Ợ hơi là một hiện tượng khá phổ biến, nhưng khi kèm theo cảm giác rát họng, nó có thể khiến bạn cảm thấy vô cùng khó chịu. Vậy đâu là nguyên nhân khiến bạn rơi vào tình trạng này và làm sao để cải thiện nhanh chóng? Nếu bạn đang gặp phải tình trạng ợ hơi rát họng, đừng bỏ qua những thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn và tìm cách giải quyết hiệu quả!
Menu xem nhanh:
1. Nhận biết dấu hiệu ợ hơi rát họng
1.1. Ợ hơi rát họng là gì?
Ợ hơi rát họng là hiện tượng khi khí trong dạ dày được đẩy ra ngoài qua đường miệng, kèm theo cảm giác nóng rát hoặc đau nhói ở vùng cổ họng. Thông thường, hiện tượng này xuất hiện khi acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản và kích thích niêm mạc. Mặc dù trong nhiều trường hợp, ợ hơi rát họng chỉ là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể sau khi ăn hoặc uống, nhưng khi tình trạng này xảy ra một cách thường xuyên, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Ợ hơi rát họng có thể xảy ra khi bạn ăn các thực phẩm kích thích như đồ ăn cay nóng, uống nước có ga, hoặc khi bạn ăn quá no, ngay lập tức nằm xuống. Những yếu tố này có thể khiến lượng acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản và gây kích ứng niêm mạc, dẫn đến cảm giác nóng rát.
1.2. Triệu chứng
Các triệu chứng đi kèm khi bị ợ hơi rát họng thường rất dễ nhận diện và bao gồm những dấu hiệu sau:
– Cảm giác nóng rát ở cổ họng: Đây là triệu chứng chính, thường xuyên xảy ra sau khi ăn hoặc khi bạn cúi người. Cảm giác này có thể lan lên từ vùng ngực lên tận cổ.
– Ợ hơi có vị chua hoặc đắng: Khi acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản, chúng có thể gây ra vị chua hoặc đắng trong miệng, tạo ra cảm giác khó chịu.
– Khô họng và đau họng: Những người bị ợ hơi rát họng thường cảm thấy họng mình khô, khó nuốt, thậm chí đau rát sau khi nuốt thức ăn hoặc nước.
– Hơi thở có mùi hôi: Một triệu chứng điển hình của tình trạng này là hơi thở có mùi khó chịu, thường thấy vào sáng sớm khi thức dậy, do acid dạ dày trào ngược vào miệng trong suốt đêm.
– Khó thở và ho: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, ợ hơi có thể kèm theo cảm giác nghẹt thở, ho hoặc khàn giọng kéo dài, đặc biệt là khi acid dạ dày làm viêm thực quản hoặc kích thích thanh quản.
Những triệu chứng này có thể gây phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày và đôi khi làm gián đoạn giấc ngủ, đặc biệt khi người bệnh nằm ngay sau bữa ăn.
Ợ hơi rát họng là hiện tượng khi khí trong dạ dày được đẩy ra ngoài qua đường miệng, kèm theo cảm giác nóng rát hoặc đau nhói ở vùng cổ họng.
2. Ợ hơi nóng rát họng có phải do trào ngược dạ dày không?
2.1. Nguyên nhân từ bệnh lý
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng ợ hơi rát họng chính là trào ngược dạ dày-thực quản (GERD). Đây là tình trạng khi cơ vòng thực quản dưới không hoạt động hiệu quả, khiến acid từ dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản và cổ họng. Acid dư thừa có thể gây kích ứng và viêm nhiễm niêm mạc, từ đó gây ra cảm giác nóng rát và ợ hơi.
Bên cạnh GERD, một số bệnh lý khác cũng có thể góp phần vào tình trạng này:
– Viêm loét dạ dày tá tràng: Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương do viêm hoặc loét, lượng acid dư thừa có thể trào ngược lên thực quản và gây ra hiện tượng ợ hơi nóng rát.
– Viêm thực quản do acid: Trào ngược acid kéo dài có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm loét, dẫn đến cảm giác nóng rát và đau đớn khi nuốt.
– Thoát vị hoành: Đây là tình trạng dạ dày bị đẩy lên trên cơ hoành, dễ dàng làm tăng nguy cơ trào ngược acid và gây cảm giác khó chịu, nóng rát ở họng.
