Ợ chua là một triệu chứng phổ biến trong các vấn đề về tiêu hóa, có thể gặp ở nhiều độ tuổi. Tuy nhiên, nếu xảy ra thường xuyên và không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Để tránh biến chứng và bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa, người bị ợ chua cần hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện thăm khám chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác.
Menu xem nhanh:
1. Ợ chua thường xuyên là gì?
Ợ chua là hiện tượng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát, khó chịu ở vùng ngực và cổ họng. Điều này thường xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới hoạt động không hiệu quả, cho phép axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên.
Ợ chua thường xuyên có thể đi kèm với những dấu hiệu khác như:
– Cảm giác nóng rát ở vùng ngực, cổ họng.
– Đắng hoặc chua miệng.
– Có mùi khó chịu trong miệng, đặc biệt vào buổi sáng.
– Cảm giác axit trào lên họng, gây khó chịu.
Khi các triệu chứng này lặp đi lặp lại, người bệnh có thể đối mặt với nhiều nguy cơ biến chứng nếu không được xử lý đúng cách.
2. Nguyên nhân khiến bị ợ chua thường xuyên
Ợ chua thường xuyên có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
– Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhanh, ăn quá no, hoặc ăn thức ăn cay nóng, chiên xào có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Sử dụng các loại thực phẩm gây kích thích như cà phê, rượu bia và các loại nước có gas.
– Căng thẳng kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động lên hệ tiêu hóa, làm tăng tiết axit dạ dày và gây trào ngược.
– Bệnh lý dạ dày – thực quản: Các bệnh lý như viêm loét dạ dày, viêm thực quản, và đặc biệt là trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là những nguyên nhân chính gây ra tình trạng ợ chua.
Trào ngược dạ dày thực quản có thể khiến người bệnh đối mặt với triệu chứng ợ chua thường xuyên
3. Người bị ợ chua thường xuyên có thể đối mặt với những biến chứng nào?
Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ợ chua thường xuyên có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm dưới đây:
3.1 Viêm thực quản
Khi axit dạ dày trào ngược liên tục lên thực quản, niêm mạc thực quản có thể bị kích thích và tổn thương, dẫn đến viêm thực quản. Đây là một biến chứng phổ biến của ợ chua lâu ngày.
Triệu chứng của viêm thực quản: Người bệnh có thể cảm thấy đau rát ở cổ họng, khó nuốt, khàn giọng và có thể kèm theo ho.
3.2 Loét thực quản
Nếu viêm thực quản không được điều trị, các vết loét sẽ hình thành, gây ra loét thực quản. Loét thực quản có thể làm người bệnh cảm thấy đau ngực, đặc biệt là khi nuốt thức ăn hoặc nước uống.
Dấu hiệu của loét thực quản: Cảm giác đau ngực, đau lan ra sau lưng, khó nuốt, và thậm chí có thể nôn ra máu nếu loét nghiêm trọng.
Ợ chua thường xuyên nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
3.3 Hẹp thực quản
Khi các vết loét lành lại, chúng có thể để lại sẹo, khiến lòng thực quản bị thu hẹp. Điều này gây khó khăn trong việc nuốt, làm người bệnh cảm thấy như bị nghẹn khi ăn uống.
Biểu hiện: Người bệnh sẽ cảm thấy khó nuốt, đau khi nuốt và có thể dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng do không ăn uống đầy đủ.
3.4 Barrett thực quản và nguy cơ ung thư thực quản
Barrett thực quản là một biến chứng nguy hiểm của ợ chua thường xuyên. Đây là tình trạng tế bào ở niêm mạc thực quản biến đổi thành loại tế bào khác do tiếp xúc lâu dài với axit dạ dày. Người bị Barrett thực quản có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư thực quản, đặc biệt nếu tình trạng này không được phát hiện và can thiệp sớm.
4. Người bị ợ chua thường xuyên cần làm gì để phòng tránh biến chứng?
Để tránh các biến chứng nguy hiểm của ợ chua thường xuyên, người bệnh cần thực hiện những biện pháp phòng ngừa và kiểm tra sức khỏe định kỳ, bao gồm:
4.1 Thăm khám chuyên khoa tiêu hóa xác định nguyên nhân người bệnh bị ợ chua
Quan trọng nhất, người bị ợ chua thường xuyên nên đi thăm khám tại chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác. Việc khám và xét nghiệm chuyên sâu giúp xác định rõ nguyên nhân của ợ chua, phát hiện các bệnh lý liên quan và có phương án điều trị phù hợp.
Khi chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phác đồ điều trị hiệu quả, người bệnh sẽ giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài, bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa.
Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được áp dụng trong các trường hợp ợ chua thường xuyên:
Nội soi dạ dày – thực quản
Đây là phương pháp hiệu quả để quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và thực quản, giúp phát hiện tổn thương, viêm loét hoặc các vấn đề nghiêm trọng như Barrett thực quản gây ợ chua. Nội soi không chỉ giúp xác định nguyên nhân của ợ chua mà còn hỗ trợ phát hiện sớm nguy cơ ung thư thực quản.
Đo pH thực quản trong 24 giờ
Phương pháp này đo lường lượng axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản trong vòng 24 giờ. Kết quả đo giúp xác định tần suất và mức độ axit trào ngược, hỗ trợ chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Đồng thời tìm ra được mối liên hệ giữa trào ngược và triệu chứng ợ chua với các hoạt động thực tế, thời điểm diễn ra trào ngược ợ chua…
Xác định nguyên nhân ợ chua thường xuyên do GERD bằng đo pH thực quản 24h
Đo áp lực thực quản
Phương pháp này được sử dụng để đo lường hoạt động của cơ thắt thực quản dưới, giúp đánh giá xem cơ này có hoạt động bình thường hay không. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc xác định nguyên nhân gây ợ chua. Bởi nếu cơ này suy yếu, khả năng người bệnh có khả năng bị dịch dạ dày đẩy ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng ợ chua thường xuyên.
4.2 Điều chỉnh lối sống sinh hoạt phù hợp cho người bị ợ chua
– Người bị ợ chua nên điều chỉnh chế độ ăn uống của mình chẳng hạn như: Tránh các loại thực phẩm gây kích thích như đồ ăn cay nóng, đồ chiên xào, và thực phẩm chua. Hạn chế uống cà phê, rượu bia và các loại nước có gas. Ăn uống chậm rãi và chia nhỏ bữa ăn trong ngày để dạ dày không phải làm việc quá sức.
– Quản lý căng thẳng và stress bằng cách áp dụng các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, yoga và tập thể dục thường xuyên để giúp cải thiện hệ tiêu hóa.
– Điều chỉnh tư thế khi ngủ: Người bị ợ chua thường xuyên nên nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm khi ngủ để hạn chế axit trào ngược vào ban đêm. Điều này giúp giảm cảm giác ợ chua khi nằm và cải thiện giấc ngủ.
Ợ chua thường xuyên không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Người bị ợ chua nên lưu ý thăm khám chuyên khoa tiêu hóa để xác định rõ nguyên nhân và xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả, từ đó giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng. Việc điều chỉnh lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và quản lý căng thẳng sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống.
