Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng tránh bệnh trĩ

Bệnh trĩ là căn bệnh thầm kín đem lại rất nhiều phiền toái cho bệnh nhân. Nguyên nhân của trĩ là do đâu, triệu chứng bệnh ra sao, cách điều trị và phòng tránh bệnh như thế nào? Hãy cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Bệnh trĩ là gì? Phân loại trĩ như thế nào?

1.1. Bệnh trĩ là gì?

Trĩ là căn bệnh đường tiêu hóa rất phổ biến với tỷ lệ mắc cao. Bệnh hình thành do hiện tượng giãn ra ở các tĩnh mạch hậu môn và trực tràng dưới. Máu sau khi được đưa đến hậu môn bằng động mạch không về tim bằng tĩnh mạch hoàn toàn. Điều này gây ứ đọng khiến cho tĩnh mạch căng phồng lên. Tình trạng này kéo dài khiến cho các búi trĩ được tạo nên và sa xuống ống hậu môn.

1.2. Phân loại bệnh trĩ

Bệnh được chia theo đặc tính và cấp độ:

– Theo đặc tính búi trĩ: Chia thành hai loại là trĩ nội và trĩ ngoại

Trĩ nội là hiện tượng các búi trĩ xuất hiện bên trên đường lược của hậu môn và trực tràng. Trĩ nội thường nằm trong ống hậu môn, khó quan sát và nhận biết. Chỉ khi đi ngoài ra máu hoặc búi trĩ phát triển to, sa ra ngoài như trĩ ngoại thì mới có thể phát hiện.

Trĩ ngoại xuất hiện bên ngoài ống hậu môn, nằm dưới đường lược. Bệnh dễ phát hiện hơn trĩ nội. Người bệnh có thể quan sát hoặc sờ để tìm thấy búi trĩ. Trĩ ngoại khiến người bệnh đau rát và tổn thương hơn do tiếp xúc với quần áo và ghế ngồi nhiều hơn.

Hình ảnh mô tả trĩ nội và trĩ ngoại

Ngoài ra, khi người bệnh có búi trĩ ở cả trong và ngoài ống hậu môn, tình trạng này được gọi là trĩ hỗn hợp.

– Theo cấp độ bệnh: Bệnh trĩ nội được chia ra thành bốn cấp độ. Trong đó, ở cấp độ 1,2, búi trĩ có thể co lên được và triệu chứng bệnh không quá nặng nề. Ở cấp độ 3,4, búi trĩ sa ra ngoài và không thể tự co lên được. Khi này, người bệnh cần can thiệp ngoại khoa như dùng thủ thuật, phẫu thuật cắt bỏ trĩ thì mới điều trị triệt để được bệnh.

Hình ảnh mô phỏng các cấp độ của bệnh trĩ nội

Bệnh trĩ ngoại cũng được chia làm 4 cấp độ tương ứng với tình trạng nặng lên của bệnh: Hình thành búi trĩ – Tăng kích cỡ các búi trĩ – Sa trĩ nghẹt – Hoại tử búi trĩ kèm theo các biến chứng nguy hiểm khác.

2. Nguyên nhân của bệnh trĩ

Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, khi bước vào tuổi  trung niên, bệnh có thể sẽ dễ mắc hơn. Đa số người bị bệnh trĩ nằm trong độ tuổi từ 30-60 tuổi. Tỷ lệ bệnh ở nữ chiếm khoảng 60%. Dưới đây là một số nguyên nhân hình thành nên các búi trĩ:

– Thói quen ít vận động, thường xuyên ngồi lâu một tư thế. Những đối tượng mắc bệnh vì lý do này thường là những người làm công việc văn phòng.

– Thói quen uống không đủ nước, ăn đồ cay nóng

– Thiếu hụt chất xơ do không đủ rau xanh, hoa quả,..

– Phụ nữ mang thai và sau sinh, người bệnh bị béo phì.

– Mắc bệnh táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.

– Thói quen đi đại tiện lâu, rặn nhiều khi đại tiện.

– Quan hệ tình dục bằng cách xâm nhập hậu môn cũng có thể hình thành nên bệnh.

3. Triệu chứng điển hình và các biến chứng của trĩ

3.1. Triệu chứng của trĩ

Người bệnh sẽ gặp các triệu chứng tiêu biểu và điển hình như sau:

– Dấu hiệu ngứa ngáy ở hậu môn (nhiều người lầm tưởng với tình trạng ngứa ngáy do giun kim). Ngoài ra, tình trạng đi đại tiện phân có lẫn máu xuất hiện, nhưng không có triệu chứng đau bụng như các bệnh tiêu hóa khác.

