Khi mang thai, mẹ bầu cần được chăm sóc sức khỏe đặc biệt. Ngoài đảm bảo chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và nghỉ ngơi,… thì việc thăm khám định kỳ có ý nghĩa quan trọng giúp bảo vệ mẹ và bé trước những nguy cơ tiềm ẩn. Chính vì vậy mẹ bầu cần ghi nhớ các mốc khám thai quan trọng dưới đây để chủ động về thời gian và công việc.
Menu xem nhanh:
Vai trò của các buổi khám thai định kỳ
Trong quá trình mang thai, cơ thể người mẹ có nhiều sự thay đổi về thể chất, nội tiết, tâm lý,… trong từng giai đoạn khác nhau của thai kỳ. Ở mỗi giai đoạn, cơ thể mẹ và thai nhi đều có những biểu hiện đặc trưng riêng, chính vì thế khi thăm khám tại các mốc thời gian quan trọng mang nhiều ý nghĩa:
- Giúp theo dõi tình hình sức khỏe của mẹ và bé trong suốt thai kỳ
- Tư vấn sát về nhu cầu dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi,.. và những điều cần tránh để có một thai kỳ khỏe mạnh.
- Một số bệnh lý, dị tật bẩm sinh,.. chỉ biểu hiện rõ nhất ở một số thời điểm nhất định, bên cạnh đó việc sàng lọc, can thiệp để hạn chế những nguy cơ rủi ro chỉ có ý nghĩa tại một số thời điểm. Vì vậy khám thai đúng các mốc sẽ tăng cơ hội bảo vệ cho cả mẹ và bé
- Theo kết quả từ một số nghiên cứu, tỷ lệ thai nhi tử vong giảm 5 lần và cân nặng của con đúng tiêu chuẩn hơn khi mẹ bầu tuân thủ lịch khám thai định kỳ.
Mẹ bầu cần ghi nhớ các mốc khám thai quan trọng để theo dõi sức khỏe của mẹ và bé
Thời gian nên đi khám thai định kỳ
Khi mang thai, mẹ bầu sẽ được yêu cầu đi khám thai định kỳ mỗi tháng một lần trong 6 tháng đầu của thai kỳ.
Trong ba tháng cuối thai kỳ, mẹ sẽ cần đi khám nhiều hơn để chuẩn bị sẵn sàng đón con yêu chào đời.
Các mốc khám thai – Khi có dấu hiệu mang thai
Trong suốt thời gian thai kỳ, mẹ bầu cần lưu lại các mốc thời gian khám thai quan trọng dưới đây
Mốc thời gian quan trọng lần đầu tiên – tuần thứ 5- 8 để nghe tim thai
Đây cũng là mốc thời gian mà các dấu hiệu mang thai được biểu hiện rõ nhất. Chị em sẽ được kiểm tra chắc chắn đã mang thai.
Trong lần khám đầu tiên này, mẹ bầu được khám sức khỏe tổng quát để lưu lại các chỉ số cơ bản như cân nặng, huyết áp, tính tuổi thai, dự đoán ngày sinh, trong lần khám đầu tiên này em bé sẽ nghe rõ được tim thai. Mẹ bầu cũng cần cung cấp các thông tin về tiền sử bệnh lý bản thân nếu có và các bệnh lý di truyền trong gia đình. Từ đó, các bác sĩ sẽ lập hồ sơ thai kỳ giúp mẹ bầu theo dõi được tình trạng sức khỏe của mình trong suốt quá trình mang thai.
Sau buổi khám đầu tiên này, mẹ bầu sẽ được căn dặn về chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và các lịch tái khám tiếp theo.
Trong lần khám thai đầu tiên, mẹ bầu cần cung cấp các thông tin về tiền sử bệnh lý, bệnh di truyền nếu có trong gia đình để theo dõi sức khỏe thai kỳ
Mốc thời gian quan trọng thứ 2 – siêu âm độ mờ da gáy ở tuần thứ 11- 13
Mốc thời gian từ tuần 11 đến tuần 13 là thời điểm vàng để thực hiện các xét nghiệm, kiểm tra quan trọng.
