Bên cạnh tiêu chảy, táo bón cũng là một bất thường về tiêu hóa mà trẻ thường xuyên gặp phải trong những năm đầu đời. Chính vì vậy, hiểu về táo bón là rất cần thiết để bố mẹ có thể chăm sóc sức khỏe con hiệu quả. Trong bài viết này, Thu Cúc TCI xin chia sẻ với bố mẹ thông tin cơ bản về cách chữa táo bón ở trẻ em, đừng bỏ lỡ bố mẹ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về táo bón
1.1. Xác định tình trạng táo bón theo tiêu chuẩn của NICE
Táo bón là tình trạng được xác định ở trẻ nếu trẻ đi ngoài không thường xuyên – ít hơn 3 lần một tuần hoặc đi ngoài thường xuyên nhưng trong trạng thái khó khăn, đau đớn. Cụ thể hơn, theo tiêu chuẩn của NICE (National Institute for Health and Care Excellence – Viện Y tế và Chất lượng Điều trị Quốc gia Anh) năm 2010, khi trẻ có từ 2 tiêu chí trong các tiêu chí sau, trẻ được xác định là bị táo bón: Đi ngoài ít hơn 3 lần một tuần hoặc đi ngoài với tần suất ít hơn so với bình thường; phân lớn và cứng; khi đi ngoài, trẻ đau đớn; khi đi ngoài, trẻ chảy máu hậu môn do gắng sức; có tiền sử táo bón; có tiền sử nứt hậu môn.
Nếu trẻ đi ngoài ít hơn 3 lần một tuần trẻ được xác định là bị táo bón.
1.2. Táo bón có thể phát sinh do hai nhóm nguyên nhân
Có 2 nhóm nguyên nhân gây táo bón: Nhóm 1 là nguyên nhân thực thể, chiếm khoảng 5% và nhóm 2 là nguyên nhân chức năng, chiếm khoảng 95%.
1.2.1. Nguyên nhân thực thể
Nguyên nhân thực thể gây táo bón bao gồm:
– Vấn đề ở tuyến giáp, như bệnh cường giáp (trẻ cường giáp thường suy giảm hoạt động cơ ruột);
– Vấn đề thần kinh cơ ở bụng, ruột, như bệnh bại não, chứng chậm phát triển tâm thần;
– Bệnh lý tiêu hóa, như bệnh phì đại tràng bẩm sinh;
– Một số bệnh lý toàn thân như tiểu đường là ví dụ điển hình;
– Các bệnh lý cột sống;…
1.2.2. Nguyên nhân chức năng
Nguyên nhân chức năng gây táo bón bao gồm:
– Trẻ nhịn đi ngoài: Càng nhịn lâu, phân trong ruột trẻ càng lớn, khiến việc đi ngoài càng khó khăn. Trẻ nhịn đi ngoài là nguyên nhân của chứng táo bón mãn tính ở trẻ.
– Trẻ dung nạp thức ăn đặc thường xuyên.
– Trẻ dung nạp Protein trong một số loại sữa công thức.
– Trẻ mất nước: Khi mất nước, cơ thể trẻ sẽ hấp thụ chất lỏng ở mọi thứ, kể cả ở phân, dẫn đến tình trạng phân cứng, khô.
– Chế độ dinh dưỡng của trẻ thiếu chất xơ từ các loại rau củ quả.
1.3. Dấu hiệu nhận biết táo bón tương đối đa dạng
Không chỉ biểu hiện qua tình trạng đi ngoài không thường xuyên, đi ngoài khó khăn, phân cứng, khô; táo bón còn biểu hiện qua tình trạng: Trẻ đau ở vùng dạ dày; trẻ biếng ăn, ăn không ngon miệng; trẻ thay đổi hành vi (hay cáu gắt hoặc bồn chồn); trẻ mệt mỏi; trẻ buồn nôn và nôn; hậu môn trẻ ngứa, đau, chảy máu; phân trẻ kèm máu;…
Táo bón có thể làm trẻ cáu gắt hoặc bồn chồn.
