Viêm phổi ở trẻ nhỏ là hình thái nguy hiểm nhất của bệnh lý viêm đường hô hấp. Bệnh tiến triển nhanh, để hạn chế nguy cơ bệnh biến chứng đến phù phổi, tràn mủ/khí màng phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết,… điều trị bệnh càng sớm là càng tốt.
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm và phân loại viêm phổi
Viêm phổi là bệnh lý nhiễm trùng nhu mô phổi, bao gồm: Viêm phế nang, viêm túi phế nang, viêm ống phế nang, viêm tổ chức liên kết khe kẽ và viêm tiểu phế quản tận cùng.
Có nhiều tiêu chí được sử dụng để phân loại viêm phổi. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nguyên nhân gây bệnh vẫn là tiêu chí phân loại được dùng phổ biến nhất. Theo tiêu chí này, chúng ta có các loại viêm phổi là viêm phổi do vi khuẩn, viêm phổi do virus, viêm phổi do nấm và viêm phổi do hóa chất.
2. Nguyên nhân và đối tượng nguy cơ
Từ thông tin phân loại viêm phổi, chúng ta đã có thể thấy 4 nguyên nhân khởi phát bệnh lý này. Đó là: Vi khuẩn, virus, nấm và hóa chất. Trong đó: Trẻ suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh lý nền mãn tính là những trẻ có nguy cơ mắc viêm phổi do vi khuẩn và viêm phổi do virus cao hơn so với bình thường. Trẻ sinh trưởng trong môi trường bụi bẩn, ẩm mốc có nguy cơ mắc viêm phổi do nấm cao hơn so với bình thường. Nguy cơ mắc viêm phổi do hóa chất là rất thấp, chỉ có ở những trẻ tiếp xúc với một số hóa chất đặc biệt.
Viêm phổi có thể khởi phát do virus
3. Dấu hiệu nhận biết
Nhìn chung, viêm phổi hay mọi bệnh lý viêm đường hô hấp khác đều có chung một số dấu hiệu nhận biết. Những dấu hiệu đó là: Sốt, đổ mồ hôi và ớn lanh; ho, có đờm; khó thở; đau ngực khi thở hoặc ho; buồn nôn và nôn;… Chỉ sử dụng những triệu chứng này, bố mẹ không thể xác định trẻ đang bị viêm phổi hay đang bị một hình thái viêm đường hô hấp nào đó khác, như viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, viêm thanh quản, viêm khí quản, viêm phế quản,…
4. Biến chứng
Không hề ngoa khi nói rằng viêm phôi là tử thần vô hình đối với trẻ nhỏ. Được biết, khả năng điều trị dứt điểm mà không để lại di chứng của bệnh lý này là vô cùng cao. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị tích cực, bệnh có thể tiến triển đến phù phổi, tràn mủ màng phổi, tràn khí màng phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết,…
– Phù phổi cấp: Đây là một hội chứng suy hô hấp cấp rất nguy hiểm, hoàn toàn có thể khiến trẻ tử vong. Biểu hiện của phù phổi cấp là trẻ vã mồ hôi, khó thở, tím tái,…
– Tràn mủ màng phổi, tràn khí màng phổi: Là 2 trong rất nhiều biến chứng nguy hiểm của viêm phổi. Khi viêm phổi biến chứng đến tràn mủ màng phổi, tràng khí màng phổi, trẻ sốt cao, ho, khó thở, đau ngực dữ dội và lượng bạch cầu tăng cao.
– Viêm màng não: Khi viêm phổi, trẻ suy nhược cơ thể. Đây là điều kiện hoàn hảo để vi khuẩn tấn công và gây biến chứng viêm màng não. Biến chứng viêm màng não có thể làm hệ thần kinh trẻ tổn thương, làm khả năng nhận thức và vận động của trẻ suy giảm,… thậm chí làm trẻ tử vong.