Thông qua siêu âm 4D hoặc 5D, mẹ bầu sẽ khảo sát được từng chi tiết cử động và biểu cảm của bé, đồng thời cũng giúp bác sĩ theo dõi tình hình thai nhi, bao gồm: vị trí thai ở trong hay ngoài tử cung; số lượng thai nhi (mẹ mang thai đơn, thai đôi hay đa thai); cấu trúc tim thai, não, đặc biệt là đo độ mờ da gáy của bé một cách chính xác. Việc kiểm tra độ mờ da gáy thai nhi sẽ giúp phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể (bệnh Down, dị dạng tim, ….) để có những can thiệp y học kịp thời.
Bên cạnh đó thời điểm từ tuần 11 đến tuần 13 còn là thời điểm quan trọng để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc di truyền và các xét nghiệm cần thiết mẹ bầu không thể bỏ qua:
- Xét nghiệm Double test: phát hiện các bất thường bẩm sinh liên quan tới hội chứng Edward, Down hoặc Patau.
- Xét nghiệm máu: đánh giá tình trạng của mẹ có thiếu máu, thiếu sắt hay không.
- Xét nghiệm nước tiểu: nhằm nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, các dấu hiệu liên quan tới nhiễm trùng đường tiết niệu, tổn thương thận hoặc các vấn đề bất thường khác.
Các xét nghiệm trên đều cần thiết phải thực hiện từ tuần 11 tới 13 bởi nếu sớm hơn tuần 11 hay muộn hơn từ sau tuần 13 đều cho kết quả không chính xác, mất đi cơ hội can thiệp sớm nhằm hạn chế những rủi ro không mong muốn cho thai nhi.
Mốc thời gian quan trọng thứ 3 – xét nghiệm sàng lọc Triple test tuần 14-22
Trong khoảng từ tuần 14 đến tuần 17, mẹ chỉ cần thực hiện siêu âm 2D để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Bên cạnh đó, mẹ bầu cần thực hiện một xét nghiệm quan trọng là Triple test (xét nghiệm bộ ba chỉ số AFP – protein sản xuất bởi bào thai, Estriol – hormone estrogen được sản xuất bởi nhau thai và bào thai, hCG – hormone được sản xuất ở nhau thai) để tìm nguy cơ rối loạn bẩm sinh ở thai nhi nếu có thông qua máu mẹ. Xét nghiệm Triple test trong thời gian từ tuần 16 đến tuần 18 cho độ chính xác cao lên tới 99% và hoàn toàn không ảnh hưởng tới mẹ và thai nhi.
Mốc thời gian quan trọng thứ 4– Tuần 22 – 28 siêu âm 4D hoặc 5D để phát hiện bất thường về thai nhi, xét nghiệm dung nạp glucose
Thông qua siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ
Thông qua siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ
Giai đoạn này, mẹ bầu được thăm khám kỹ càng về hình thái của thai nhi. Thông qua siêu âm 4D, các bác sĩ sẽ kiểm tra phần đầu, xương, chân tay, hệ tim phổi,.. của bé:
- Đo chiều dài lưỡng đỉnh để phát hiện những bất thường ở đầu não
- Quan sát gương mặt để phát hiện những dị dạng như hở hàm ếch, sứt môi, sống mũi, tai,..
- Xác định các cơ quan tim, phổi,.. thông qua Doppler màu
- Kiểm tra hệ xương, tứ chi, đo chiều dài đùi
- Kiểm tra nước ối, rau bám
Ở giai đoạn này, mẹ bầu cần được tiêm phòng uốn ván đầu tiên, mũi thứ 2 cần thực hiện sau mũi đầu 1 tháng. Trong trường hợp mẹ bầu tiêm đủ hai mũi mà chưa quá 5 năm thì không cần tiêm phòng nhắc lại.
Ngoài ra mẹ sẽ được thực hiện tầm soát đái tháo đường thông qua dung nạp glucose để kịp thời phát hiện đái tháo đường, ngăn nguy cơ tăng huyết áp và tiền sản giật.
