Ợ chua là tình trạng phổ biến, gây ra cảm giác khó chịu tại vùng thượng vị và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe lâu dài nếu không được kiểm soát. Trong số nhiều nguyên nhân gây ra ợ chua, caffeine và rượu được xem là hai tác nhân mà bạn nên chú ý tránh. Bài viết này sẽ đi sâu vào cách thức mà caffeine và rượu trở thành tác nhân gây ra ợ chua, đồng thời đề xuất một số giải pháp giúp giảm thiểu tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Caffeine – Tác nhân gây ra ợ chua phổ biến
1.2 Caffeine – tác nhân gây ra ợ chua như thế nào?
Caffeine là một chất kích thích phổ biến được tìm thấy trong cà phê, trà, nước ngọt, nước tăng lực và cả một số loại sô cô la. Chất này có tác dụng làm tỉnh táo và tăng cường sự tập trung, nhưng đồng thời, nó cũng là một tác nhân gây ra ợ chua nếu tiêu thụ quá mức.
Caffeine ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa theo các cách sau:
– Thư giãn cơ thắt thực quản dưới (LES): Caffeine làm giảm sự co bóp của cơ thắt thực quản dưới – cơ quan giúp ngăn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi cơ này bị thư giãn, axit dạ dày dễ dàng trào lên và gây ợ chua.
– Kích thích sản xuất axit: Caffeine kích thích niêm mạc dạ dày sản xuất nhiều axit hơn, điều này gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày.
– Tăng nhu động dạ dày: Caffeine có thể làm tăng nhu động, hoặc chuyển động của dạ dày, tạo điều kiện để axit di chuyển lên trên, góp phần gây ra triệu chứng ợ chua.
Caffeine cũng là một tác nhân gây ra ợ chua nếu tiêu thụ quá mức
1.2 Tác động của Caffeine đối với sức khỏe dạ dày
Đối với người trưởng thành khỏe mạnh, mức tiêu thụ caffeine an toàn là dưới 400 mg mỗi ngày, tương đương với khoảng 3-4 tách cà phê. Ở mức này, caffeine thường không gây hại cho hệ tiêu hóa, miễn là bạn không uống khi bụng đói hoặc uống quá nhanh.
Tuy nhiên, tiêu thụ trên 500 mg caffeine mỗi ngày có thể gây ra tác dụng phụ như hồi hộp, lo lắng, đau đầu, và đặc biệt là kích thích hệ tiêu hóa, làm gia tăng nguy cơ trào ngược dạ dày, ợ chua, viêm loét. Đối với những người nhạy cảm với caffeine hoặc đã có vấn đề dạ dày, lượng 200-300 mg cũng có thể đủ gây khó chịu và kích thích triệu chứng ợ chua.
2. Rượu – Tác nhân gây ợ chua cần chú ý
Rượu là một loại đồ uống gây kích thích tiêu hóa, được ưa chuộng trong nhiều bữa tiệc và các dịp gặp mặt. Tuy nhiên, giống như caffeine, rượu cũng là một tác nhân gây ra ợ chua mạnh mẽ.
2.1 Rượu – tác nhân gây ra ợ chua theo cơ chế nào?
– Làm giãn cơ thắt thực quản dưới: Rượu ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thắt thực quản dưới, khiến cơ này bị yếu và giảm khả năng ngăn axit trào ngược.
– Tăng cường sản xuất axit: Rượu kích thích dạ dày sản xuất axit nhiều hơn, gây áp lực lên hệ tiêu hóa và dẫn đến ợ chua.
– Gây tổn thương niêm mạc dạ dày: Rượu có thể làm mòn và tổn thương niêm mạc dạ dày, khiến hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm và dễ bị kích thích.
2.2 Hậu quả của rượu đối với sức khỏe tiêu hóa
Theo khuyến cáo của nhiều tổ chức y tế, mức tiêu thụ rượu an toàn cho người trưởng thành là không quá 1 ly/ngày đối với phụ nữ và 2 ly/ngày đối với nam giới (1 ly chuẩn chứa khoảng 14g cồn, tương đương khoảng 150ml rượu vang hoặc 350ml bia). Tiêu thụ trên mức khuyến cáo này, đặc biệt là tiêu thụ quá nhanh hoặc uống rượu mạnh, sẽ làm tăng nguy cơ ợ chua, trào ngược dạ dày và tổn thương niêm mạc dạ dày. Uống nhiều rượu cùng lúc, như 3-4 ly trở lên, sẽ làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới và kích thích sản xuất axit, gây nguy hiểm cho hệ tiêu hóa.
Rượu là một loại đồ uống gây kích thích tiêu hóa
3. Lời khuyên giúp giảm tác động của caffeine và rượu
3.1 Lời khuyên tiêu thụ caffeine hạn chế ợ chua
– Hạn chế uống khi đói: Tiêu thụ cà phê hoặc đồ uống chứa caffeine sau bữa ăn sẽ giúp giảm kích thích trực tiếp lên dạ dày.
– Giảm nồng độ caffeine trong cà phê: Chọn loại cà phê ít caffeine hoặc cà phê decaf (đã khử bớt một lượng rất lớn caffeine) có thể giúp giảm nguy cơ ợ chua.
– Uống từ từ và không uống quá nhiều một lần: Thay vì uống một ly cà phê lớn, hãy chia thành nhiều ly nhỏ trong ngày để giảm kích thích cho dạ dày.
3.2 Lời khuyên giảm tác động của rượu gây ợ chua và ảnh hưởng hệ tiêu hóa
– Uống nước kèm với rượu: Uống nước cùng với rượu giúp làm loãng nồng độ axit trong dạ dày, giảm nguy cơ trào ngược.
– Tránh uống rượu mạnh khi đói: Nên ăn nhẹ trước khi uống rượu để giảm tác động kích thích của rượu lên dạ dày.
– Giới hạn lượng rượu trong ngưỡng an toàn: Nếu đã có triệu chứng ợ chua hoặc trào ngược, hạn chế uống dưới mức khuyến cáo và giảm thiểu các loại rượu nặng hoặc uống quá nhanh.
3. Lưu ý quan trọng khi có triệu chứng ợ chua
Ợ chua là triệu chứng phổ biến, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, bạn nên đi khám để có đánh giá chính xác và nhận lời khuyên từ bác sĩ. Đặc biệt nếu ợ chua đi kèm các triệu chứng như đau tức ngực, khó thở, hoặc nôn mửa, bạn không nên chủ quan. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định chính xác nhân gây ra ợ chua thông qua các phương pháp chẩn đoán hiện đại như: Nội soi NBI, nội soi MCU, đo pH thực quản 24 giờ, đo áp lực thực quản độ phân giải cao… Từ đó giúp bạn có phương pháp điều trị trúng đích, cải thiện bệnh hiệu quả.
Thăm khám kiểm tra sớm khi triệu chứng ợ chua kéo dài nhiều ngày hay xảy ra liên tục.
Trên đây là các thông tin về caffeine và rượu là hai tác nhân gây ra ợ chua phổ biến, có thể tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa của bạn. Việc hiểu rõ cơ chế gây ợ chua của hai chất này và thực hiện các biện pháp hạn chế là bước đầu tiên giúp bạn kiểm soát tốt hơn tình trạng ợ chua. Hy vọng rằng với những lời khuyên trong bài viết này, bạn sẽ có thể điều chỉnh chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng để giảm thiểu triệu chứng và cải thiện sức khỏe tiêu hóa một cách hiệu quả.
