Đau họng khó nuốt là triệu chứng thường gặp, có thể do viêm nhiễm thông thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Nếu tình trạng này kéo dài, gây ảnh hưởng đến ăn uống và sinh hoạt, người bệnh không nên chủ quan. Vậy đau họng khó nuốt do đâu, khi nào cần đi khám và phương pháp chẩn đoán nào giúp phát hiện chính xác nguyên nhân? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Menu xem nhanh:
1. Đau họng khó nuốt cảnh báo bệnh gì?
Đau họng khó nuốt không chỉ đơn thuần là triệu chứng thoáng qua do thay đổi thời tiết hay nhiễm trùng nhẹ, mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Nếu tình trạng này kéo dài, kèm theo sốt, khàn giọng, sút cân không rõ nguyên nhân hoặc ho kéo dài, người bệnh cần đặc biệt lưu ý. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến liên quan đến đau họng khó nuốt.
1.1. Viêm họng, viêm amidan
Viêm họng và viêm amidan là nguyên nhân thường gặp nhất gây đau họng khó nuốt. Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, niêm mạc họng và amidan bị viêm nhiễm, sưng đỏ, gây đau rát khi nuốt nước bọt hoặc thức ăn. Triệu chứng có thể đi kèm với sốt, ho, khàn giọng và nổi hạch ở cổ. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành viêm họng mãn tính, ảnh hưởng đến giọng nói và sinh hoạt hàng ngày.
1.2. Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng acid dạ dày trào ngược lên thực quản và họng, gây kích thích niêm mạc và tạo cảm giác đau rát. Khi acid tiếp xúc với vùng họng thường xuyên, niêm mạc có thể bị tổn thương, gây viêm họng mãn tính và cảm giác khó nuốt kéo dài. Người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng khác như ợ nóng, ợ chua, ho dai dẳng, khàn giọng vào buổi sáng.
1.3. Viêm thực quản, viêm thanh quản
Viêm thực quản có thể do trào ngược dạ dày, nhiễm khuẩn hoặc tác động của một số loại thuốc. Tình trạng này khiến thực quản bị sưng viêm, gây đau khi nuốt. Viêm thanh quản do nhiễm trùng hoặc căng dây thanh quá mức cũng có thể khiến người bệnh cảm thấy khó nuốt, kèm theo khàn giọng và ho kéo dài.
1.4. Ung thư vòm họng, ung thư thực quản
Ung thư vòm họng và ung thư thực quản là những bệnh lý nguy hiểm, có thể gây đau họng khó nuốt kéo dài. Khi khối u phát triển, nó có thể chèn ép thực quản, làm hẹp đường tiêu hóa và gây nuốt nghẹn, nuốt đau. Những dấu hiệu cảnh báo ung thư gồm sụt cân nhanh, khó thở, đau tai kéo dài, nổi hạch cổ và ho ra máu. Việc phát hiện sớm có thể giúp tăng hiệu quả điều trị đáng kể.
Đau họng khó nuốt là triệu chứng thường gặp, có thể do viêm nhiễm thông thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm
2. Nguyên nhân gây đau họng khó nuốt
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau họng khó nuốt, từ những yếu tố đơn giản như nhiễm trùng đến các bệnh lý phức tạp ảnh hưởng đến thực quản.
2.1. Nhiễm trùng đường hô hấp
Các bệnh lý như viêm họng, viêm amidan, viêm thanh quản thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Khi niêm mạc họng bị viêm nhiễm, người bệnh có thể cảm thấy đau rát, vướng nghẹn và khó nuốt.
2.2. Trào ngược dạ dày thực quản
Acid từ dạ dày trào ngược lên có thể làm tổn thương thực quản, gây viêm và cảm giác nóng rát, khó chịu khi nuốt thức ăn hoặc nước bọt.
2.3. Tổn thương thực quản
Những tổn thương do ăn uống (như nuốt phải thức ăn quá nóng, quá lạnh hoặc có cạnh sắc) có thể gây viêm loét thực quản, khiến người bệnh cảm thấy đau khi nuốt.