Một trong các biến chứng của viêm phổi là viêm màng não
– Nhiễm khuẩn huyết: Nhiễm trùng từ phổi có thể lan tỏa vào hệ tuần hoàn, làm trẻ nhiễm khuẩn huyết. Điều trị nhiễm khuẩn huyết rất khó khăn, đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc. Chính vì vậy, biến chứng này ảnh hưởng rất nặng nề đến sức khỏe của trẻ và kinh tế của bố mẹ.
– Kháng kháng sinh (với viêm phổi do vi khuẩn): Trường hợp viêm phổi biến chứng, cần sử dụng kháng sinh liều cao điều trị, có thể dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh vô cùng nguy hiểm. Lúc này, để viêm phổi và biến chứng viêm phổi được điều trị hiệu quả, trẻ cần phối hợp sử dụng nhiều loại kháng sinh. Việc dùng kháng sinh phổi hợp này lâu dài có thể dẫn đến tình trạng suy giảm miễn dịch ở trẻ.
5. Chẩn đoán và điều trị
5.1. Chẩn đoán viêm phổi ở trẻ nhỏ
Viêm phổi tiến triển cực kỳ nhanh. Bởi thế, khi trẻ có dấu hiệu viêm phổi, bố mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất ngay. Tại đó, trẻ sẽ được thăm khám lâm sàng và thăm khám cận lâm sàng để chẩn đoán xác định viêm phổi.
– Thăm khám lâm sàng, bao gồm: Khai thác tiền sử và dấu hiệu bệnh lý, đếm nhịp thở để xác định trẻ thở nhanh hay chậm và nghe phổi để tìm kiếm tiếng ran bất thường,…
– Thăm khám cận lâm sàng, bao gồm: Xét nghiệm máu với mục đích là xác định tình trạng viêm thông qua chỉ số bạch cầu và CRP, nuôi cấy đờm với mục đích là xác định chính xác loại vi khuẩn/nấm gây viêm phổi; chụp X-quang ngực thẳng; chụp CT; nội soi phế quản;…
Để hạn chế biến chứng, cho trẻ thăm khám và điều trị với chuyên gia
5.2. Điều trị viêm phổi ở trẻ nhỏ
Khi viêm phổi được chẩn đoán xác định, chuyên gia sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ, tùy thuộc nguyên nhân khởi phát bệnh. Theo đó:
– Nếu viêm phổi do vi khuẩn: Trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định sử dụng kháng sinh. Tuy nhiên, sẽ cần thời gian để xác định chính xác vi khuẩn gây viêm phổi và kháng sinh phù hợp hoàn toàn để loại bỏ vi khuẩn đó.
– Nếu viêm phổi do virus: Viêm phổi do virus chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Trẻ viêm phổi do virus sẽ được chuyên gia chỉ định sử dụng thuốc điều trị triệu chứng như: Thuốc hạ sốt, thuốc long đờm, thuốc giãn phế quản,…
– Nếu viêm phổi do nấm: Thuốc kháng nấm sẽ được chuyên gia chỉ định cho trẻ. Thuốc này có thể là một số loại kháng sinh cổ điển, như dòng thứ nhất, thứ hai, thứ ba Triazoles và Echinocandins,…
– Viêm phổi do hóa chất: Trẻ viêm phổi do hóa chất có thể được điều trị bằng truyền dịch tĩnh mạch, thuốc giãn phế quản (mở đường thở nếu thuốc giãn phế quản không đáp ứng yêu cầu điều trị), thuốc steroid uống hoặc truyền tĩnh mạch, thuốc không steroid chống viêm, thuốc giảm đau uống/truyền tĩnh mạch, thở máy, thuốc kháng sinh dự phòng bội nhiễm,…
Phía trên là toàn bộ thông tin về viêm phổi ở trẻ nhỏ. Nếu còn băn khoăn cần giải đáp chi tiết, liên hệ Thu Cúc TCI ngay, bố mẹ nhé!