– Viêm họng mãn tính: Khi acid dạ dày trào ngược lên họng trong thời gian dài, nó có thể gây viêm nhiễm mãn tính, dẫn đến cảm giác đau rát và ngứa cổ.
2.2. Nguyên nhân khác
Ngoài các bệnh lý trên, một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến tình trạng ợ hơi rát họng, bao gồm:
– Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn thức ăn quá cay, nóng, nhiều dầu mỡ hoặc uống nước có ga có thể làm tăng lượng acid trong dạ dày, từ đó kích thích trào ngược acid.
– Tình trạng stress: Căng thẳng và lo âu có thể làm gia tăng acid dạ dày và gây ra hiện tượng trào ngược, dẫn đến ợ hơi rát họng.
– Thói quen sinh hoạt không khoa học: Ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn hoặc ăn quá khuya cũng có thể là nguyên nhân khiến tình trạng ợ hơi rát họng xuất hiện.
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng ợ hơi rát họng chính là trào ngược dạ dày-thực quản (GERD)
3. Chẩn đoán nguyên nhân gây ợ hơi rát họng
Chẩn đoán ợ hơi rát họng đòi hỏi sự kết hợp giữa thăm khám lâm sàng và các phương pháp cận lâm sàng chuyên sâu.
3.1. Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ thu thập thông tin từ bệnh nhân về triệu chứng, thời gian xuất hiện, tần suất, các yếu tố làm tăng hoặc giảm triệu chứng. Đồng thời, kiểm tra vùng cổ họng để phát hiện dấu hiệu viêm, sưng hoặc bất thường khác.
3.2. Nội soi tiêu hóa
Đây là phương pháp quan trọng giúp bác sĩ kiểm tra trực tiếp tình trạng thực quản, dạ dày và tá tràng. Nội soi có thể phát hiện các tổn thương như viêm thực quản, loét hoặc dấu hiệu trào ngược axit.
3.3. Đo áp lực và nhu động thực quản (HRM)
Kỹ thuật này giúp đánh giá hoạt động co bóp của thực quản và phát hiện các rối loạn như co thắt thực quản hoặc nhu động yếu, vốn có thể là nguyên nhân gây ợ hơi rát họng.
3.4. Đo pH thực quản 24 giờ
Đây là phương pháp “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán trào ngược axit. Thiết bị đo sẽ ghi lại mức độ axit tại thực quản trong suốt 24 giờ, từ đó xác định chính xác mức độ trào ngược có gây kích thích họng hay không.
Đo HRM giúp đánh giá hoạt động co bóp của thực quản và phát hiện các rối loạn như co thắt thực quản hoặc nhu động yếu, vốn có thể là nguyên nhân gây ợ hơi rát họng.
4. Phương pháp điều trị tình trạng ợ hơi rát họng
Việc điều trị tình trạng ợ hơi rát họng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, bao gồm:
4.1. Điều trị bằng thuốc
– Thuốc giảm acid dạ dày: Các thuốc như thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng histamine H2 có thể giúp giảm lượng acid trong dạ dày và giảm triệu chứng ợ hơi rát họng.
– Thuốc điều trị viêm thực quản: Nếu có viêm thực quản do acid, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng viêm hoặc thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản.
4.2. Thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hằng ngày
– Ăn uống đúng cách: Tránh các thực phẩm kích thích như đồ ăn cay, chua, có ga, và thức ăn nhiều dầu mỡ. Nên ăn nhẹ và chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ.
– Không nằm ngay sau khi ăn: Sau khi ăn, bạn nên đứng hoặc đi bộ nhẹ nhàng để giúp dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
– Giảm căng thẳng: Thực hiện các bài tập thư giãn, yoga hoặc thiền để giảm căng thẳng, giúp cải thiện tình trạng ợ hơi rát họng.
4.3. Can thiệp phẫu thuật
Đối với những trường hợp nghiêm trọng, khi các biện pháp điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để điều trị các vấn đề như thoát vị hoành hoặc sửa chữa cơ vòng thực quản dưới.
Ợ hơi rát họng không chỉ là một hiện tượng khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp không chỉ giúp bạn giảm bớt triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm xảy ra. Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng này, đừng ngần ngại thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
