Bệnh Parkinson là bệnh lý thoái hóa hệ thần kinh thường gặp ở người lớn tuổi. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, thực phẩm chức năng thì để để cải thiện tình trạng bệnh, người nhà cần lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân Parkinson cụ thể, chu đáo. Cùng tham khảo chế độ thăm sóc bệnh nhân Parkinson trong bài viết dưới đây nhé.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh Parkinson là gì?
Bệnh Parkinson là bệnh lý thoái hóa hệ thần kinh, rối loạn thoái hóa tiến triển chậm, được biểu hiện như run tĩnh trạng, tăng trương lực cơ, giảm vận động và vận động chậm, và mất ổn định tư thế hoặc dáng đi
Bệnh thường gặp ở người cao tuổi (từ 58 đến 60 tuổi). Bệnh tiến triển nghiêm trọng dần và phải điều trị suốt đời, gồm liệu pháp dùng thuốc và không dùng thuốc.
Bệnh Parkinson là bệnh lý thoái hóa hệ thần kinh, rối loạn thoái hóa tiến triển chậm
2. Triệu chứng nhận biết bệnh Parkinson
Giai đoạn đầu bệnh Parkinson thường xuất hiện biểu hiện chính như: mệt mỏi, đau nhức cơ, run tay, khó khăn trong việc sinh hoạt,…. Các triệu chứng này không xuất hiện với tần suất thường xuyên.
Đến giai đoạn điển hình thì Parkinson biểu hiện với ba triệu chứng cơ bản như:
– Run: Tình trạng này nhận thấy rõ ở ngọn chi, môi và lưỡi. Run có thể tạm thời biến mất đi khi vận động, nhưng sau đó sẽ xuất hiện lại. Thường khi ngủ sẽ hết run còn khi xúc động tình trạng run tăng lên. Tuy nhiên đối với một số trường hợp lại hoàn toàn không có biểu hiện run.
– Cứng đơ tay chân: Đây được xem là triệu chứng phổ biến nhất, chân tay lúc này sẽ bị cứng ở các nhóm cơ, đi lại gặp khó khăn.
– Hạn chế các vận động: Người bệnh sẽ mất dần đi các động tác tự nhiên của tay chân và cả cảm xúc trên gương mặt. Lúc này người bệnh sẽ gặp khó khăn khi biểu lộ tình cảm và khó có thể chớp mắt.
Bên cạnh đó, bệnh còn xuất hiện một vài triệu chứng khác nữa như: loạn cảm giác đau, đứng ngồi không yên, tăng tiết, phù nề, tím tái, trầm cảm lo âu, hoang tưởng, rối loạn giấc ngủ,…
Đến giai đoạn điển hình thì Parkinson biểu hiện với ba triệu chứng cơ bản như: run, căng cứng, hạn chế vận động
3. Lập chế độ chăm sóc cho bệnh nhân Parkinson
Chế độ chăm sóc bệnh nhân Parkinson không chỉ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng mà còn phải tập trung cả vào cường độ luyện tập cũng như môi trường sống. Cụ thể như sau:
3.1. Tạo dựng môi trường sinh hoạt an toàn
Các triệu chứng Parkinson lâu dần sẽ khiến người bệnh tăng nguy cơ vấp ngã. Vì vậy người thân cần chú ý hơn về môi trường sống của người bệnh thông qua việc:
– Sử dụng thảm trải sàn: nhằm giúp giảm nguy cơ trơn trượt. Ngoài ra có thể thay thế bằng lát đá chống trơn hay lát sàn gỗ.
– Hệ thống đèn và dây điện: Đảm bảo các hệ thống công tắc nằm trong tầm với của người bệnh. Bên cạnh đó, cần cố định các loại dây điện tránh nguy cơ rơi hoặc khiến người bệnh té ngã.
– Sắp xếp đồ đạc: cần sắp xếp hợp lý để thuận tiện cho người bệnh và thiết bị hỗ trợ có thể di chuyển.
– Hạn chế các loại đồ dùng không cần thiết như: bình hoa lớn, tượng,… ở lối đi chính.
– Phòng ngủ: cần lắp đặt thêm các thanh chắn hay tay cầm an toàn cạnh khung giường để có thể hỗ trợ người bệnh di chuyển.
