Trong gói khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm kháng thể là danh mục không thể thiếu. Tuy nhiên không phải ai cũng biết về vai trò và ý nghĩa của danh mục này.
Menu xem nhanh:
1. Hiểu đúng về kháng thể và xét nghiệm kháng thể
Không phải ai cũng hiểu đúng về kháng thể và xét nghiệm của nó, bởi những khái niệm này không quá phổ biến.
1.1. Kháng thể là gì?
Kháng thể (hay antibody) là những protein nhỏ lưu thông trong máu, tham gia vào hệ thống miễn dịch của cơ thể nên còn gọi là globulin miễn dịch. Kháng thể được sản sinh bởi các tế bào bạch cầu (tế bào lympho B). Khi cơ thể nhận thấy có sự xâm nhập của sinh vật lạ, các kháng thể được hình thành giúp tiêu diệt vi khuẩn và yếu tố có hại để bảo vệ cơ thể. Người có kháng thể càng mạnh thì khả năng miễn dịch càng cao.
1.2. Ý nghĩa của xét nghiệm kháng thể
Xét nghiệm kháng thể (huyết thanh) là xét nghiệm tìm kháng thể trong máu của bạn.
Kháng thể là protein mà cơ thể tạo ra để chống lại nhiễm trùng. Hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các kháng thể riêng để phản ứng với các chất khác nhau chưa biết như virus, vi khuẩn và chất gây dị ứng. Xét nghiệm kháng thể dương tính cho thấy bạn đã bị nhiễm trùng hay đã tiếp xúc với một loại virus cụ thể nào đó.
Ví dụ: Xét nghiệm kháng thể đối với SARS-CoV-2 (virus gây ra COVID-19). Nếu bạn xét nghiệm dương tính với kháng thể COVID-19, điều đó có nghĩa là bạn đã tiếp xúc với loại virus đó và cơ thể bạn đã tạo ra kháng thể để chống lại nó. Hệ thống miễn dịch của bạn cũng phát triển kháng thể COVID-19 sau khi bạn tiêm vắc-xin COVID-19.
Sau khi tiêm vắc-xin, nhiễm trùng hoặc tiếp xúc với tác nhân truyền nhiễm, hệ thống miễn dịch của bạn có thể mất đến vài tuần để tạo ra kháng thể. Xét nghiệm kháng thể không giống như xét nghiệm chẩn đoán kiểm tra tình trạng nhiễm trùng đang hoạt động. Các xét nghiệm này không phát hiện ra chính tác nhân truyền nhiễm. Chúng đánh giá phản ứng của cơ thể bạn với vi-rút hoặc các tác nhân gây bệnh.
Kháng thể được hình thành giúp tiêu diệt vi khuẩn và yếu tố có hại để bảo vệ cơ thể
1.3. Thực hiện xét nghiệm kháng thể khi nào?
Xét nghiệm kháng thể được chỉ định khi bệnh nhân thực hiện gói khám sức khỏe định kỳ, hoặc bác sĩ nghi ngờ người bệnh đã mắc bệnh tự miễn hệ thống. Các dấu hiệu bệnh có thể là:
– Mệt mỏi, suy nhược kéo dài
– Sốt nhẹ
– Đau khớp, đau cơ
– Phát ban
– Làn da kích ứng khi tiếp xúc với ánh sáng
– Tóc rụng nhiều
– Tay chân tê bì, đặc biệt ở bàn tay, bàn chân
– Viêm và tổn thương các cơ quan bên trong như thận, tim, phổi, mạch máu, hệ thần kinh,..
Ngoài ra, khi thăm khám các bệnh như viêm khớp, lupus ban đỏ, viêm cơ, xơ gan, xét nghiệm kháng thể cũng là danh mục cần thiết.
Xét nghiệm huyết thanh học được sử dụng khi bệnh nhân phát ban
2. Những xét nghiệm nồng độ kháng thể phổ biến
Tùy vào mục đích cụ thể, xét nghiệm huyết thanh học được phân loại khác nhau và được sử dụng rộng rãi trong thăm khám, điều trị bệnh và theo dõi sức khỏe định kỳ. Một số xét nghiệm huyết thanh học thường thấy gồm:
– Xét nghiệm sàng lọc các bệnh ung thư tiêu hóa
– Xét nghiệm tiên lượng khả năng dị ứng phấn hoa hay thực phẩm của cơ thể
– Xét nghiệm sàng lọc các virus gây bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, viêm gan C, HIV/AIDS, HPV,…
– Xét nghiệm tầm soát các bệnh về máu như nhồi máu cơ tim, tắc mạch máu
– Xét nghiệm phân biệt nhóm máu
– Xét nghiệm nhanh các thuốc hay chất đặc biệt có trong máu như thuốc gây ảo giác như cần sa, thuốc lắc và cocain
Khi tới các cơ sở y tế, người bệnh cần xác định rõ mục đích, yêu cầu xét nghiệm của mình, đồng thời cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe, các bất thường trong cơ thể theo yêu cầu bác sĩ. Từ đó, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm phù hợp, đảm bảo độ chính xác cao.
Xét nghiệm kháng thể sử dụng rộng rãi trong thăm khám, theo dõi sức khỏe định kỳ
3. Trước khi tiến hành xét nghiệm cần lưu ý gì?
Là một xét nghiệm đặc thù, nên trước khi thực hiện, người bệnh cần chuẩn bị kỹ càng, cũng như lưu ý một số vấn đề sau:
– Người bệnh cần uống nhiều nước trước khi làm xét nghiệm
– Các loại thuốc chứa thành phần Steroid có thể gây kết quả xét nghiệm âm tính giả
– Với bệnh lý lupus ban đỏ hệ thống, xét nghiệm huyết thanh học chỉ hỗ trợ phát hiện bệnh, không dùng đánh dấu hoặc đánh giá hiệu quả, theo dõi tiến triển của bệnh
– Kết quả xét nghiệm dương tính có thể do các vấn đề như nhiễm trùng, viêm gan tự miễn, xơ gan tắc mật …
– Với kết quả xét nghiệm huyết thanh học âm tính ở hiệu giá 1:40, được đánh giá là kết quả bình thường
Để đảm bảo quá trình xét nghiệm diễn ra thành công, bệnh nhân cần tìm hiểu kỹ lưỡng, lựa chọn cơ sở y tế uy tín cũng như tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý quyết định thực hiện xét nghiệm đơn lẻ để tránh kết quả chẩn đoán đi sai hướng.
Như vậy, qua bài viết trên, hy vọng đã cung cấp được những thông tin chính, giúp mọi người hiểu rõ hơn về xét nghiệm kháng thể. Từ đó có quyết định chính xác, hiệu quả.
