Sữa là một loại thực phẩm thơm ngon và bổ dưỡng rất được yêu thích. Tuy nhiên, nhiều người sau khi uống sữa thường gặp phải tình trạng ợ chua gây cảm giác khó chịu. Điều này có thể liên quan đến tình trạng trào ngược axit dạ dày, không dung nạp lactose hoặc cảnh báo các vấn đề sức khỏe khác. Cùng tìm hiểu vì sao uống sữa bị ợ chua và cách cải thiện tình trạng này qua bài viết sau đây.
Menu xem nhanh:
1. Tại sao uống sữa lại bị ợ chua?
Uống sữa có thể gây ợ chua, cảm giác khó chịu ở dạ dày và ngực, có liên quan đến hiện tượng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần nhìn vào cơ chế hoạt động của dạ dày và sự tương tác giữa sữa và hệ tiêu hóa.
1.1 Vai trò của axit dạ dày
Dạ dày tiết ra axit clohydric (HCl) giúp tiêu hóa thức ăn và bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn có hại. Khi dạ dày tiết ra quá nhiều axit hoặc van cơ vòng thực quản (ngăn giữa dạ dày và thực quản) hoạt động không tốt, axit này có thể trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát gọi là ợ chua hoặc ợ nóng.
1.2 Lactose trong sữa
Một nguyên nhân phổ biến dẫn đến ợ chua khi uống sữa là cơ thể không dung nạp lactose – đường có trong sữa. Lactose không được tiêu hóa đúng cách sẽ lên men trong ruột, tạo ra khí, gây ra cảm giác đầy hơi, đau bụng và có thể dẫn đến ợ chua. Những người không dung nạp lactose có xu hướng gặp nhiều vấn đề khi uống sữa hơn so với người bình thường.
1.3 Tính chất gây kích thích của sữa đối với một số người
Mặc dù có tính chất kiềm nhẹ nhưng sữa có thể kích thích dạ dày sản sinh thêm axit ở một số người, đặc biệt là những người đã có tiền sử bệnh lý về dạ dày như trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc viêm loét dạ dày. Đối với những người này, sữa không những không làm dịu mà còn có thể làm gia tăng triệu chứng ợ chua.
1.4 Chất béo trong sữa
Loại sữa bạn uống cũng đóng vai trò quan trọng. Sữa nguyên kem chứa nhiều chất béo có thể làm giãn cơ vòng thực quản, khiến cho axit dễ dàng trào ngược lên. Đây là lý do tại sao những loại sữa ít béo hoặc không béo thường được khuyên dùng cho những người có vấn đề về dạ dày.
Ợ chua khi uống sữa có thể xảy ra do tình trạng không dung nạp lactose.
2. Các yếu tố khác ảnh hưởng đến ợ chua khi uống sữa
Ngoài các yếu tố chính liên quan đến tính chất của sữa, một số thói quen và điều kiện sức khỏe cá nhân cũng góp phần gây ra ợ chua.
2.1 Tư thế sau khi uống sữa
Nếu bạn nằm ngay sau khi uống sữa, khả năng bị ợ chua sẽ tăng lên. Khi nằm, trọng lực không còn giúp giữ thức ăn và axit trong dạ dày, làm cho axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
2.2 Uống sữa vào thời điểm không phù hợp
Uống sữa khi dạ dày đang rỗng có thể kích thích tiết nhiều axit dạ dày hơn, dẫn đến ợ chua. Ngược lại, uống sữa ngay sau bữa ăn có thể khiến dạ dày trở nên quá tải và dễ bị trào ngược axit.
2.3 Uống sữa bị ợ chua do tiền sử bệnh lý tiêu hóa
Những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm loét dạ dày hoặc các vấn đề về hệ tiêu hóa sẽ có nguy cơ cao bị ợ chua khi uống sữa. Bệnh GERD làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dễ dàng trào ngược lên và gây ra ợ chua.
Các bệnh lý tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản có thể là nguyên nhân gây ợ chua mỗi khi uống sữa.
3. Cách cải thiện tình trạng ợ chua khi uống sữa
Mặc dù sữa có thể gây ra ợ chua ở một số người, vẫn có nhiều cách giúp giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn tình trạng này.
3.1 Chọn loại sữa phù hợp
Nếu bạn gặp vấn đề với lactose, hãy thử dùng các loại sữa không chứa lactose. Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm sữa được loại bỏ lactose, giúp giảm tình trạng khó tiêu hóa và tránh ợ chua.
