Polyp loạn sản đại tràng là một trong những mối lo ngại lớn đối với người bệnh. Hiểu về polyp loạn sản từ khả năng polyp phát triển thành ung thư cùng hướng xử lý đúng cách là thông tin quan trọng được đề cập đến ở bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Polyp loạn sản đại tràng là gì?
Polyp là những tổn thương phát triển dạng mô bất thường từ lớp niêm mạc đại tràng, có thể có cuống hoặc không có cuống. Polyp loạn sản là những polyp có khả năng tăng sinh về kích thước, biến đổi tế bào theo thời gian.
Polyp loạn sản thường phát triển âm thầm, nhiều trường hợp chỉ khi thực hiện nội soi đại tràng kiểm tra sức khỏe mới tình cờ phát hiện bản thân có polyp. Cũng có một số trường hợp polyp phát triển lớn gây ra một số triệu chứng điển hình như:
– Chảy máu ở trực tràng
– Rối loạn đại tiện
– Đau bụng bất thường
– Thiếu máu,…
Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, với những người từ 50 tuổi trở lên hoặc thuộc đối tượng có nguy cơ cao (người uống rượu bia, nghiện thuốc lá, người béo phì, tiểu sử gia đình có thành viên mắc ung thư đại trực tràng) thì cần chủ động nội soi đại tràng để kịp thời phát hiện và xử lý polyp đại trực tràng nếu có.
Dựa theo thời gian hình thành, kích thước, hình dạng và đặc điểm của polyp loạn sản để phân chia thành 3 loại cấp độ phát triển: loạn sản độ thấp, loạn sản độ vừa và loạn sản độ cao.
Hình ảnh một polyp loạn sản kích thước lớn được quan sát qua màn hình nội soi.
2. Polyp loạn sản có phát triển thành ung thư không?
Polyp đa phần là lành tính, ngay khi hình thành không phải ung thư nhưng theo thời gian polyp có thể diễn ra quá trình “ung thư hóa”. Tức là, khi polyp bắt đầu loạn sản phát triển tăng sinh về kích thước hoặc có yếu tố biến đổi tế bào sẽ gây nguy cơ cao biến đổi ác tính.
Trong đó, polyp loạn sản độ cao được coi là tiền ung thư. Các trường hợp loạn sản độ cao có tốc độ “ung thư hóa” rất cao vì vậy, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời chắc chắn sẽ dẫn tới ung thư đại tràng và gây nguy hiểm trực tiếp tới sức khỏe thậm chí là tính mạng của người bệnh.
3. Xử lý đúng cách polyp và polyp loạn sản đại tràng
3.1. Polyp lành tính kích thước nhỏ
Là những polyp đơn lẻ lành tính, hình dạng nhẵn không có bất thường, kích thước polyp nhỏ (nhỏ hơn 0.2cm). Những polyp này thường phát triển chậm và không có nguy cơ phát triển thành ung thư nên việc điều trị chưa nhất thiết phải can thiệp. Người bệnh sẽ thực hiện nội soi đại tràng theo dõi định kỳ quá trình phát triển của polyp, nếu thấy dấu hiệu tăng sinh bất thường, bác sĩ sẽ tiến hành cắt ngay qua nội soi.
3.2. Polyp lành tính kích thước lớn
Với những polyp kích thước từ 0.2-2cm bác sĩ có thể ra chỉ định cắt ngay quan nội soi. Thực hiện thủ thuật cắt polyp khi được phát hiện sớm sẽ đơn giản hơn và hạn chế được các biến chứng khi cắt.
3.3. Polyp loạn sản đại tràng
Như đã nói ở trên, polyp loạn sản được coi là tiền ung thư nên cần được loại bỏ an toàn ngay trong quá trình nội soi để phòng tránh nguy cơ polyp phát triển ác tính. Đặc điểm của polyp loạn sản được nhận biết ở kích thước lớn, bề mặt polyp có sung huyết, chia múi hoặc sần sùi bất thường.
Để cắt polyp loạn sản, bác sĩ sẽ cần được hỗ trợ tốt bởi các công nghệ nội soi hiện đại nhằm đánh giá đúng tình trạng polyp, xác định rõ ranh giới tổn thương cũng như mức độ xâm lấn để từ đó tiến hành cắt một cách triệt để, không bỏ sót tổn thương.
Hình ảnh polyp loạn sản sau khi được cắt và kẹp clip qua nội soi.
4. Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau cắt polyp qua nội soi
Cắt polyp qua nội soi là thủ thuật an toàn với ưu thế xâm lấn tối thiểu giúp người bệnh loại bỏ polyp đại tràng mà không cần phải mổ mở. Sau cắt polyp, phần lớn các trường hợp đều có thể về nhà ngay, không cần lưu viện và có thể sinh hoạt như thường.
Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình hồi phục tốt cho người bệnh sau cắt polyp, bác sĩ sẽ đưa ra một số yêu cầu cụ thể cần tuân thủ như sau:
– Người bệnh ăn cháo và uống sữa, ăn thức ăn mềm lỏng, dễ tiêu hóa, tránh táo bón, tránh rối loạn tiêu hóa trong 3 ngày đầu.
– Không ăn các loại thức ăn chua, cay. Bỏ uống rượu bia và cần tránh các đồ uống có gas, có chất kích thích.
– Người bệnh cần tuân thủ đúng đơn thuốc theo đơn bác sĩ điều trị chỉ định.
– Người bệnh phải được nghỉ ngơi, không làm việc quá sức, bê vác vật nặng trong 14 ngày.
– Trường hợp người bệnh có các biểu hiện như sốt, đau bụng, đại tiện ra máu thì cần tái khám ngay.
Cá biệt, với những trường hợp cắt polyp đại tràng kích thước lớn hoặc được đánh giá tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm, bác sĩ khuyên người bệnh cần lưu viện 2-3 ngày để được theo dõi cẩn thận, đảm bảo việc điều trị an toàn cho người bệnh.
Sau cắt polyp, người bệnh có thể về nhà ngay không cần lưu viện.
5. Cảnh báo dấu hiệu bất thường cần thăm khám ngay sau cắt polyp
Thông thường sau khoảng 1 tuần thực hiện thủ thuật cắt polyp đại tràng người bệnh sẽ dần hồi phục và ổn định sức khỏe lại với trường hợp cắt các polyp nhỏ. Còn nếu cắt các polyp đại tràng kích thước lớn hơn có kẹp nhiều clip thì cần thời gian lâu hơn để clip tự rụng và vết cắt được hồi phục.
Trong thời gian này, nếu người bệnh có gặp những biểu hiện bất thường sau thì cần tới ngay cơ sở y tế uy tín để được hướng dẫn xử lý kịp thời:
– Đau bụng, chảy máu hoặc có dịch lạ tiết ra ở trực tràng.
– Sốt, bị chóng mặt, người bệnh thường xuyên có cảm giác buồn nôn hoặc nôn.
– Phù nề vùng hậu môn.
– Ho, khó thở, tức ngực.
– Bụng bị chướng căng hoặc bị co cứng…
– Rối loạn đại tiện, đại tiện ra phân có lẫn máu tươi hoặc ra phân đen,…
Polyp loạn sản đại tràng là trường hợp đặc biệt không thể chủ quan. Nội soi dạ dày đại tràng định kỳ là cách tốt nhất nhằm tầm soát bệnh lý đường tiêu hóa và hỗ trợ điều trị tốt polyp nếu có.
