-quang hệ tiết niệu hoặc chụp CT-Scanner để đánh giá vị trí, kích thước, số lượng sỏi, đồng thời sàng lọc các yếu tố nguy cơ như viêm nhiễm, rối loạn đông máu hay bệnh lý nền đi kèm.

Việc đánh giá toàn diện trước mổ giúp bác sĩ đưa ra chỉ định phù hợp, lựa chọn phương pháp vô cảm tối ưu (gây mê hoặc gây tê) và lên kế hoạch điều trị cụ thể nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối trong suốt quá trình can thiệp.

Trước ngày phẫu thuật, người bệnh thường được yêu cầu nhịn ăn, ngưng một số loại thuốc như thuốc chống đông hoặc điều chỉnh liều thuốc nền (nếu có). Đồng thời, bác sĩ gây mê sẽ thăm khám và tư vấn cụ thể để chuẩn bị cho quá trình gây mê trong ca nội soi.

2.2 Thực hiện nội soi tán sỏi ống mềm

Khi bước vào phòng mổ, người bệnh được gây tê/mê toàn thân để đảm bảo thư giãn tối đa. Bác sĩ sẽ đưa ống soi mềm từ niệu đạo, đi qua bàng quang và tiếp tục luồn lên niệu quản để tiếp cận vị trí viên sỏi. Nhờ cấu tạo mềm dẻo và linh hoạt, ống soi có thể đi sâu vào từng ngách nhỏ trong hệ thống đài bể thận mà không gây tổn thương.

Sau khi xác định được vị trí sỏi qua hình ảnh hiển thị trên màn hình, bác sĩ sử dụng năng lượng laser để phá vỡ viên sỏi. Ưu điểm của loại laser này là khả năng phá sỏi chính xác, hiệu quả cao mà không làm tổn hại đến mô xung quanh. Các mảnh sỏi nhỏ sẽ được hút ra ngoài hoặc để tự đào thải theo nước tiểu nếu có kích thước đủ nhỏ.

Toàn bộ quy trình thường kéo dài từ 30 phút đến 1 giờ tùy theo kích thước và số lượng sỏi. Sau khi hoàn tất, bác sĩ có thể đặt ống thông JJ tạm thời để đảm bảo dòng chảy nước tiểu thông suốt và hỗ trợ thận phục hồi.

3. Hồi phục sau tán sỏi nội soi ống mềm và phòng ngừa sỏi tái phát

3.1 Chăm sóc sau phẫu thuật tán sỏi nội soi ống mềm

Sau khi kết thúc ca tán sỏi nội soi niệu quản ống mềm, người bệnh được chuyển về phòng hồi tỉnh để theo dõi sát các chỉ số sinh tồn như mạch, huyết áp, nước tiểu… Đa số bệnh nhân có thể tỉnh táo sau vài giờ và bắt đầu ăn nhẹ trong ngày hôm đó. Trong 24–48 giờ đầu, có thể xuất hiện cảm giác tiểu buốt nhẹ, tiểu ra máu nhưng đây là phản ứng bình thường và sẽ giảm dần theo thời gian.

Tùy theo tình trạng từng người, bác sĩ sẽ chỉ định thời điểm rút ống JJ nếu có đặt, thường sau 1–2 tuần. Một số bệnh nhân có thể cần uống thêm thuốc kháng sinh hoặc thuốc lợi tiểu hỗ trợ đào thải mảnh sỏi còn sót lại. Trong suốt quá trình này, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn của bác sĩ, tái khám định kỳ để đảm bảo kết quả điều trị tối ưu.

Điểm đặc biệt của phương pháp này là bệnh nhân không cần nằm viện lâu. Nếu không có biến chứng, người bệnh hoàn toàn có thể xuất viện sau 1–2 ngày, hồi phục sức khỏe nhanh chóng và sớm quay lại cuộc sống bình thường.

3.2 Phòng ngừa tái phát sỏi sau điều trị

Một trong những điều quan trọng sau tán sỏi nội soi ống mềm bằng laser là ngăn ngừa sỏi tái phát. Mặc dù sỏi đã được lấy ra khỏi cơ thể nhưng nếu không điều chỉnh chế độ sinh hoạt và ăn uống, nguy cơ tái sỏi vẫn rất cao, đặc biệt với những người từng có tiền sử tái phát nhiều lần.Người bệnh nên duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày (tối thiểu 2–2,5 lít), tránh để nước tiểu đậm màu hoặc ít đi tiểu. Cần hạn chế ăn quá nhiều đạm động vật, giảm muối, giảm thực phẩm giàu oxalat (như rau muống, đậu bắp, trà đặc…) nếu có sỏi oxalat. Bên cạnh đó, việc kiểm tra định kỳ để đánh giá chức năng thận, siêu âm phát hiện sớm sỏi nhỏ giúp ngăn chặn biến chứng ngay từ giai đoạn đầu.

Đối với một số người có yếu tố chuyển hóa gây sỏi (như tăng canxi máu, gout…), bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc đặc hiệu hoặc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp nhằm giảm nguy cơ hình thành sỏi mới.

Tán sỏi nội soi niệu quản ống mềm là lựa chọn lý tưởng cho người bệnh mong muốn điều trị sỏi nhẹ nhàng, hồi phục nhanh, ít biến chứng. Tại Thu Cúc TCI, kỹ thuật này được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, kết hợp máy móc hiện đại, giúp nâng cao hiệu quả và đảm bảo an toàn tối đa cho người bệnh. Nếu bạn đang gặp vấn đề về sỏi tiết niệu, đừng ngần ngại thăm khám và điều trị sớm để bảo vệ chức năng thận và chất lượng sống lâu dài.