Chẩn đoán u nang buồng trứng theo IOTA giúp bác sĩ đánh giá chính xác tính chất của u nang và tối ưu hóa quá trình điều trị cho bệnh nhân. Trong bài viết này, hãy cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu về tiêu chuẩn chẩn đoán u nang buồng trứng này nhé!
Menu xem nhanh:
1. U nang buồng trứng – bệnh phụ khoa phổ biến nhất hiện nay
1.1 U nang buồng trứng ảnh hưởng đến sức khỏe phụ nữ thế nào?
Bệnh u nang buồng trứng là một tình trạng mà các u nang (các túi chứa chất lỏng) hình thành trong buồng trứng của phụ nữ. Các u nang này có thể chứa chất lỏng, mô mỡ hoặc các tế bào khác nhau. Bệnh u nang buồng trứng có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai buồng trứng, và thường gặp phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
Có một số trường hợp ban đầu là u lành tính, nhưng nếu phát hiện muộn hoặc không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến u ác tính. Tuy nhiên, chỉ một số ít trường hợp u ác tính dẫn đến tử vong. Một vài trường hợp bên trong khối u chứa cả tóc, sụn và xương…gọi là u quái buồng trứng.
Có một số biến chứng thường gặp của u nang buồng trứng, bao gồm: u nang buồng trứng xoắn, vỡ nang, chèn ép các cơ quan lân cận như: đường tiêu hóa (gây rối loạn tiêu hóa), đường tiết niệu và bàng quang (gây khó tiểu, tắc tiểu).
1.2 Tầm quan trọng của chẩn đoán và đánh giá u nang buồng trứng
Việc chẩn đoán và đánh giá u nang buồng trứng đóng vai trò quan trọng nhằm:
– Xác định loại u nang buồng trứng: Có nhiều loại u nang buồng trứng, bao gồm u nang buồng trứng chứa nước, u xoang, u đơn, u đa phác đồ, u vòng và u biểu mô. Mỗi loại u có những đặc điểm riêng, và việc xác định loại u sẽ giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
– Đánh giá kích thước và vị trí: Thông qua các phương pháp hình ảnh như siêu âm và CT, bác sĩ có thể đo kích thước của u và xác định vị trí chính xác của chúng trong buồng trứng. Qua đó để bác sĩ quyết định liệu u có cần loại bỏ hay chỉ cần theo dõi.
– Đánh giá tính ác tính: Nếu u được xác định là ác tính, điều này có thể đòi hỏi các phương pháp điều trị khác nhau như phẫu thuật hoặc hóa trị. Việc chẩn đoán và đánh giá u nang buồng trứng có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và xác định tính ác tính của u, từ đó cải thiện khả năng chữa trị và hạn chế những ảnh hưởng của u nang.
– Đánh giá tác động lên các cơ quan lân cận: U nang buồng trứng có thể gây áp lực và ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận như tử cung và niệu đạo. Việc chẩn đoán và đánh giá u nang buồng trứng cho phép bác sĩ đánh giá tác động của u lên các cơ quan này và đưa ra quyết định phù hợp về phương pháp điều trị.
– Chẩn đoán và đánh giá u nang buồng trứng không chỉ quan trọng cho việc lựa chọn phương pháp điều trị ban đầu mà còn cần được theo dõi và quản lý theo thời gian. Theo dõi u nang buồng trứng giúp đánh giá hiệu quả của liệu pháp và phát hiện các thay đổi bất thường trong kích thước, tính chất và vị trí của u.
Một trong những phương pháp được sử dụng để đánh giá giá trị siêu âm u nang buồng trứng là IOTA (International Ovarian Tumor Analysis). IOTA là một hệ thống phân loại và báo cáo chuẩn xác nhằm đánh giá tính bệnh án và tính chất của u nang buồng trứng.
2. Siêu âm và đánh giá u nang buồng trứng theo IOTA
IOTA sử dụng các yếu tố siêu âm để xác định xem một u nang buồng trứng có tính chất lành tính hay ác tính. Các yếu tố siêu âm bao gồm kích thước của u nang, kiểu dáng, cấu trúc nội bào, màu sắc, sự có mặt của các đặc điểm ác tính như tế bào tụ tập, biểu mô thất thường và dị tật cấu trúc. Qua việc sử dụng IOTA, các bác sĩ có thể đưa ra một đánh giá chi tiết về tính chất của u nang buồng trứng và đưa ra quyết định về liệu pháp tiếp theo. Kết quả siêu âm IOTA có thể giúp phân biệt được u nang lành tính và u nang ác tính, từ đó định hướng điều trị phù hợp.
