Bệnh trĩ khi mang thai là tình trạng phổ biến mà nhiều mẹ bầu gặp phải, đặc biệt trong các giai đoạn cuối thai kỳ. Đây là hiện tượng các tĩnh mạch vùng hậu môn bị phình to, dẫn đến khó chịu, đau rát và đôi khi chảy máu khi đi vệ sinh. Vậy, tại sao phụ nữ mang thai lại dễ mắc bệnh trĩ – Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Sơ lược về bệnh trĩ: Giải thích, nguyên nhân, biểu hiện
Bệnh trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị phình giãn hoặc sưng to do áp lực lớn kéo dài. Bệnh có hai loại chính: trĩ nội (búi trĩ nằm bên trong ống hậu môn) và trĩ ngoại (búi trĩ nằm ngoài rìa hậu môn).
– Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài: Rặn nhiều khi đi vệ sinh gây áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
– Lối sống ít vận động: Ngồi hoặc đứng lâu khiến máu không lưu thông tốt, dẫn đến ứ đọng tại vùng hậu môn.
– Chế độ ăn thiếu chất xơ: Thiếu rau xanh, trái cây dễ gây táo bón – yếu tố chính dẫn đến trĩ.
– Mang thai và sinh con: Áp lực tử cung và rặn khi sinh làm gia tăng nguy cơ mắc trĩ.
– Béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn làm tăng áp lực lên tĩnh mạch vùng chậu.
– Chảy máu hậu môn: Thường xảy ra khi đi vệ sinh, máu có thể dính trên giấy hoặc nhỏ giọt.
– Sa búi trĩ: Xuất hiện búi trĩ sa ra ngoài hậu môn, lúc đầu tự co lên, sau cần dùng tay đẩy.
– Đau rát hậu môn: Đặc biệt khi đi vệ sinh hoặc ngồi lâu.
– Ngứa ngáy: Do dịch nhầy tiết ra từ búi trĩ kích ứng da xung quanh…
Nếu gặp các biểu hiện này, người bệnh nên thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
2. Lý giải nguyên nhân phụ nữ dễ mắc bệnh trĩ khi mang thai
2.1. Tình trạng tĩnh mạch hậu môn bị tăng áp lực lên
Khi thai nhi lớn dần, tử cung mở rộng và gây áp lực trực tiếp lên các tĩnh mạch ở vùng chậu và hậu môn. Áp lực này cản trở máu lưu thông từ vùng dưới cơ thể về tim, khiến các tĩnh mạch ở hậu môn dễ bị sưng, phình to và hình thành búi trĩ.
Đặc biệt, tác động trong giai đoạn cuối thai kỳ: Trọng lượng thai nhi càng lớn, áp lực lên vùng hậu môn càng tăng, khiến nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn.
Khi thai nhi lớn dần, tử cung mở rộng và gây áp lực trực tiếp lên các tĩnh mạch ở vùng chậu và hậu môn
2.2. Táo bón – Thủ phạm hàng đầu
Táo bón là vấn đề thường gặp trong thai kỳ, và nó cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ khi mang thai. Nguyên nhân gây táo bón ở mẹ bầu bao gồm:
– Thay đổi nội tiết tố: Hormone progesterone tăng cao trong thai kỳ khiến nhu động ruột giảm, dẫn đến khó tiêu hóa và táo bón.
– Chế độ ăn thiếu chất xơ: Do thay đổi khẩu vị hoặc thói quen ăn uống, nhiều mẹ bầu không bổ sung đủ rau xanh, trái cây – nguồn cung cấp chất xơ quan trọng giúp ngăn ngừa táo bón.
– Thiếu nước: Không uống đủ nước mỗi ngày làm phân khô cứng, gây khó khăn khi đi vệ sinh.
Hậu quả của táo bón kéo dài là mẹ bầu phải rặn mạnh khi đi vệ sinh, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn và hình thành bệnh trĩ.
2.3. Lưu lượng máu trong thai kỳ tăng lên
Khi mang thai, cơ thể cần cung cấp nhiều máu hơn để nuôi dưỡng thai nhi. Điều này khiến các tĩnh mạch phải chịu áp lực lớn hơn, đặc biệt là vùng chậu và hậu môn. Sự gia tăng áp lực này làm tăng nguy cơ các tĩnh mạch giãn nở quá mức, dẫn đến trĩ.
2.4. Tăng cân trong thai kỳ tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ khi mang thai
Tăng cân là một phần không thể tránh khỏi khi mang thai, nhưng nó cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Trọng lượng cơ thể tăng lên không chỉ gây áp lực lên hệ xương khớp mà còn lên các tĩnh mạch vùng hậu môn, đặc biệt khi mẹ bầu ít vận động.
Bệnh trĩ là vấn đề nhiều mẹ bầu gặp phải trong thai kỳ
2.5. Mắc bệnh trĩ khi mang thai do ngồi hoặc đứng lâu
Thói quen ngồi hoặc đứng quá lâu trong một tư thế cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ khi mang thai. Việc này làm máu khó lưu thông trong cơ thể, dẫn đến ứ đọng tại các tĩnh mạch vùng hậu môn, khiến chúng sưng lên và hình thành búi trĩ.
2.6. Thay đổi hormone trong thai kỳ
Hormone progesterone không chỉ làm chậm nhu động ruột mà còn khiến các thành mạch máu trở nên mềm và dễ giãn nở hơn. Đây cũng là lý do tại sao các tĩnh mạch vùng hậu môn của mẹ bầu dễ bị sưng phồng trong thai kỳ.
2.7. Tác động của chuyển dạ và sinh nở
Trong quá trình chuyển dạ, mẹ bầu thường phải rặn nhiều, khiến áp lực lên tĩnh mạch hậu môn tăng đột biến. Điều này không chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh trĩ trước đó mà còn có khả năng khiến trĩ xuất hiện ngay sau khi sinh.
3. Cách giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ khi mang thai
Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh trĩ và các triệu chứng khó chịu, mẹ bầu có thể thực hiện các biện pháp sau:
– Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn: Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện hệ tiêu hóa.
– Uống đủ nước: Uống ít nhất 2-2,5 lít nước mỗi ngày để giảm nguy cơ táo bón.
– Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, tập yoga cho bà bầu để cải thiện lưu thông máu.
– Hạn chế ngồi hoặc đứng lâu: Đứng dậy đi lại thường xuyên nếu công việc yêu cầu ngồi lâu.
– Không rặn mạnh khi đi vệ sinh: Sử dụng ghế kê chân để giúp ngồi thoải mái hơn.
Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn
Mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu:
– Đau rát hậu môn dữ dội, khó chịu không thuyên giảm.
– Búi trĩ sưng to, lở loét hoặc chảy máu liên tục.
– Táo bón kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Bệnh trĩ khi mang thai là một vấn đề phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu mẹ bầu biết chăm sóc sức khỏe đúng cách. Việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vận động nhẹ nhàng và theo dõi các triệu chứng bất thường sẽ giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh và thoải mái hơn. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng trĩ khi mang thai, hãy sớm tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