Xét nghiệm dung nạp glucose giúp đo lường khả năng dung nạp glucose nhằm chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ cho mẹ bầu. Nếu mẹ bầu thuộc một trong các trường hợp dưới đây sẽ có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cao hơn:
- Gia đình có người bị tiểu đường type 2
- Mẹ bầu từng bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước đó
- Mẹ bầu từng mang thai to, con nặng từ 4 kg
- Mẹ bầu mang thai ngoài tuổi 30
Khi làm xét nghiệm dung nạp glucose, mẹ bầu sẽ được bác sĩ đo lượng glucose trong máu, nếu trong tình trạng đói mà lượng glucose trong máu có giá trị 5.1 đến 7 mmol/L thì được xác định là tiểu đường thai kỳ. Tiểu đường thai kỳ rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé, chính vì vậy mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ cần được theo dõi và điều trị kịp thời.
Ngoài ra, khoảng từ tuần thứ 24, nhiều mẹ bầu xuất hiện tình trạng rỉ ối cần đến gặp bác sĩ ngay để có hướng xử lý phù hợp.
Mốc thời gian quan trọng thứ 5 – tuần 28-32
Từ tuần 28 đến tuần thứ 32, bác sĩ sẽ thực hiện tầm soát dị tật ở thai kỳ quý 3 để phát hiện dị thường khởi phát muộn liên quan tới tắc ruột, nhiễm trùng bào thai, kiểm tra tim thai, giãn não thất, ước tính kích thước thai nhi, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Trong lần khám này mẹ bầu sẽ được tiêm mũi uốn ván thứ 2.
Kết quả siêu âm 4D của một thai nhi tuần thứ 32 tại BV ĐKQT Thu Cúc
Mốc thời gian quan trọng thứ 6 – Khám thai ở từ tuần 32-34
Trong lần khám thai thứ 6, mẹ bầu được khám thai, siêu âm hình thái thai và phân tích nước tiểu để theo dõi và đánh giá về các yếu tố:
- Tình trạng sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi ở tuần thai hiện tại
- Những bất thường về thai nhi, nhau thai và nước ối nếu có
- Phát hiện một số rối loạn như nhiễm trùng đường tiểu, bệnh thận và đái tháo đường
Từ giai đoạn này, mẹ bầu cũng được khuyến khích bắt đầu tham gia các lớp học tiền sản
Mốc thời gian quan trọng thứ 7 -từ tuần 34-36
Mốc khám thai từ tuần 34 đến 36 cũng tương tự như lần khám thai từ 32 – 34 tuần nhằm theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Mốc thời gian quan trọng thứ 8,9,10 – từ tuần 36 đến tuần 39
Từ tuần 36, việc khám thai cần được thực hiện mỗi tuần 1 lần vì mẹ bầu sắp bước vào giai đoạn chuyển dạ.
Bác sĩ sẽ thực hiện khám như thường lệ gồm siêu âm, xét nghiệm máu, nước tiểu và đồng thời kiểm tra cổ tử cung.Vào tháng cuối thai kỳ, bác sĩ cũng sẽ đánh giá kích thước khung xương chậu của mẹ, kích thước em bé để định hướng mẹ bầu có sinh thường được hay không. Ngoài ra, đây là thời điểm quan trọng, các cơn gò có thể diễn ra bất cứ lúc nào, mẹ bầu cần nắm được những dấu hiệu báo sinh như đau bụng, rỉ ối,… để kịp thời tới bệnh viện.
Trong suốt thời gian thai kỳ có nhiều mốc khám thai quan trọng, tuy nhiên nhiều mẹ bầu không biết hoặc hay quên thì thai sản trọn gói chính là giải pháp. Có đầy đủ mốc khám thai được lên lịch sẵn, nhắc lịch cho mẹ và được bác sĩ theo dõi sát sao để đảm bảo sức khỏe cho hai mẹ con. Mẹ bầu nên chọn đơn vị có chuyên khoa sản uy tín để theo dõi xuyên suốt quá trình phát triển của thai nhi và để kịp thời xử lý khi có tình huống bất ngờ xảy ra
Tin liên quan
- Khám thai 3 tháng cuối là khám những gì
- Siêu âm thai là gì? siêu âm thai nhiều lần có tốt không
- Siêu âm 5D là gì – Tác dụng của siêu âm 5D đối với mẹ bầu
