Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Việc phát hiện sớm và chính xác trào ngược dạ dày là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của việc kiểm tra trào ngược dạ dày, và các phương pháp chẩn đoán hiệu quả hiện nay.
Menu xem nhanh:
1. Tầm quan trọng của việc kiểm tra trào ngược dạ dày
1.1 Tầm quan trọng
Chẩn đoán sớm trào ngược dạ dày là vô cùng quan trọng. Bởi nếu không được điều trị kịp thời, trào ngược dạ dày diễn ra càng lâu có thể càng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
– Viêm thực quản: Sự tổn thương của niêm mạc thực quản do tiếp xúc lâu dài với acid dạ dày.
– Hẹp thực quản: Sự hình thành mô sẹo trong thực quản, gây khó khăn cho việc nuốt.
– Barrett thực quản: Tình trạng tiền ung thư do thay đổi mô niêm mạc thực quản.
– Ung thư thực quản: Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất nếu trào ngược dạ dày không được kiểm soát.
Việc phát hiện sớm thông qua kiểm tra trào ngược dạ dày giúp ngăn ngừa các biến chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
1.2 Khi nào nên đi kiểm tra trào ngược dạ dày
Hãy cân nhắc việc đi khám và kiểm tra trào ngược dạ dày thực quản nếu bạn có:
– Triệu chứng ợ nóng hoặc ợ chua kéo dài, không thuyên giảm sau khi dùng thuốc không kê đơn.
– Đau ngực kèm theo khó nuốt, ho kéo dài hoặc khàn tiếng.
– Triệu chứng trào ngược xuất hiện vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
– Triệu chứng nghi ngờ trào ngược nhưng không đáp ứng với điều trị thông thường.
– Triệu chứng nghi ngờ trào ngược và có tiền sử gia đình có người mắc Barrett thực quản hoặc ung thư thực quản.
Hãy cân nhắc việc đi thăm khám càng sớm càng tốt nếu có các triệu chứng nghi ngờ
2. Các phương pháp kiểm tra trào ngược dạ dày thực quản phổ biến
Để chẩn đoán chính xác trào ngược dạ dày, các bác sĩ thường sử dụng một số phương pháp kiểm tra sau:
2.1 Nội soi tiêu hóa trên kiểm tra trào ngược dạ dày
Nội soi tiêu hóa trên là phương pháp phổ biến và trực quan nhất để kiểm tra trào ngược dạ dày. Quá trình này được thực hiện bằng cách sử dụng một ống nội soi mềm, mỏng, có gắn camera ở đầu để quan sát niêm mạc thực quản, dạ dày, và tá tràng.
Quy trình thực hiện
Bệnh nhân sẽ được gây tê tại chỗ ở vùng hầu họng để giảm bớt khó chịu khi ống nội soi được đưa qua miệng xuống thực quản. Ống nội soi cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và phát hiện các tổn thương do acid gây ra, chẳng hạn như viêm loét thực quản, Barrett thực quản hoặc các vết loét trong dạ dày.
Lợi ích
Nội soi tiêu hóa trên giúp phát hiện những tổn thương tại thực quản, và còn có thể phát hiện các bệnh lý khác như loét dạ dày, viêm dạ dày, hoặc ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm. Ngoài ra, trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết (mẫu mô nhỏ) để kiểm tra xem có sự hiện diện của tế bào ung thư hay không.
Hạn chế
Phương pháp này chỉ có hiệu quả trong việc phát hiện các tổn thương có ở thực quản do trào ngược gây ra (chỉ có giá trị khi có tổn thương thực quản điển hình). Có hai loại trào ngược dạ dày thực quản là loại có tổn thương thực quản trên nội soi và trào ngược không có tổn thương thực quản trên hình ảnh nội soi. Trong đó loại trào ngược có tổn thương thực quản ở người bệnh thường chiếm tỷ lệ ít hơn. Do đó chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản bằng nội soi có thể gặp hạn chế ở những trường hợp trào ngược không có tổn thương.
2.2 Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ kiểm tra trào ngược dạ dày
Đây là phương pháp chẩn đoán “tiêu chuẩn vàng” cho tình trạng trào ngược dạ dày thực quản ở người bệnh.