2.4. Rối loạn chức năng thực quản
Một số bệnh lý về nhu động thực quản, như co thắt thực quản hay rối loạn vận động thực quản, có thể làm người bệnh cảm thấy nuốt nghẹn, nuốt vướng, đặc biệt khi ăn thức ăn đặc.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau họng khó nuốt, từ những yếu tố đơn giản như nhiễm trùng đến các bệnh lý phức tạp ảnh hưởng đến thực quản.
3. Đo HRM – Chẩn đoán chính xác đau họng khó nuốt
Để xác định nguyên nhân chính xác của đau họng khó nuốt, bác sĩ có thể chỉ định đo áp lực thực quản cao tần (HRM).
3.1. HRM là gì?
HRM (High-Resolution Manometry) là phương pháp đo áp lực và chức năng vận động của thực quản bằng cách sử dụng ống thông nhỏ có gắn cảm biến áp lực. Ống thông này được đưa vào thực quản thông qua đường mũi hoặc miệng, giúp ghi lại hoạt động co bóp của cơ thực quản khi nuốt.
3.2. Lợi ích của HRM trong chẩn đoán đau họng khó nuốt
– Phát hiện rối loạn nhu động thực quản: HRM giúp đánh giá hoạt động của cơ thực quản, phát hiện các tình trạng như co thắt thực quản, nhu động yếu, rối loạn chức năng vận động.
– Hỗ trợ phân biệt bệnh lý: Kết quả HRM giúp bác sĩ xác định đau họng khó nuốt là do yếu tố cơ học (viêm loét, hẹp thực quản) hay do rối loạn chức năng thực quản.
– Định hướng phương pháp điều trị phù hợp: Dựa vào kết quả HRM, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp điều trị như điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thuốc hoặc can thiệp ngoại khoa nếu cần.
3.3. Ưu điểm của phương pháp HRM tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc
Tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, phương pháp đo HRM được thực hiện với hệ thống thiết bị hiện đại, mang lại độ chính xác cao. Những ưu điểm nổi bật gồm:
– Thiết bị tiên tiến đạt tiêu chuẩn quốc tế, giúp ghi nhận chính xác áp lực thực quản.
– Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, có chuyên môn sâu về chẩn đoán và điều trị bệnh lý thực quản.
– Quy trình thực hiện nhanh chóng, an toàn, đảm bảo sự thoải mái tối đa cho người bệnh.
Để xác định nguyên nhân chính xác của đau họng khó nuốt, bác sĩ có thể chỉ định đo áp lực thực quản cao tần (HRM).
4. Tình trạng khó nuốt: cách nhận biết và xử lý
Khó nuốt có thể là triệu chứng tạm thời hoặc dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả.
4.1. Dấu hiệu nhận biết khó nuốt
– Cảm giác vướng ở cổ họng, giống như có dị vật mắc kẹt.
– Đau khi nuốt, đặc biệt khi ăn thức ăn đặc hoặc uống nước.
– Ho, nghẹn khi ăn uống, đôi khi gây sặc hoặc khó thở.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân, do ăn uống khó khăn.
4.2. Cách xử lý khi bị khó nuốt
– Thay đổi chế độ ăn uống: Ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, tránh đồ ăn cay nóng hoặc quá lạnh.
– Uống nhiều nước, giúp làm dịu niêm mạc họng và hỗ trợ quá trình nuốt.
– Ăn chậm, nhai kỹ, giúp giảm áp lực lên thực quản.
– Đi khám sớm nếu triệu chứng kéo dài, đặc biệt khi có dấu hiệu nghiêm trọng như sút cân nhanh hoặc ho ra máu.
Đau họng khó nuốt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ viêm họng đơn thuần đến các bệnh lý nghiêm trọng như trào ngược dạ dày hoặc ung thư thực quản. Việc đo HRM giúp xác định nguyên nhân chính xác, hỗ trợ điều trị hiệu quả. Nếu bạn gặp tình trạng này kéo dài, đừng chủ quan mà hãy đi khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.
