Viêm gan C là căn bệnh truyền nhiễm do loại virus viêm gan C (HCV) gây nên. Bệnh thường chuyển từ tình trạng cấp tính sang mạn tính mà không có biểu hiện triệu chứng. Viêm gan C mạn tính nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như xơ gan, suy gan và ung thư gan. Vì vậy việc tiến hành phương pháp xét nghiệm viêm gan C nhằm hỗ trợ phát hiện bệnh sớm được xem là vấn đề vô cùng quan trọng.
Menu xem nhanh:
1. Viêm gan C lây lan như thế nào?
1.1 Hoạt động làm tăng nguy cơ lây nhiễm ở mức độ cao
– Tiếp xúc với bơm kim tiêm không vệ sinh sạch
– Tiếp xúc với các dụng cụ xăm trổ không vệ sinh sạch
– Hoạt động truyền máu
– Thiết bị dụng cụ y tế không được làm sạch đúng cách giữa các lần sử dụng
– Dùng chung các công cụ hoặc trao đổi máu với người bị nhiễm viêm gan C
1.2 Hoạt động làm tăng nguy cơ lây nhiễm ở mức độ trung bình
– Dùng chung dụng cụ sinh hoạt với người nhiễm bệnh
– Quan hệ tình dục bừa bãi và không có biện pháp bảo vệ
– Phụ nữ đang trong quá trình mang thai và sinh nở
– Vết thương dính kim có nhiễm viêm gan C
1.3 Các hoạt động không làm lây nhiễm viêm gan C
Bệnh viêm gan C không lây qua các đường như ôm, hôn, ho, hắt hơi, cho con bú, côn trùng đốt, thức ăn và nước uống,… Nghĩa là việc tiếp xúc với nhau qua các hoạt động sinh hoạt thông thường không làm gia tăng nguy cơ bị bệnh. Do đó, tỷ lệ lan truyền bệnh viêm gan C giữa người trong gia đình gần như không xảy ra.
Viêm gan C nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm
2. Đối tượng nên thực hiện xét nghiệm viêm gan C
Những người có nguy cơ cao nhiễm virus viêm gan C nên thực hiện phương pháp này:
– Người dùng chung bơm kim tiêm trong khi tiêm chích
– Người từng được tiến hành truyền máu hoặc cấy ghép nội tạng trước tháng 7 năm 1992
– Người được nhận máu/nội tạng từ người hiến tặng lúc xét nghiệm cho kết quả dương tính với viêm gan C
– Bệnh nhân đang lọc máu, đang ở tù, hoặc bị nhiễm HIV
– Người mẹ bị nhiễm viêm gan C lúc mang thai cũng có thể lây cho con
– Người đã xăm mình, xăm môi, xăm lông mày,… ở các cơ sở không đảm bảo môi trường an toàn.
Xét nghiệm này vô cùng cần thiết với các đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm gan C
3. Một số xét nghiệm phổ biến giúp chẩn đoán viêm gan C
3.1. Xét nghiệm viêm gan C tìm kháng thể chống HCV
Phương pháp này còn gọi là xét nghiệm Anti-HCV antibodies. Đây là xét nghiệm đầu tiên giúp xác định sự tồn tại của kháng thể kháng virus trong cơ thể con người. Kháng thể có khả năng chống lại virus viêm gan C là những protein mà cơ thể tạo ra khi đã tìm thấy virus trong máu và thường xuất hiện trong khoảng 12 tuần sau khi bị nhiễm virus.
Kết quả xét nghiệm thường được trả về sau vài ngày cho đến một tuần. Nếu kết quả dương tính thì có nghĩa là cơ thể bệnh nhân đó có nguy cơ cao bị nhiễm virus và cần làm thêm các phương pháp khác để chắc chắn.
Hoặc nếu kết quả trả về âm tính nhưng bản thân nghi ngờ có nguy cơ bị lây nhiễm cao trong khoảng 6 tháng trở lại thì nên làm xét nghiệm này lần thứ 2 để khẳng định chắc chắn hơn.
3.2. Các xét nghiệm viêm gan C sau khi kết quả xét nghiệm Anti-HCV antibodies dương tính
Nếu xét nghiệm tìm kháng thể chống HCV của bạn cho kết quả dương tính, một số xét nghiệm chẩn đoán viêm gan C khác sẽ được bác sĩ yêu cầu, bao gồm:
– Xét nghiệm HCV – ARN (đo tải lượng HCV): Phương pháp này dùng để đo số lượng ARN virus (một loại vật liệu di truyền của virus viêm gan) có trong máu hay còn gọi là xác định tải lượng của virus. Chúng thường xuất hiện khoảng 1-2 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Nếu kết quả là dương tính thì chứng tỏ bạn đã bị viêm gan C.
– Xét nghiệm chức năng gan: Phương pháp này dùng để đo mức độ protein và enzyme có ở trong gan. Chúng thường tăng từ thời điểm từ 7 – 8 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Khi gan đã bị tổn thương, các enzyme sẽ tích tụ trong máu. Bên cạnh đó, nhiều người có nồng độ enzyme bình thường nhưng vẫn có thể bị mắc viêm gan C.
3.3. Một số xét nghiệm nên thực hiện sau khi được chẩn đoán nhiễm viêm gan C
Sau khi đã làm các xét nghiệm chẩn đoán bệnh, bước tiếp theo là thực hiện các xét nghiệm để xác định được tình trạng bệnh, cụ thể:
Xét nghiệm giúp xác định kiểu gen (Genotype tests)
Phương pháp này giúp xác định kiểu gen được chỉ định với mục đích tìm kiểu gen của virus gây bệnh trong 6 loại (kiểu gen) virus viêm gan C phát hiện được hiện có.
Xét nghiệm giúp kiểm tra mức độ tổn thương gan
– Xét nghiệm sinh thiết gan.
– Xét nghiệm chức năng gan (LFT) hoặc xét nghiệm men gan
Những xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ xác định được khả năng làm việc của gan còn tốt hay không.
Thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và phòng ngừa bệnh
Để giúp người bệnh sớm phát hiện và điều trị viêm gan C, hiện nay nhiều bệnh viện có các gói khám sàng lọc gan mật được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng sự hỗ trợ của trang thiết bị, cơ sở y tế tiên tiến sẽ giúp xác định được chính xác các vấn đề liên quan đến gan. Vì vậy, hãy lựa chọn cho mình địa chỉ thăm khám uy tín và tin cậy để quá trình thăm khám của mình được an toàn và chính xác.