Thiết bị đo pH trở kháng thực quản 24h
Quy trình thực hiện
Một ống thông nhỏ được đưa qua mũi và đặt ở đoạn dưới thực quản, gần cơ vòng thực quản dưới (LES). Ống thông này sẽ đo liên tục nồng độ pH và trở kháng trong thực quản suốt 24 giờ kể cả khi người bệnh ăn, uống nước, nằm, ngồi, ngủ…
Lợi ích
Phương pháp này cung cấp thông tin chính xác về số cơn trào ngược, bản chất cơn trào ngược, thời điểm thường có các cơn trào ngược, độ pH hay độ axit dịch trào ngược, thời gian thực quản tiếp xúc với dịch trào ngược, vị trí dịch trào ngược đạt đến điểm nào tại ống thực quản…
Đây là phương pháp toàn diện nhất để đánh giá trào ngược dạ dày, bao gồm cả trào ngược acid và không acid. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những bệnh nhân có triệu chứng điển hình nhưng không có trào ngược acid (GERD âm tính). Phương pháp này cũng giúp phân biệt giữa trào ngược dạ dày và các rối loạn thực quản khác.
Hạn chế
Đây là một phương pháp phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao, cũng như sự hợp tác của bệnh nhân. Một số bệnh nhân có vấn đề về thần kinh, không hợp tác, hoặc có các vấn đề về suy hô hấp, bít tắc ống thực quản, họng sẽ không thể thực hiện được phương pháp kiểm tra này.
2.3 Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM
Đo áp lực và nhu động thực quản là phương pháp kiểm tra chức năng cơ học của thực quản, đặc biệt là cơ vòng thực quản dưới (LES).
Bác sĩ đọc kết quả đo HRM tại TCI
Quy trình thực hiện
Tương tự như đo pH, một ống thông nhỏ được đưa qua mũi vào thực quản. Ống thông này chứa nhiều cảm biến để đo áp lực tại nhiều điểm khác nhau trong thực quản khi bệnh nhân nuốt. Kết quả ghi nhận sẽ cho biết sức co bóp của thực quản và hoạt động của cơ vòng thực quản dưới.
Lợi ích
Phương pháp này giúp phát hiện các rối loạn vận động của thực quản, như thực quản co thắt kém, co thắt quá mạnh hoặc LES hoạt động không đúng cách. Đây là những yếu tố cơ bản gây ra trào ngược dạ dày do LES không đóng mở đúng cách khiến dịch dạ dày đẩy ngược lên thực quản.
Hạn chế
Đo áp lực thực quản không cung cấp thông tin về mức độ acid trào ngược, mà chủ yếu tập trung vào chức năng cơ học. Do đó, nó thường được sử dụng kết hợp với các phương pháp khác như đo pH hoặc nội soi để có cái nhìn tổng quát hơn về tình trạng GERD của bệnh nhân.
2.4 Chụp X-quang thực quản với thuốc cản quang
Chụp X-quang thực quản với thuốc cản quang là một phương pháp không xâm lấn, được sử dụng để kiểm tra cấu trúc thực quản và dạ dày.
Quy trình thực hiện
Bệnh nhân sẽ uống một loại thuốc cản quang (thường là barium) trước khi chụp X-quang. Thuốc cản quang này sẽ phủ lên niêm mạc thực quản và dạ dày, giúp bác sĩ quan sát được các chi tiết về cấu trúc và hình dạng của chúng trên phim X-quang.
Lợi ích
Chụp X-quang với thuốc cản quang giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc như thoát vị hoành, hẹp thực quản, hoặc khối u.
Hạn chế
Phương pháp này không cung cấp thông tin chi tiết về mức độ acid trong thực quản và không đánh giá được các tổn thương niêm mạc do acid gây ra. Do đó, nó thường được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán thay vì là phương pháp chính.
Kiểm tra trào ngược dạ dày là bước quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị hiệu quả tình trạng này. Các phương pháp chẩn đoán hiện đại như đo pH trở kháng thực quản 24h, nội soi… giúp xác định chính xác tình trạng bệnh, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghi ngờ trào ngược dạ dày, đừng chần chừ mà hãy đi khám để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
