Viêm túi mật: Triệu chứng nhận biết sớm và cách xử lý

Viêm túi mật là một trong những bệnh lý ở dạng cấp tính hoặc mạn tính, tình trạng này đều ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh, đặc biệt là gây ra cơn đau dữ dội vùng hạ sườn phải, sốt, rối loạn tiêu hóa và các rối loạn chức năng gan mật đi kèm. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, nhiều người thường bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm vì nghĩ đó chỉ là rối loạn tiêu hóa thông thường. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết sớm các triệu chứng điển hình, đồng thời cung cấp thông tin đầy đủ về phương pháp xử lý khi bị viêm túi mật để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

1. Viêm túi mật là gì và vì sao dễ bị bỏ sót?

1.1 Khái niệm và cơ chế hình thành viêm túi mật

Viêm túi mật là tình trạng túi mật – một cơ quan nhỏ hình quả lê nằm dưới gan bị viêm nhiễm do nhiều nguyên nhân khác nhau. Túi mật có vai trò quan trọng trong việc dự trữ và cô đặc dịch mật do gan tiết ra, hỗ trợ quá trình tiêu hóa chất béo. Khi vì một lý do nào đó, dòng chảy của mật bị tắc nghẽn hoặc môi trường trong túi mật bị nhiễm khuẩn, viêm túi mật có thể xảy ra.

Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm túi mật là do sỏi mật, chiếm khoảng 90% trường hợp. Sỏi có thể gây bít tắc ống mật, dẫn đến ứ mật và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Ngoài ra, bệnh còn có thể liên quan đến nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chức năng túi mật hoặc sau các can thiệp y tế như phẫu thuật, truyền dinh dưỡng tĩnh mạch kéo dài.

1.2 Vì sao triệu chứng viêm túi mật dễ bị nhầm lẫn?

Một trong những vấn đề đáng lo ngại là các triệu chứng của túi mật viêm trong giai đoạn đầu thường không rõ ràng và dễ bị lầm tưởng với các bệnh lý tiêu hóa thông thường như rối loạn tiêu hóa, viêm dạ dày hoặc thậm chí là cảm cúm nếu có sốt nhẹ. Cơn đau bụng nhẹ hoặc âm ỉ vùng hạ sườn phải có thể bị bỏ qua, đặc biệt là khi không đi kèm với sốt hay nôn. Chính vì thế, nhiều người chỉ phát hiện ra bệnh khi đã tiến triển đến giai đoạn viêm cấp, hoại tử túi mật hoặc viêm phúc mạc, gây nguy hiểm đến tính mạng.

2. Nhận biết sớm các triệu chứng viêm túi mật

2.1 Đau vùng hạ sườn phải – dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất

Cơn đau bụng là biểu hiện dễ nhận thấy và phổ biến nhất của viêm túi mật. Người bệnh thường cảm thấy đau dữ dội hoặc âm ỉ kéo dài tại vùng hạ sườn phải, có thể lan ra sau lưng hoặc lên vai phải. Cơn đau thường xảy ra sau bữa ăn có nhiều dầu mỡ và có xu hướng nặng dần lên. Đây là dấu hiệu cho thấy túi mật đang bị kích thích hoặc tắc nghẽn, làm cho dịch mật không thể lưu thông bình thường.

Điểm đặc biệt của cơn đau do viêm là không giảm khi thay đổi tư thế hoặc nghỉ ngơi, và có thể kéo dài nhiều giờ. Nhiều trường hợp người bệnh bị đánh thức giữa đêm bởi cơn đau bụng dữ dội kèm theo toát mồ hôi lạnh.

2.2 Các triệu chứng toàn thân kèm theo

Ngoài đau bụng, bệnh gan mật này còn có thể biểu hiện bằng các triệu chứng toàn thân như sốt, buồn nôn, nôn mửa và chán ăn. Trong các trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể sốt cao kèm rét run, dấu hiệu cho thấy đã có tình trạng nhiễm trùng lan rộng hoặc nguy cơ áp xe túi mật.

Một số bệnh nhân còn có biểu hiện vàng da và vàng mắt, đặc biệt là khi viêm đi kèm với tình trạng tắc mật do sỏi di chuyển vào ống mật chủ. Đây là một trong những dấu hiệu cần được xử trí cấp cứu để tránh biến chứng nguy hiểm như viêm đường mật, nhiễm khuẩn huyết hoặc suy gan cấp.

3. Cách xử lý khi nghi ngờ túi mật bị viêm

3.1 Chẩn đoán chính xác là yếu tố then chốt

Việc chẩn đoán túi mật bị viêm cần được thực hiện sớm và chính xác thông qua thăm khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm hình ảnh. Siêu âm ổ bụng là phương pháp đầu tiên được chỉ định do có thể phát hiện sỏi túi mật, thành túi mật dày lên, ứ dịch quanh túi mật hoặc dấu hiệu viêm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT bụng hoặc MRI mật – tụy để đánh giá mức độ lan rộng của viêm và phát hiện biến chứng.

Ngoài ra, xét nghiệm máu cũng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chẩn đoán. Các chỉ số viêm như bạch cầu, CRP, men gan có thể tăng cao trong giai đoạn viêm cấp tính. Xét nghiệm bilirubin giúp phát hiện tình trạng tắc mật kèm theo.

3.2 Điều trị viêm túi mật: Nội khoa hay phẫu thuật?

Việc điều trị viêm túi mật phụ thuộc vào mức độ bệnh, nguyên nhân và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Trong trường hợp bị viêm nhẹ hoặc mới khởi phát, người bệnh có thể được điều trị nội khoa bằng cách nghỉ ngơi, truyền dịch, dùng kháng sinh và giảm đau. Tuy nhiên, điều trị nội khoa chỉ phù hợp khi chưa có biến chứng, và thường mang tính tạm thời.

Khi túi mật bị viêm do sỏi hoặc đã tái phát nhiều lần, phẫu thuật cắt túi mật là giải pháp được lựa chọn để xử lý triệt để. Hiện nay, phẫu thuật nội soi cắt túi mật là phương pháp phổ biến, ít xâm lấn, thời gian phục hồi nhanh và hạn chế biến chứng. Việc cắt bỏ túi mật không ảnh hưởng nhiều đến quá trình tiêu hóa nếu người bệnh có chế độ ăn uống hợp lý về sau.

3.3 Lưu ý sau điều trị bệnh viêm túi mật và phòng ngừa tái phát

Sau khi điều trị, đặc biệt là sau khi cắt túi mật, người bệnh cần chú ý thay đổi chế độ ăn uống để hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả mà không còn sự tham gia của túi mật. Cần hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc khó tiêu. Việc duy trì cân nặng hợp lý, tránh ăn quá no và chia nhỏ bữa ăn là những biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát viêm hoặc hình thành sỏi mới trong đường mật.

Ngoài ra, người từng có tiền sử sỏi mật hoặc viêm túi mật cần đi khám định kỳ và thực hiện siêu âm bụng để tầm soát sớm nếu có bất thường tái phát.

Viêm túi mật là bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng như đau vùng hạ sườn phải, sốt, buồn nôn và rối loạn tiêu hóa có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ biểu hiện nào nghi ngờ liên quan đến túi mật bị viêm, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn kịp thời.