Áp xe tự vỡ mặc dù là một quá trình tự nhiên của cơ thể để loại bỏ mủ, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Thậm chí có thể gây biến chứng đe dọa tính mạng của người bệnh. Cùng tìm hiểu bài viết để hiểu về áp xe, nguyên nhân gây áp xe và những biến chứng nguy hiểm khi áp xe tự vỡ, cũng như cách phòng ngừa hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Áp xe là gì?
Áp xe là tình trạng mà mủ tích tụ trong một vùng cơ thể, thường do nhiễm trùng. Mủ là một hỗn hợp của tế bào chết, vi khuẩn, và các chất dịch khác, tạo nên một môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.
Áp xe có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trên cơ thể như áp xe da và dưới da, áp xe răng, áp xe amidan, áp xe gan, áp xe phổi, áp xe não, áp xe hậu môn. Trong đó, phổ biến nhất là áp xe da và áp xe răng.
Khối áp xe vỡ và bị nhiễm trùng nặng.
2. Nguyên nhân gây áp xe
Áp xe thường xuất phát từ vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Staphylococcus aureus. Các nguyên nhân gây áp xe bao gồm:
Nhiễm trùng: Vết thương hở, mụn nhọt, hoặc các tổn thương da có thể là cửa ngõ cho vi khuẩn xâm nhập.
Nhiễm trùng răng miệng: Nhiễm trùng nướu hoặc răng bị sâu cũng có thể dẫn đến áp xe.
Tắc nghẽn tuyến mồ hôi hoặc tuyến bã nhờn: Khi các tuyến này bị tắc, vi khuẩn có thể phát triển và gây ra áp xe.
Suy giảm hệ miễn dịch: Những người có hệ miễn dịch yếu, như bệnh nhân HIV, bệnh nhân tiểu đường, hoặc người sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, dễ bị áp xe hơn.
3. Nguy hiểm tiềm ẩn khi áp xe tự vỡ
3.1 Nhiễm trùng lan rộng
Khi áp xe tự vỡ, vi khuẩn và mủ có thể lan rộng ra các vùng xung quanh, gây nhiễm trùng nghiêm trọng hơn. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng máu (sepsis), một tình trạng đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
3.2 Hủy hoại mô và tổ chức lân cận
Áp xe có thể làm hủy hoại các mô và cơ quan xung quanh. Khi mủ tràn ra ngoài, các mô bị tổn thương có thể không phục hồi hoàn toàn, gây ra sẹo và mất chức năng của các cơ quan.
3.3 Tạo nên các áp xe mới
Khi mủ và vi khuẩn lan rộng, có nguy cơ cao sẽ hình thành các áp xe mới ở các vùng lân cận. Điều này làm phức tạp thêm quá trình điều trị và kéo dài thời gian hồi phục.
3.4 Viêm tắc mạch máu do áp xe tự vỡ
Áp xe gần các mạch máu lớn có thể gây viêm tắc mạch máu, ngăn cản lưu thông máu và gây tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan và mô.
3.5 Viêm màng não do áp xe tự vỡ
Áp xe ở vùng đầu, mặt, hoặc cổ có thể lan đến não, gây viêm màng não. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây tử vong. Đây là một tình trạng rất nguy hiểm, cần phát hiện sớm và xử trí ngay.
3.6 Hủy hoại xương
Áp xe răng không được điều trị có thể lan vào xương hàm, gây viêm xương (osteomyelitis). Điều này có thể dẫn đến hủy hoại xương và yêu cầu phẫu thuật để loại bỏ phần xương bị nhiễm trùng.
3.7 Để lại sẹo xấu
Nhiễm trùng ổ áp xe làm chậm quá trình lành thương, đồng thời tăng nguy cơ hình thành sẹo lồi, sẹo lõm hoặc sẹo thâm.
Áp xe vỡ khiến mủ và vi khuẩn lan rộng, hình thành các áp xe mới ở các vùng lân cận.
4. Cách phòng ngừa áp xe và các biến chứng
4.1 Vệ sinh cá nhân tốt
Giữ gìn vệ sinh cá nhân là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa áp xe. Rửa tay thường xuyên, vệ sinh răng miệng đúng cách và chăm sóc da cẩn thận để tránh các tổn thương và nhiễm trùng.
4.2. Xử trí hiệu quả các nhiễm trùng nhỏ
Không nên bỏ qua các dấu hiệu của nhiễm trùng nhỏ như mụn nhọt, vết thương hở, hoặc đau răng. Hãy điều trị kịp thời để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và gây áp xe.
4.3 Chăm sóc sức khỏe tổng quát
Duy trì sức khỏe tốt bằng cách ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đặc biệt là những người có bệnh nền, bệnh lý về da, suy giảm hệ miễn dịch.
4.4 Tránh sử dụng chất kích thích
Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc sử dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá, và các loại ma túy, vì chúng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
4.5 Tuân thủ chỉ định của bác sĩ
Nếu bạn được chẩn đoán bị áp xe, hãy tuân thủ đúng các chỉ định và liệu pháp điều trị của bác sĩ. Không tự ý ngưng thuốc hoặc bỏ qua các biện pháp chăm sóc y tế.
4.6 Không chủ quan trước dấu hiệu bất thường
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như đau, sưng hoặc mủ chảy ra từ vết thương, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.
Không nên tự nặn mụn vì có thể nhiễm trùng và hình thành các ổ áp xe trên da.
5. Xử trí ổ áp xe bằng đắp lá liệu có tốt không?
Nhiều người tin rằng việc đắp các loại lá như lá diếp cá, lá dâm bụt, lá ớt, lá cúc hoa, … để điều trị áp xe (theo phương pháp dân gian truyền miệng) sẽ có thể khỏi áp xe. Tuy nhiên, việc làm này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Dưới đây là những lý do tại sao bạn không nên áp dụng cách này:
Thiếu cơ sở khoa học: Không có bằng chứng khoa học nào chứng minh hiệu quả của việc đắp lá trong việc điều trị áp xe.
Nguy cơ nhiễm trùng: Các loại lá cây thường chứa nhiều vi khuẩn, nấm hoặc các chất gây dị ứng. Khi đắp lên vết thương hở, chúng có thể gây nhiễm trùng nặng hơn, làm tình trạng bệnh trở nên phức tạp.
Không loại bỏ được nguyên nhân gây bệnh: Áp xe là do nhiễm trùng. Việc đắp lá chỉ làm giảm các triệu chứng tạm thời, nhưng không tiêu diệt được vi khuẩn gây bệnh.
Che lấp bệnh tình: Việc đắp lá có thể làm giảm các triệu chứng như sưng, đau, khiến người bệnh chủ quan và bỏ qua việc điều trị đúng cách.