– Khu vực phòng ăn: cần bố trí đồ dùng thường sử dụng trong tầm với của người bệnh.
– Phòng tắm: đây là nơi có khả năng trượt ngã khá cao. Vì vậy cần chú ý đảm bảo an toàn bằng việc lắp đặt các thanh vịn cạnh bồn rửa mặt, bồn tắm hay bồn cầu.
Chế độ chăm sóc bệnh nhân Parkinson không chỉ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng mà còn phải tập trung cả vào cường độ luyện tập cũng như môi trường sống
3.2. Chăm sóc người bệnh Parkinson qua chế độ ăn uống
Đối với người bệnh Parkinson cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, omega-3, vitamin.
– Chất chống oxy hóa: nhóm thực phẩm này sẽ ức chế các gốc tự do, làm ổn định dopamine trong não và ngăn chặn sự phát triển của parkinson. Chất chống oxy hóa có trong các loại rau củ quả nhiều màu như: súp lơ, cà chua, đậu đỏ, việt quất, dâu tây, lựu,…
– Omega-3: đây là dưỡng chất vô cùng cần thiết nhằm cải thiện đáng kể các triệu chứng của bệnh Parkinson. Omega-3 thường chứa trong các loại cá béo như: cá ngừ, cá trích, cá hồi, cá thu,… hay các loại hạt: hạt lanh, hạt chia, óc chó,…
– Vitamin và khoáng chất. Người bệnh cần tăng cường bổ sung các loại vitamin C, canxi, magie,… để cải thiện các triệu chứng run, yếu cơ, trầm cảm,…
Bên cạnh đó, cũng cần hạn chế những loại thực phẩm như:
– Protein: Thực phẩm chứa nhiều protein sẽ làm giảm quá trình hấp thụ các loại thuốc điều trị bệnh. Bạn nên hạn chế ăn các loại thịt, tăng cường sử dụng protein có trong cá và các loại đậu.
– Chất béo bão hòa: không sử dụng các loại thực phẩm như nội tạng động vật, đồ chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn đóng hộp. Đây chính là lý do khiến các gốc tự do gây thoái hóa tế bào thần kinh tăng lên đẩy mạnh tốc độ phát triển bệnh.
– Muối, đường. Việc sử dụng quá nhiều loại gia vị này sẽ làm mất cân bằng natri gây tình trạng thừa cân, béo phì.
– Cồn, các chất kích thích như: rượu, bia, thuốc lá là những nguyên nhân làm đẩy mạnh sự phát triển bệnh.
3.3. Duy trì vận động đối với bệnh nhân Parkinson
Nên dành ra từ 30-50 phút/ngày để luyện tập cho người bệnh giúp giảm các cơn run, cơ cúng và đi lại vận động dễ hơn.
Người bệnh Parkinson có thể tham gia các môn thể thao nhẹ nhàng như: đi bộ, yoga, đạp xe,…
– Đi bộ: là một trong những biện pháp được cho là tốt nhất trong luyện tập, giúp sự linh hoạt của cơ thể được tăng lên.
– Tập “đi” ở thế ngồi. Người bệnh ngồi ghế có tựa và nhấc đầu gối trái phải lên cao như đi bộ.
– Tập kéo vai. Người bệnh ngồi thẳng lưng rồi để hai tay về trước, khuỷu tay và bàn tay áp sát lại. Sau đó đưa dần dần hai tay sang hai bên càng xa càng tốt.
– Đứng lên và ngồi xuống: nên chọn những loại ghế tựa có tay vịn và chỗ ngồi chắc chắn. Khi đứng lên phải nghiêng người về phía trước và vịn hai tay vào bờ ghế để đẩy lên. Khi muốn ngồi xuống, xoay lưng về phía ghế, nghiêng người về phía trước rồi từ từ ngồi xuống và dùng hai tay vịn trên tay nắm của ghế.
Trên đây là toàn bộ bài viết về chế độ chăm sóc bệnh nhân parkinson. Đây là bệnh lý cần sự hỗ trợ rất nhiều từ người thân, do vậy cần có kế hoạch chăm sóc chu đáo cụ thể để người bệnh có thể cải thiện bệnh từng ngày. Đồng thời dành thời gian hằng ngày cùng tập luyện với người bệnh giúp giảm các cơn run, cơ cúng và đi lại vận động dễ dàng hơn.
