Yếu tố ảnh hưởng tới bệnh lao có chữa được không

Bệnh lao từ lâu đã được xem là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm hàng đầu, gây ra nhiều lo ngại về sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao, xếp thứ 11/30 nước có số ca mắc cao nhất toàn cầu. Bài viết này sẽ đi sâu vào việc giải đáp câu hỏi bệnh lao có chữa được không và yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ sống khi mắc căn bệnh này.

1. Giải đáp bệnh lao có chữa được không

1.1. Thông tin chung cần biết về bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, chủ yếu lây qua không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Khi vi khuẩn xâm nhập vào phổi, nếu hệ miễn dịch không đủ mạnh để khống chế, chúng sẽ nhân lên nhanh chóng, gây tổn thương mô phổi và làm suy giảm chức năng hô hấp. Trẻ em, người cao tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu (ví dụ: mắc HIV, đang điều trị ung thư) dễ chuyển từ lao tiềm ẩn sang lao hoạt động hơn người khỏe mạnh.

Điều trị lao phổi là một hành trình dài và đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt. Sau vài tuần điều trị, người bệnh thường cảm thấy sức khỏe cải thiện rõ rệt: ăn uống ngon miệng hơn và các triệu chứng dần thuyên giảm. Tuy nhiên, việc điều trị phải được duy trì đủ liệu trình, thường kéo dài từ 6 đến 8 tháng. Nếu người bệnh tự ý bỏ dở, vi khuẩn lao có thể trở nên kháng thuốc, khiến việc điều trị sau này trở nên vô cùng khó khăn và tỷ lệ thành công thấp hơn rất nhiều.

1.2. Tỷ lệ sống cho câu hỏi bệnh lao có chữa được không

Nếu không được điều trị, bệnh lao có thể gây tử vong ở hơn 50% số người mắc, trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết người do bệnh truyền nhiễm trên toàn cầu. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, hầu hết các trường hợp lao đều có thể chữa khỏi nếu được điều trị đúng cách và kịp thời.

Bệnh lao tiềm ẩn là khi vi khuẩn lao có trong cơ thể nhưng chưa gây bệnh và không có triệu chứng. Mặc dù không lây nhiễm, người bệnh vẫn cần được điều trị để ngăn vi khuẩn chuyển sang thể lao hoạt động. Các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh trong khoảng 6-9 tháng để tiêu diệt vi khuẩn.

Với bệnh lao hoạt động, người bệnh cũng được điều trị bằng kháng sinh. Phác đồ điều trị thường là sự kết hợp của nhiều loại kháng sinh và kéo dài từ 6 đến 12 tháng. Người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ, uống thuốc đầy đủ và đúng giờ, ngay cả khi đã cảm thấy khỏe hơn. Việc bỏ sót hoặc ngừng thuốc giữa chừng có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc, làm cho quá trình điều trị sau đó trở nên phức tạp và tốn kém hơn nhiều.

2. Yếu tố ảnh hưởng tới việc chữa trị bệnh lao

2.1. Khả năng lây lan ảnh hưởng liệu bệnh lao có chữa được không

Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc kiểm soát bệnh lao là khả năng lây lan nhanh chóng của nó. Người mắc lao tiềm ẩn không lây nhiễm vì hệ miễn dịch đang kiểm soát vi khuẩn, nhưng tình trạng này không kéo dài mãi mãi. Vi khuẩn lao tiềm ẩn có thể trở thành lao hoạt động và bắt đầu lây lan sang người khác.

Vì là bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp, bệnh lao có thể lây lan rộng và rất khó kiểm soát. Ngay cả khi đã phòng ngừa cẩn thận, người khỏe mạnh vẫn có nguy cơ bị lây nhiễm qua tiếp xúc với người bệnh. Vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, gây tổn thương phổi và các cơ quan khác. Cách tốt nhất để phòng ngừa hiệu quả là tiêm vắc xin BCG ngay từ những tháng đầu đời.

2.2. Mức độ tiến triển nguy hiểm của bệnh lao

Mức độ tiến triển của bệnh cũng là yếu tố then chốt quyết định bệnh lao có chữa được không và tỷ lệ thành công của việc điều trị. Một số yếu tố có thể khiến quá trình phục hồi trở nên khó khăn hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng và kết quả không mong muốn.

– Đối tượng mắc bệnh: Trẻ nhỏ, người cao tuổi, hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu (do HIV/AIDS hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài) có nguy cơ cao hơn.

– Thời điểm điều trị: Chẩn đoán và điều trị chậm trễ sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng và giảm khả năng chữa khỏi.

– Mức độ lây lan: Vi khuẩn lao lan rộng từ phổi sang các bộ phận khác của cơ thể cũng khiến việc điều trị phức tạp hơn.

Trường hợp vi khuẩn lao kháng nhiều loại thuốc sẽ đòi hỏi phác đồ điều trị phức tạp hơn, thời gian lâu hơn và tỷ lệ thành công thấp hơn. Do đó, điều trị đúng phác đồ ngay từ đầu là chìa khóa để cải thiện tiên lượng.

3. Cách cải thiện tỷ lệ sống sót khi mắc bệnh lao

3.1. Bỏ thuốc lá

Cách quan trọng nhất để tăng khả năng sống sót khi mắc bệnh lao là được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt. Việc trì hoãn điều trị sẽ làm tăng nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng và giảm khả năng khỏi bệnh. Bỏ thuốc lá là một trong những việc làm cần thiết để cải thiện kết quả điều trị. Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm cả lao, mà còn làm trầm trọng thêm quá trình tiến triển của bệnh. Lượng thuốc lá hút càng nhiều, bệnh tiến triển càng nhanh và tiên lượng càng xấu.

3.2. Che chắn đúng cách khi ho, hắt hơi

Vệ sinh cá nhân tốt là cách hiệu quả để ngăn ngừa lây lan bệnh lao. Người bệnh cần hạn chế tiếp xúc gần với người khác, đeo khẩu trang che miệng và mũi khi ho/hắt hơi, bỏ khăn giấy hoặc đờm đúng nơi quy định. Những biện pháp này vừa giúp kiểm soát nguồn lây, vừa bảo vệ an toàn cho những người xung quanh, nhất là trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch kém.

3.3. Tuân thủ điều trị theo liều và chỉ định

Bệnh lao được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh đặc biệt. Phác đồ điều trị thường bao gồm sự kết hợp của các loại thuốc như isoniazid, rifampicin, pyrazinamide và ethambutol.

Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần uống thuốc hàng ngày theo đúng chỉ định của bác sĩ, thường kéo dài ít nhất 6-8 tháng. Việc tự ý ngưng thuốc sớm hoặc không đúng liều lượng vô cùng nguy hiểm, vì nó có thể khiến vi khuẩn lao trong cơ thể trở nên kháng thuốc. Theo dõi bằng xét nghiệm đờm định kỳ trong suốt quá trình điều trị (thường là 3 lần trong 8 tháng) cũng giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả của phác đồ và có những điều chỉnh kịp thời.

Bệnh lao hoàn toàn có thể được chữa khỏi nếu được chẩn đoán kịp thời và điều trị theo đúng phác đồ y tế. Để tối ưu hiệu quả điều trị, người bệnh cần nghiêm túc thực hiện hướng dẫn của bác sĩ, duy trì liệu trình đủ thời gian và kết hợp các biện pháp phòng ngừa nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như cộng đồng.