Ợ hơi nóng cổ là hiện tượng phổ biến liên quan đến hệ tiêu hóa, gây cảm giác nóng rát ở vùng cổ họng kèm theo ợ hơi liên tục. Đây có thể là phản ứng sinh lý bình thường sau khi ăn, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý dạ dày, thực quản nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân nào gây ra tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu triệu chứng và cách điều trị trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Nhận biết triệu chứng, nguyên nhân ợ hơi nóng cổ
Ợ hơi nóng cổ có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng khác nhau, từ trẻ em đến người lớn, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh dạ dày hoặc chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học.
1.1. Triệu chứng điển hình của ợ hơi nóng cổ
Khi bị ợ hơi nóng cổ, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện sau:
– Ợ hơi nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi nằm xuống nghỉ ngơi.
– Cảm giác nóng rát từ dạ dày lan lên cổ họng, đi kèm vị chua hoặc đắng trong miệng.
– Khó chịu, vướng nghẹn ở cổ họng, đặc biệt khi nuốt thức ăn hoặc uống nước.
– Tình trạng nặng hơn sau khi tiêu thụ thực phẩm kích thích như đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, nước có gas, rượu bia hoặc cà phê.
– Một số trường hợp có thể xuất hiện đau tức vùng thượng vị, buồn nôn hoặc cảm giác đầy hơi, khó tiêu.
Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc xuất hiện với tần suất ngày càng nhiều, có thể đây không chỉ là hiện tượng thông thường mà còn là dấu hiệu của các bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng.
1.2. Nguyên nhân gây ợ hơi nóng cổ
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng ợ hơi nóng cổ, trong đó phổ biến nhất là:
– Trào ngược dạ dày thực quản: Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, nó có thể gây kích thích niêm mạc, dẫn đến ợ hơi và cảm giác nóng rát khó chịu. Đây là nguyên nhân phổ biến hàng đầu gây ra tình trạng này.
– Chế độ ăn uống không khoa học: Ăn quá no, ăn nhanh, nhai không kỹ hoặc thường xuyên tiêu thụ thực phẩm dễ kích thích dạ dày như đồ cay nóng, đồ chiên rán, rượu bia, cà phê.
– Tình trạng căng thẳng, stress kéo dài: Hệ thần kinh có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Khi bị căng thẳng, dạ dày có thể tiết nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược.
– Các bệnh lý dạ dày khác: Viêm loét dạ dày – tá tràng, nhiễm vi khuẩn HP hoặc hội chứng Zollinger-Ellison cũng có thể gây ra ợ hơi nóng cổ.
Ợ hơi nóng cổ có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng khác nhau, từ trẻ em đến người lớn, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh dạ dày hoặc chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học.
2. Ợ hơi nóng cổ là triệu chứng của bệnh gì?
Tình trạng này thường liên quan đến các bệnh lý tiêu hóa, trong đó phổ biến nhất là:
2.1. Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản là nguyên nhân chính gây ợ hơi nóng cổ. Khi cơ vòng thực quản dưới suy yếu, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản, gây kích thích niêm mạc, tạo cảm giác nóng rát và khó chịu. Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể gây viêm thực quản, hẹp thực quản hoặc biến chứng Barrett thực quản.
2.2. Viêm loét dạ dày – tá tràng
Vi khuẩn HP hoặc các yếu tố như thói quen ăn uống không lành mạnh có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm loét. Khi niêm mạc bị tổn thương, dạ dày tiết nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược và ợ hơi nóng cổ.
2.3. Hội chứng Zollinger-Ellison
Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng có thể gây tăng tiết axit dạ dày quá mức, dẫn đến các triệu chứng như ợ hơi nóng cổ, đau thượng vị, tiêu chảy hoặc viêm loét nặng.
3. Ợ hơi nóng cổ kéo dài có nguy hiểm không?
Nếu tình trạng ợ hơi nóng cổ chỉ xuất hiện thoáng qua do ăn uống thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu kéo dài liên tục, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
3.1. Viêm thực quản
Tình trạng axit trào ngược thường xuyên có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm thực quản, gây đau rát, khó nuốt và tăng nguy cơ loét thực quản.
3.2. Hẹp thực quản
Viêm thực quản kéo dài có thể dẫn đến xơ hóa, làm hẹp lòng thực quản, gây khó nuốt, dễ nghẹn khi ăn uống.
3.3. Barrett thực quản và ung thư thực quản
Tình trạng tiếp xúc lâu dài với axit dạ dày có thể làm thay đổi cấu trúc tế bào niêm mạc thực quản, gây Barrett thực quản – một yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư thực quản.
Nếu tình trạng ợ hơi nóng cổ chỉ xuất hiện thoáng qua do ăn uống thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu kéo dài liên tục, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng
4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Bạn nên đi khám và điều trị ngay nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Ợ hơi nóng cổ kéo dài trên 2 tuần mà không thuyên giảm.
– Đau rát vùng cổ họng, khó nuốt hoặc cảm giác mắc nghẹn.
– Sút cân không rõ nguyên nhân, buồn nôn, nôn ra máu hoặc đại tiện phân đen.
– Ho kéo dài, khàn giọng hoặc viêm họng tái đi tái lại.
5. Cách chẩn đoán và điều trị ợ hơi nóng cổ
5.1. Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử, triệu chứng, thói quen ăn uống và thực hiện kiểm tra vùng bụng để tìm dấu hiệu bất thường.
5.2. Xét nghiệm chuyên sâu
– Nội soi dạ dày – thực quản: Giúp quan sát niêm mạc thực quản, dạ dày để phát hiện viêm loét, trào ngược hoặc Barrett thực quản – nguyên nhân gây ợ hơi nóng cổ.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Đánh giá mức độ trào ngược axit bằng cảm biến pH đặt trong thực quản suốt 24 giờ, giúp xác định nguyên nhân gây ợ hơi nóng cổ.
– Đo áp lực cơ vòng thực quản (HRM): Kiểm tra chức năng vận động thực quản và cơ vòng thực quản dưới, phát hiện bất thường gây trào ngược dẫn đến ợ hơi nóng cổ.
5.3. Điều trị và phòng ngừa
– Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh thực phẩm kích thích, ăn chậm nhai kỹ, không nằm ngay sau khi ăn.
– Sử dụng thuốc: Thuốc kháng axit, ức chế bơm proton, tăng cường vận động dạ dày.
– Can thiệp y khoa: Trong trường hợp nặng, có thể cần can thiệp phẫu thuật.
Đo áp lực cơ vòng thực quản (HRM): Kiểm tra chức năng vận động thực quản và cơ vòng thực quản dưới, phát hiện bất thường gây trào ngược dẫn đến ợ hơi nóng cổ.
Ợ hơi nóng cổ có thể là dấu hiệu sinh lý bình thường nhưng cũng có thể cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Nếu triệu chứng kéo dài, bạn nên đi khám sớm để được bác sĩ tư vấn và điều trị kịp thời.