2.1 Thuật ngữ mô tả u nang buồng trứng trên siêu âm theo IOTA
IOTA (International Ovarian Tumor Analysis) là một hệ thống phân loại được sử dụng trong đánh giá u nang buồng trứng qua siêu âm. Dưới đây là một số thuật ngữ mô tả u nang buồng trứng theo IOTA:
– Mật độ echo: Đánh giá mật độ echo của khối u, có thể được mô tả là trống, kém, hỗn hợp hoặc dày (đồng nhất hoặc không đồng nhất).
– Vách: là dải mô mọc từ bờ này đến bờ kia của nang, tạo thành nhiều thùy và có thể chia nang thành các phần nhỏ. Để có hình ảnh chính xác nhất, chọn mặt cắt chùm sóng vuông góc với vách ngăn. Nếu vách ngăn không hoàn toàn (incomplete septum), có nghĩa là dải mô mọc từ bờ này và không chạm đến bờ kia của nang.
– Nhú đặc: được định nghĩa là các phần nhô có chiều cao từ thành nang đạt hoặc vượt quá 3 mm.
– Chồi: Đếm số lượng chồi và đo kích thước chồi theo hai chiều, bao gồm chiều cao và chiều ngang.
– Doppler màu: đánh giá tuần hoàn máu xung quanh u nang, giúp xác định tính chất và lưu lượng máu chảy vào và ra khỏi u nang, đồng thời cung cấp thông tin quan trọng về tính ác tính của u nang.
– Ascites: Đánh giá có hay không có chất dịch tụ tại bụng.
Các thuật ngữ này giúp xác định tính chất của u nang buồng trứng, từ đó hỗ trợ quyết định liệu pháp điều trị phù hợp.
Dựa trên các đặc điểm trên, IOTA đã phân loại các loại u buồng trứng như sau:
– Nang một thùy đơn giản: là nang không có vách, không có thành phần đặc, và không có nhú. Trong trường hợp nang có vách ngăn không hoàn toàn và không có vách ngăn thực sự, nó vẫn được xem là nang một thùy.
– Nang một thùy đặc là nang một thùy có chứa thành phần đặc bên trong hoặc ít nhất một cấu trúc nhú. Ngay cả khi bên trong có các nang nhỏ, nó vẫn được xem là nang một thùy đặc.
– Nang đa thùy là nang có ít nhất một vách ngăn và không có thành phần đặc, không có nhú bên trong.
– Nang đa thùy đặc là nang đa thùy có chứa thành phần đặc bên trong hoặc ít nhất một cấu trúc nhú.
– U đặc là nang có thành phần đặc bên trong chiếm ít nhất 80%, và có thể có nhú nhô ra từ các nang nhỏ bên trong u đặc.
– Không phân loại được là do khả năng quan sát kém, chủ yếu xuất phát từ dấu hiệu bóng lưng mạnh gặp trong trường hợp canxi hóa, như trong một số loại u bì.
Việc sử dụng IOTA trong siêu âm đánh giá u nang buồng trứng giúp giảm số lượng các ca phẫu thuật không cần thiết, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng và tăng cường chất lượng chăm sóc bệnh nhân. Thứ hai, việc sử dụng IOTA cung cấp thông tin chính xác về tính chất của u nang, giúp bác sĩ và bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu.
2.2 Một số căn cứ đánh giá tính chất u nang buồng trứng
Có hai loại u buồng trứng: u buồng trứng lành tính và u buồng trứng ác tính. Để phân biệt hai loại này, có một số tiêu chí quan trọng.
U buồng trứng lành tính có các đặc điểm sau đây:
– Nang đơn giản chỉ có một thùy.
– Bóng lưng xuất hiện trong hình dạng của u.
– Phần mô đặc có đường kính lớn nhất không vượt quá 7mm.
– Nang nhiều thùy trơn láng và kích thước nhỏ hơn 100mm.
– Không có tình trạng tăng sinh mạch máu.
U buồng trứng ác tính có các đặc điểm sau đây:
– Sự hiện diện của ascites (tích tụ chất lỏng trong bụng).
– Có ít nhất 4 chồi.
– U đặc không đồng nhất.
– Nang nhiều thùy không đều và kích thước lớn hơn 100mm.
– Tăng sinh mạch máu nhiều.
Các tiêu chí này được áp dụng trong phân loại u buồng trứng và có độ chính xác cao. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quy luật này chỉ áp dụng được trong khoảng 78,2% trường hợp, với độ nhạy đạt 96,2% và độ đặc hiệu đạt 88,6%.
Có thể thấy siêu âm u nang buồng trứng theo IOTA có tính chính xác cao, giúp tăng khả năng khỏi bệnh. Để bảo vệ sức khoẻ của chính mình, chị em cần chủ động thăm khám định kỳ. Liên hệ ngay với Thu Cúc TCI để đặt lịch khám và được hỗ trợ cụ thể.