Ngoài ra, bạn có thể thử các loại sữa thực vật như sữa hạnh nhân, sữa đậu nành hoặc sữa yến mạch. Những loại sữa này thường dễ tiêu hóa hơn và ít gây kích ứng dạ dày hơn so với sữa bò.
3.2 Uống sữa ít béo hoặc không béo
Như đã đề cập ở trên, sữa nguyên kem có thể gây ra ợ chua do hàm lượng chất béo cao. Chọn sữa ít béo hoặc không béo có thể giúp giảm tình trạng này.
3.3 Uống sữa đúng cách
– Uống từng ngụm nhỏ: Uống sữa quá nhanh có thể làm dạ dày bị quá tải, dễ gây trào ngược. Uống từng ngụm nhỏ và từ từ sẽ giúp giảm áp lực cho dạ dày.
– Uống sữa khi không quá no hoặc quá đói: Uống sữa khi dạ dày quá no hoặc quá rỗng đều có thể gây ra ợ chua. Tốt nhất, hãy uống sữa vào giữa các bữa ăn hoặc kết hợp với một bữa ăn nhẹ.
– Tránh nằm ngay sau khi uống sữa: Hãy đợi ít nhất 30 phút đến 1 giờ sau khi uống sữa trước khi nằm xuống, để cơ thể có thời gian tiêu hóa và giảm nguy cơ axit trào ngược.
3.4 Thay đổi chế độ ăn uống và lối sống
– Ăn nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia nhỏ thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp dạ dày không phải hoạt động quá mức và giảm nguy cơ axit trào ngược.
– Tránh thực phẩm kích thích: Các loại thực phẩm như đồ chiên rán, cay nóng, cà phê, rượu bia cũng có thể làm tăng tình trạng ợ chua. Hạn chế các loại thực phẩm này sẽ giúp giảm bớt nguy cơ gặp phải tình trạng trào ngược axit.
– Nâng cao đầu giường khi ngủ: Nếu bạn thường xuyên bị ợ chua vào ban đêm, việc nâng cao đầu giường hoặc dùng gối cao sẽ giúp ngăn axit trào ngược lên thực quản khi bạn nằm.
3.5 Sử dụng thuốc
Trong trường hợp tình trạng ợ chua quá nặng và không thể kiểm soát bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giúp giảm axit dạ dày hoặc cải thiện tình trạng trào ngược. Các loại thuốc này bao gồm thuốc ức chế bơm proton (PPI) và thuốc kháng histamine H2. Người bệnh cần uống thuốc theo đơn, không tự ý dừng thuốc hoặc thay đổi loại thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
Nếu đã thay đổi chế độ ăn uống mà tình trạng ợ chua vẫn không được cải thiện, bạn cần gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
4. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Mặc dù ợ chua khi uống sữa thường không phải là vấn đề nghiêm trọng, nhưng nếu bạn gặp phải các triệu chứng sau đây, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ:
– Ợ chua kèm theo đau ngực, khó thở hoặc cảm giác bị nghẹn.
– Tình trạng ợ chua kéo dài nhiều ngày và không cải thiện dù đã thay đổi thói quen ăn uống.
– Ợ chua gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và giấc ngủ.
Khi thăm khám, các bác sĩ sẽ khai thác triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh của bệnh nhân sau đó đưa ra chỉ định thực hiện các phương pháp cận lâm sàng phù hợp như nội soi thực quản – dạ dày, chụp X-quang với barium, đo pH thực quản 24 giờ, đo áp lực thực quản,… để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ ợ chua nhằm đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc luôn đi đầu trong việc cập nhật các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hóa. Trong đó, nổi bật là kỹ thuật đo pH thực quản 24 giờ và đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) – phương pháp hiện chỉ được áp dụng tại một số ít cơ sở y tế ở miền Bắc – với thiết bị nhập khẩu từ Mỹ. Bên cạnh đó, các công nghệ nội soi MCU, NBI, chụp X-quang kỹ thuật số đã chứng minh được hiệu quả vượt trội trong chẩn đoán.
Nếu đang gặp triệu chứng ợ chua và có nhu cầu thăm khám, vui lòng liên hệ 1900 55 88 92 để được tư vẫn và hỗ trợ đặt lịch.
