Hậu quả của ợ chua axit và cách kiểm soát

Tham vấn bác sĩ
Bác sĩ CKI 

Hà Quang Luật

Bác sĩ Tiêu hóa - Nội soi

Ợ chua axit không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đúng cách. Tìm hiểu kỹ về nguyên nhân, hậu quả và phương pháp xử lý ợ chua axit sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa hiệu quả hơn.

1. Ợ chua axit là gì?

1.1. Khái niệm ợ chua axit

Ợ chua axit là cảm giác nóng rát ở vùng ngực, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc nằm. Tình trạng này xảy ra do axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu.

Ợ chua axit là gì?

Ợ chua axit là tình trạng axit trào lên ngực, họng và có vị chua.

1.2. Nguyên nhân gây ợ chua axit

Ợ chua axit xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen sinh hoạt đến các bệnh lý tiêu hóa. Dưới đây là một số nguyên nhân gậy ợ chua axit phổ biến:

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra ợ chua. Axit dạ dày trào ngược lên thực quản khiến người bệnh cảm thấy nóng rát và khó chịu.

– Ăn uống không điều độ: Ăn quá nhanh, ăn khuya, hoặc tiêu thụ nhiều thực phẩm cay, béo và có tính axit cao.

– Thừa cân, béo phì: Lượng mỡ dư thừa gây áp lực lên dạ dày, thúc đẩy trào ngược axit.

– Căng thẳng và stress: Tình trạng tâm lý này có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, dẫn đến ợ chua axit.

2. Hậu quả của ợ chua axit

2.1. Tác động đến sức khỏe tổng thể

Ợ chua axit không chỉ là vấn đề tức thời mà còn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát:

– Viêm loét thực quản: Axit dạ dày gây tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm loét kéo dài.

– Hẹp thực quản: Sẹo hình thành do viêm loét có thể gây hẹp thực quản, ảnh hưởng đến việc nuốt thức ăn.

– Barrett thực quản: Đây là biến chứng nghiêm trọng khi tế bào niêm mạc thực quản thay đổi, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.

2.2. Giảm chất lượng cuộc sống

Ợ chua axit kéo dài gây khó chịu, làm giảm khả năng tập trung và gây rối loạn giấc ngủ. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây trào ngược axit

Trào ngược axit có thể do bệnh trào ngược dạ dày – thực quản gây ra.

3. Chẩn đoán và kiểm soát ợ chua axit

3.1. Phương pháp chẩn đoán ợ chua chính xác

Khai thác bệnh sử, triệu chứng và khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi các thông tin sau:

– Triệu chứng: Cảm giác nóng rát sau xương ức, ợ chua, ợ hơi, đau tức ngực, cảm giác khó nuốt hoặc đau họng.

– Tần suất: Triệu chứng xảy ra thường xuyên hay chỉ thỉnh thoảng.

– Thời gian khởi phát: Liên quan đến bữa ăn, tư thế nằm hoặc các yếu tố kích thích (thức ăn, rượu, stress).

– Yếu tố làm nặng/giảm: Thuốc kháng axit có giúp giảm triệu chứng không? Hoặc các yếu tố làm tăng triệu chứng (ví dụ: ăn no, nằm sau ăn).

Sau đó khám lâm sàng kiểm tra tổng quát vùng bụng, ngực và cổ họng để phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Các chẩn đoán cận lâm sàng hỗ trợ

Nếu triệu chứng kéo dài hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu các phương pháp chẩn đoán sau:

Nội soi dạ dày thực quản: Nhằm kiểm tra trực tiếp thực quản, dạ dày và tá tràng, tìm các dấu hiệu viêm, loét, tổn thương niêm mạc hoặc hẹp thực quản.

– Đo pH thực quản 24 giờ: Phương pháp được thực hiện bằng cách đặt một ống nhỏ qua mũi vào thực quản nhằm xác định mức độ trào ngược axit và tần suất axit trào ngược trong 24 giờ.

– Đo áp lực thực quản (Manometry): Đánh giá hoạt động và áp lực của cơ vòng thực quản dưới (LES) nhằm xác định yếu tố gây suy yếu cơ vòng.

– Xét nghiệm Helicobacter pylori: Phương pháp giúp kiểm tra sự tồn tại của vi khuẩn H. pylori gây viêm hoặc loét dạ dày.

Chẩn đoán axit ợ chua như thế nào?

Có nhiều phương pháp chẩn đoán ợ chua trào ngược axit tại Thu Cúc TCI.

Chẩn đoán phân biệt

Ngoài các bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số phương pháp nhằm loại trừ các bệnh có triệu chứng tương tự như:

– Tình trạng đau tim hoặc chứng đau ngực do tim.

– Loét dạ dày tá tràng.

– Viêm thực quản do nguyên nhân khác (như do thuốc hoặc nấm Candida).

– Hội chứng IBS hoặc rối loạn tiêu hóa chức năng.

Tại Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI, các kỹ thuật chẩn đoán được triển khai đầy đủ với hệ thống thiết bị hiện đại. Đặc biệt, các phương pháp đo pH thực quản 24 giờ và HRM được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong phát hiện các bệnh lý trào ngược cũng được thực hiện bằng hệ thống máy móc nhập khẩu từ Mỹ với độ chính xác và an toàn cao. Đồng thời không thể không nhắc đến các công nghệ hiện đại như nội soi dạ dày – thực quản, siêu âm và chụp CT đa chiều đã được ứng dụng từ lâu, chứng minh hiệu quả vượt trội trong chẩn đoán và điều trị các bệnh tiêu hóa.

3.2. Các phương pháp kiểm soát ợ chua axit

Để kiểm soát ợ chua axit, người bệnh cần thực hiện đồng bộ các biện pháp thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và điều trị y tế:

– Thay đổi thói quen ăn uống: Ăn chậm, nhai kỹ, tránh thức ăn gây kích thích như cà phê, rượu, thực phẩm cay.

– Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu cần để giảm áp lực lên dạ dày.

– Tránh nằm ngay sau khi ăn: Đợi ít nhất 2-3 giờ sau ăn trước khi nằm nghỉ.

– Dùng thuốc theo chỉ định: Các loại thuốc như kháng axit, ức chế bơm proton có thể giúp giảm triệu chứng.

4. Phòng ngừa ợ chua axit

4.1. Xây dựng lối sống lành mạnh

Để phòng ngừa ợ chua axit hiệu quả, hãy thực hiện các thói quen sau:

– Ăn uống điều độ: Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, hạn chế thực phẩm khó tiêu.

– Tránh stress: Dành thời gian thư giãn, thực hành yoga hoặc thiền để giảm căng thẳng.

– Tập thể dục thường xuyên: Duy trì vận động nhẹ nhàng giúp cải thiện chức năng tiêu hóa.

4.2. Thăm khám định kỳ

Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm các vấn đề tiêu hóa và điều trị kịp thời. Hãy chọn các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo hiệu quả cao trong chẩn đoán và điều trị.

Ợ chua axit là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm đúng mức. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và phương pháp kiểm soát, bạn có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa. Nếu bạn gặp phải triệu chứng này kéo dài, hãy thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Chia sẻ:
Từ khóa:

Tin tức mới
Đăng ký nhận tư vấn
Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý khách để được nhận tư vấn
Connect Zalo TCI Hospital