Nguy cơ gây ra tình trạng viêm đau dây thần kinh tọa

Viêm đau dây thần kinh tọa là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người gặp phải tình trạng đau lưng, tê bì hoặc yếu cơ ở chân. Dù các triệu chứng có thể khởi phát nhẹ, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này, bài viết sẽ đi sâu vào những yếu tố nguy cơ, triệu chứng đau thần kinh tọa, từ đó có cái nhìn tổng quan và chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị.

1. Tình trạng viêm đau dây thần kinh tọa

1.1. Hiểu về đau thần kinh tọa như thế nào?

Đau thần kinh tọa là tình trạng đau nhức bắt nguồn từ vùng thắt lưng, lan tỏa xuống mông, đùi, bắp chân và thậm chí là đến tận bàn chân. Nguyên nhân là do dây thần kinh tọa, dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể, bị chèn ép, tổn thương hoặc viêm nhiễm.

Đặc trưng của bệnh là những cơn đau nhói hoặc âm ỉ, có thể kèm theo cảm giác tê, ngứa ran, thậm chí yếu cơ. Mỗi người có thể trải qua mức độ đau khác nhau, từ nhẹ thoáng qua cho đến dữ dội kéo dài, gây khó khăn trong việc ngồi, đứng hay đi lại.

Phần lớn người bệnh có thể hồi phục trong vòng vài tuần đến vài tháng nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, một số trường hợp dai dẳng có thể kéo dài trên một năm và dễ dẫn đến biến chứng nếu bỏ qua.

1.2. Triệu chứng viêm đau dây thần kinh tọa thường gặp

Các triệu chứng của viêm đau dây thần kinh tọa thường phụ thuộc vào vị trí dây thần kinh bị chèn ép, nhưng nhìn chung có một số dấu hiệu nhận biết phổ biến:

– Đau ở vùng thắt lưng và lan xuống chân: Đây là triệu chứng điển hình nhất. Cơn đau thường bắt đầu từ thắt lưng, mông và lan xuống phía sau một bên đùi, bắp chân, có khi kéo dài đến tận bàn chân. Cơn đau thường nặng hơn khi ngồi, ho, hắt hơi, cúi người hoặc nâng chân.

– Cảm giác bỏng rát, tê bì hoặc châm chích: Ngoài cơn đau nhức, người bệnh có thể cảm thấy như có kim châm, kiến bò hoặc bị bỏng rát dọc theo đường đi của dây thần kinh.

– Yếu cơ, khó cử động: Các trường hợp nặng hơn có thể gặp phải tình trạng yếu cơ, tê bì hoặc mất cảm giác ở chân, ngón chân, gây khó khăn khi đứng, đi lại hoặc di chuyển.

– Đau khi ngồi hoặc đứng lâu: Cơn đau có thể trở nên nặng hơn khi duy trì một tư thế trong thời gian dài, chẳng hạn như ngồi làm việc hoặc lái xe.

1.3. Các loại đau dây thần kinh tọa

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng đau thần kinh tọa, chủ yếu thường gặp:

– Thoát vị đĩa đệm: Khi một đĩa đệm ở cột sống bị lệch hoặc rách, nhân nhầy thoát ra ngoài chèn ép vào rễ thần kinh, gây viêm và đau. Đây là nguyên nhân hàng đầu của viêm đau dây thần kinh tọa. Triệu chứng thường là đau nhói lan từ thắt lưng xuống chân, kèm tê bì hoặc yếu cơ.

– Hội chứng cơ hình lê: Cơ hình lê nằm ở mông, khi co thắt hoặc viêm sẽ đè lên dây thần kinh tọa. Người bệnh cảm thấy đau mông, lan xuống chân, đặc biệt nặng hơn khi ngồi lâu.

– Hẹp ống sống: Khi ống sống bị thu hẹp do thoái hóa, gai xương hoặc viêm khớp, các rễ thần kinh bị chèn ép, gây ra đau dây thần kinh tọa. Thường gặp ở người cao tuổi, cơn đau rõ rệt khi đứng hoặc đi bộ và giảm khi ngồi nghỉ.