1.4. Táo bón hoàn toàn có thể biến chứng
Táo bón có thể đem đến một số vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe trẻ. Tiêu biểu như:
– Nhiễm trùng và áp xe hậu môn: Khi đi ngoài, do gắng sức, hậu môn của trẻ có thể nứt. Vết nứt này nếu không được xử trí đúng đắn, có thể nhiễm trùng và áp xe.
– Tắc ruột: Trường hợp táo bón nặng, phân lớn mắc kẹt trong trực tràng, trẻ có thể bị tắc ruột.
– Trĩ nội, trĩ ngoại;
– Suy dinh dưỡng;
– Suy giảm sức khỏe tâm thần;
2. Cách chữa táo bón ở trẻ em
2.1. Những thăm khám chủ yếu được tiến hàng để chẩn đoán táo bón
Táo bón không thể được điều trị hiệu quả nếu nguyên nhân gây táo bón không được chẩn đoán xác định. Khi trẻ có dấu hiệu táo bón, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín gần nhất. Tại đó, ngoài thăm khám lâm sàng, nguyên nhân gây táo bón ở trẻ sẽ được chẩn đoán xác định thông qua các thăm khám cận lâm sàng như:
– Sinh hóa máu,
– Chụp X-quang bụng không chuẩn bị,
– Chụp X-quang bụng có thuốc cản quang,
– Chụp lưu thông đại trạng có đánh dấu phóng xạ,
– Đo áp lực hậu môn và trực tràng,
– Chụp CT Scan,
– Chụp MRI,…
2.2. Hai bước đơn giản điều trị táo bón
2.2.1. Làm rỗng đại tràng
Để điều trị táo bón, đầu tiên, trẻ phải được làm rỗng đại tràng, hay hỗ trợ đào thải phân tích tụ trong đại tràng. Theo đó, chuyên gia sẽ chỉ định một trong những cách sau để làm rỗng đại tràng cho trẻ:
– Uống thuốc nhuận tràng: Chuyên gia chỉ định trẻ sử dụng thuốc nhuận tràng trong nhiều ngày để làm mềm phân, cải thiện tình trạng đau đớn khi đi ngoài của trẻ.
– Đút thuốc hậu môn: Chuyên gia sử dụng thuốc đút hậu môn để kích thích ruột đẩy phân ra ngoài.
– Thụt tháo hậu môn: Chuyên gia tiến hành bơm nước vào trực tràng để tạo cơn mót đi ngoài cho trẻ.
– Dùng tay thụt tháo phân: Nếu phân quá lớn và quá cứng, đút thuốc hậu môn và thụt tháo hậu môn bằng nước không hiệu quả, chuyên gia có thể sẽ phải dùng tay để loại bỏ phân ứ đọng trong ruột trẻ.
2.2.2. Sử dụng thuốc chống táo bón
Sau làm rỗng đại tràng, để ngăn ngừa tình trạng táo bón tiếp diễn, trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định sử dụng một số thuốc chống táo bón. Những thuốc này có tác dụng làm mềm phân, giúp trẻ đi ngoài không đau đớn, từ đó khôi phục thói quen đi ngoài đều đặn. Thuốc chống táo bón là loại thuốc trẻ cần dùng hàng ngày, cho đến có thể đi ngoài bình thường. Ngoài sử dụng thuốc, trẻ cũng cần ăn uống theo một thực đơn giàu chất xơ, tức trẻ cần tăng cường ăn rau củ quả giàu chất xơ.
Để hạn chế tình trạng táo bón, trẻ nên ăn nhiều rau củ quả
Phía trên là thông tin về cách chữa táo bón ở trẻ em. Để tìm hiểu chuyên sâu hơn về táo bón, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bố mẹ nhé!