– Luôn luôn cảm thấy đau rát hậu môn, nhất là khi táo bón kéo dài bắt buộc bệnh nhân phải rặn mạnh mới có thể đẩy chất thải ra ngoài

– Búi trĩ sa ra ngoài và cọ vào trang phục, bàn ghế, có thể cảm nhận được.

– Sưng ống hậu môn, khó đại tiện, cảm thấy khó chịu khi ngồi hoặc nằm ngửa

3.2. Biến chứng của trĩ

Bệnh kéo dài sẽ gây ra những biến chứng cho người bệnh. Đầu tiên, bệnh nhân rất dễ bị thiếu máu khi đi đại tiện thường mất máu quá nhiều. Lâu ngày khi tình trạng này mạn tính, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi. Sa nghẹt búi trĩ, búi trĩ sưng to, căng, chảy máu và thò ra ngoài hậu môn cũng là biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị dứt điểm. Hiện tượng tắc mạch máu để lâu sẽ dẫn đến hoại tử búi trĩ kèm nhiễm trùng máu.

Ngoài ra, tắc mạch máu dẫn đến hình thành các huyết khối tại búi trĩ. Tình trạng này khiến người bệnh càng ngày càng đau, bệnh cũng vì thế mà tiến triển nhanh chóng.

4. Điều trị và phòng tránh bệnh trĩ như thế nào?

4.1. Cách điều trị trĩ

Bệnh là căn bệnh lành tính, không nguy hiểm đến tính mạng. Song, những phiền toái chỉ thực sự chấm dứt khi người bệnh có phương pháp điều trị cụ thể. Bệnh trĩ không thể tự hết. Việc thăm khám và có phác đồ điều trị cụ thể sẽ giúp bệnh nhân chữa trĩ an toàn và ngăn trĩ tái phát. Thông thường có hai cách chữa trĩ tùy theo mức độ của bệnh như sau:

– Điều trị nội khoa bằng thuốc: Khi bệnh nhân đang ở những mức độ nhẹ như 1, 2, các bác sĩ sẽ cắt thuốc bôi ngoài da hoặc thuốc uống để cải thiện tình trạng tuần hoàn máu đến hậu môn. Thuốc sẽ hạn chế tắc mạch và hỗ trợ làm teo nhỏ búi trĩ. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc cần phải đặc biệt tuân theo chỉ định của bác sĩ.

– Điều trị bằng phẫu thuật: Khi bệnh đã đến giai đoạn nặng, cấp độ 3,4 thì việc điều trị bằng thuốc không còn hiệu quả nữa. Lúc đó, phẫu thuật cắt trĩ là bắt buộc. Ngày nay có nhiều phương pháp cắt trĩ hiện đại, đặc biệt là phương pháp cắt trĩ Longo ít xâm lấn, ít đau. Phẫu thuật cắt trĩ sẽ xử lý sạch búi trĩ và hiện tượng sa mạch, tắc mạch.

Phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ là một trong những phương pháp hiệu quả nhất

Ngoài ra, một số phương pháp khác có thể kể đến như tiêm xơ búi trĩ cho khô đi và teo dần trong khoảng 10 ngày. Một phương pháp khác là thắt dây cao su cho các bệnh nhân trĩ tình trạng nhẹ. Cách làm này cũng có thể làm cho búi trĩ khô và rụng đi.

4.2. Cách phòng ngừa bệnh trĩ:

Phòng ngừa bệnh trĩ là điều cần làm đối với mọi lứa tuổi. Cần duy trì những thói quen sau đây để ngăn ngừa trĩ hiệu quả nhất.

– Bổ sung chất xơ, các loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ và vitamin hàng ngày, uống đủ nước ( từ 2 lít một ngày)

– Không sử dụng quá nhiều đồ cay nóng, chiên rán để tránh tạo áp lực lên hệ tiêu hóa nói chung.

– Tăng cường vận động, tập một vài động tác nhẹ sau khi ngồi quá lâu.

– Không sử dụng quá nhiều các chất kích thích, rượu bia,…

– Hãy thăm khám ngay nếu bắt đầu có các triệu chứng của trĩ. Ngoài ra, có thể ngâm hậu môn trong nước nóng từ 15-20p. Điều này giúp bạn hạn chế tắc nghẽn mạch máu ở hậu môn.

Bệnh trĩ không thể tự khỏi. Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh trĩ làm giảm chất lượng cuộc sống bởi những phiền toái mà nó đem lại. Đừng bỏ qua “thời điểm vàng” chữa trĩ, hãy đến các cơ sở y tế uy tín để có phương án điều trị dứt điểm trĩ trước khi bệnh trở nên phức tạp hơn.