2. Yếu tố nguy cơ dễ gặp đau thần kinh tọa

2.1. Tuổi tác

Tuổi tác là một trong những yếu tố nguy cơ mắc đau dây thần kinh tọa lớn nhất. Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể dẫn đến sự thoái hóa của các khớp xương và đĩa đệm cột sống. Điều này dễ gây ra các tình trạng như thoát vị đĩa đệm, gai xương hoặc hẹp ống sống, từ đó chèn ép lên dây thần kinh tọa.

2.2. Béo phì là yếu tố thường gặp của viêm đau dây thần kinh tọa

Thừa cân hoặc béo phì tạo thêm áp lực lên cột sống, đặc biệt là ở phần thắt lưng. Lượng mỡ thừa ở vùng bụng càng nhiều, áp lực lên các cơ và xương cột sống càng lớn. Điều này giống như một chiếc cần cẩu phải nâng một vật quá nặng, các bộ phận phải hoạt động quá sức, dẫn đến tổn thương và gây đau thần kinh tọa.

2.3. Tiền sử chấn thương

Những chấn thương vùng lưng hoặc cột sống, dù là trong thể thao, tai nạn hay lao động, đều có thể để lại di chứng. Vết thương cũ có khả năng gây yếu cấu trúc cột sống, khiến rễ thần kinh dễ bị kích thích dẫn đến đau.

2.4. Cơ bụng và cơ lưng yếu

Các cơ lõi bao gồm cơ bụng và cơ lưng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và bảo vệ cột sống. Khi các cơ này yếu, cột sống sẽ phải chịu nhiều áp lực hơn, dễ gây ra các vấn đề về lưng và tăng nguy cơ bị đau thần kinh tọa. Việc duy trì một cơ lõi khỏe mạnh giúp phân bổ trọng lực đều hơn và giảm tải cho cột sống.

2.5. Đặc thù công việc

Một số công việc có thể làm tăng nguy cơ đau thần kinh tọa. Công việc đòi hỏi phải nâng vác nặng, cúi gập người thường xuyên hoặc làm việc trong tư thế không thoải mái có thể gây áp lực lớn lên cột sống. Ngược lại, những người phải ngồi lâu, đặc biệt là khi ngồi sai tư thế hoặc không có ghế hỗ trợ lưng, cũng có nguy cơ cao bị đau lưng và các vấn đề về thần kinh tọa.

2.6. Bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt có thể gây ra biến chứng thần kinh ngoại biên. Đây là tình trạng tổn thương dây thần kinh do lượng đường trong máu cao kéo dài, bao gồm cả các dây thần kinh có thể gây đau thần kinh tọa.

3. Một số biến chứng đau thần kinh tọa nếu không chữa trị kịp thời

Thông thường, các triệu chứng đau thần kinh tọa sẽ thuyên giảm sau khoảng 4 đến 6 tuần nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu chủ quan và để bệnh kéo dài, không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng:

– Đau mãn tính: Cơn đau có thể trở thành mãn tính, ảnh hưởng dai dẳng đến cuộc sống, công việc và giấc ngủ.

– Yếu cơ và mất cảm giác: Tổn thương dây thần kinh kéo dài có thể dẫn đến yếu cơ ở chân, khó cử động hoặc thậm chí là tình trạng bàn chân bị rũ xuống (foot drop).

– Tê liệt hoàn toàn: Trong những trường hợp cực kỳ hiếm và nghiêm trọng, nếu dây thần kinh bị tổn thương nặng và không được điều trị, người bệnh có thể bị mất khả năng kiểm soát bàng quang hoặc ruột, thậm chí là tổn thương vĩnh viễn.

Viêm đau dây thần kinh tọa là một tình trạng phổ biến, nhưng không thể xem nhẹ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ yếu tố nguy cơ và có biện pháp phòng ngừa sẽ giúp hạn chế biến chứng nguy hiểm. Duy trì cân nặng hợp lý, rèn luyện và giữ thói quen sinh hoạt khoa học chính là cách bảo vệ cột sống khỏe mạnh.