Tả là một bệnh lý nhiễm trùng cấp tính ở ruột non do trực khuẩn Vibrio cholerae sản xuất độc tố gây ra tiêu chảy dẫn đến mất nước, thiểu niệu và trụy tuần hoàn. Bệnh thường lây nhiễm thông qua nguồn nước ô nhiễm hoặc động vật có vỏ. Cho đến hiện nay, bên cạnh việc tránh tiếp xúc với nguồn bệnh, thực phẩm ô nhiễm và nước uống không đảm bảo, vệ sinh cơ thể sạch sẽ thì phương pháp hiệu quả nhất để đề phòng tả chính là sử dụng vacxin tả mORCVAX.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu chung về bệnh tả và vacxin mORCVAX
1.1. Bệnh tả
Bệnh tả ở người hay còn gọi là Cholerae là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính ở đường tiêu hóa gây ra bởi vi khuẩn tả Vibrio cholerae. Vi khuẩn này dạng cong hình dấu phẩy, di động nhanh nhờ có một lông và phát triển tốt trong môi trường nhiều dinh dưỡng, môi trường kiềm như trong nước, thức ăn hay cơ thể của các động vật biển. Trong nhiệt độ lạnh, loại vi khuẩn này có thể sống được đến 2 – 3 tuần, tuy nhiên sẽ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 80 độ C trong 5 phút, các hóa chất diệt khuẩn thông thường hoặc môi trường axit.
Độc tố cholerae sản sinh từ vi khuẩn trong ruột non chính là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra tả. Biểu hiện chủ yếu của bệnh là nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy nhiều dẫn đến mất nước và điện giải trầm trọng, chuột rút các cơ, suy nhược cơ thể, mất độ đàn hồi của da, trũng mắt, cô đặc máu và thiểu niệu. Nếu bệnh nhân bị tả không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến trụy mạch và hôn mê, tình trạng giảm lưu lượng máu kéo dài cũng gây ra hoại tử ống thận thậm chí tử vong.
Các thể bệnh tả bao gồm:
– Thể không triệu chứng.
– Thể nhẹ với triệu chứng như tiêu chảy thường.
– Thể điển hình với diễn biến cấp tính, triệu chứng gồm nôn và tiêu chảy nhiều.
– Thể tối cấp với diễn biến nhanh chóng, mỗi lần tiêu chảy mất nhiều nước, vô niệu, cơ thể suy kiệt nhanh chóng sau vài giờ tiêu chảy và có nguy cơ tử vong do trụy tim.
Ở trẻ nhỏ, phổ biến bệnh tả thể nhẹ, trẻ lớn hơn thì xuất hiện triệu chứng nôn mửa và tiêu chảy tương tự người lớn, có thể kèm sốt nhẹ. Ở người già, bệnh thường dẫn đến biến chứng suy thận dù được bù dịch đầy đủ.
Bệnh tả được lan truyền thông qua việc uống phải nước bẩn, động vật có vỏ hoặc ăn các thực phẩm bị ô nhiễm bởi phân của người mắc bệnh. Sự lây lan từ người sang người ít có khả năng hơn vì cần một lượng vi khuẩn lớn để truyền nhiễm.
1.2. Vacxin mORCVAX
Vacxin tả dạng uống mORCVAX được nghiên cứu và sản xuất bởi Vabiotech, điều chế từ các chủng vi khuẩn tả O1 (gồm El Tor và tuýp sinh học cổ điển) và chủng vi khuẩn tả O139. Quy trình sản xuất vacxin bao gồm các bước như nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường thích hợp, bất hoạt bằng nhiệt độ hoặc formaldehyde, cô đặc bằng phương pháp lọc hoặc ly tâm và loại bỏ hoàn toàn độc tố trong vi khuẩn. Liều vacxin tả dạng uống mORCVAX được tính theo Lipopolysaccharide (LPS), đảm bảo lượng kháng nguyên cần thiết để kích thích tính sinh miễn dịch phòng bệnh.
Vacxin tả mORCVAX được đóng gói trong hai dạng:
– Hộp gồm 10 lọ, mỗi lọ 1.5ml tức 1 liều.
– Hộp gồm 10 lọ, mỗi lọ 7.5ml tức 5 liều.
Theo đó, trong 1 liều vacxin tả dạng uống mORCVAX 1.5ml bao gồm:
– 600 E.U.LPS V.Cholerae O1, El Tor và Phil.6973 đã được bất hoạt bằng formaldehyde.
– 600 E.U.LPS V.Cholerae O139 và 4260B đã được bất hoạt bằng formaldehyde.
– 300 E.U.LPS V.Cholerae O1 và Cairo 50 đã được bất hoạt bằng formaldehyde.
– 300 E.U.LPS V.Cholerae O1 và Cairo 50 đã được bất hoạt bằng nhiệt độ.
– 300 E.U.LPS V.Cholerae O1 và Cairo 48 đã được bất hoạt bằng nhiệt độ.
– Bằng hoặc dưới 0.02 %(w/v) Thimerosal.
– 1.5ml dung dịch WHO-Buffer.
Vacxin cần lắc kỹ trước khi sử dụng. Bên cạnh đó lọ vacxin đã mở chỉ sử dụng trong vòng 6 tiếng với điều kiện được bảo quản vô trùng ở nhiệt độ 2 độ C, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp. Vacxin lọ nguyên có hạn sử dụng trong 2 năm kể từ ngày sản xuất, bảo quản ở nhiệt độ 2 – 8 độ C, không để đóng băng.
Vacxin tả dạng uống mORCVAX được nghiên cứu và sản xuất bởi Vabiotech.
2. Đối tượng, phác đồ và lưu ý khi sử dụng vacxin tả mORCVAX
2.1. Chỉ định sử dụng vacxin tả mORCVAX
Vacxin tả mORCVAX được chỉ định cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người lớn, người sống trong khu vực có dịch lưu hành.
Lịch uống cơ bản của mORCVAX là 2 liều, mỗi liều cách nhau tối thiểu 14 ngày. Lịch uống nhắc lại của vacxin là sau lịch cơ bản 2 năm hoặc trước khi mùa dịch tả xuất hiện, phác đồ tương tự lịch cơ bản với 2 liều uống, khoảng cách giữa 2 liều tối thiểu 2 tuần.
Cần lưu ý, vacxin mORCVAX chỉ dùng đường uống, không tiêm với liều dùng cố định là 1.5ml/liều.
Vacxin tả mORCVAX được chỉ định cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người lớn, người sống trong khu vực có dịch lưu hành.
2.2. Chống chỉ định sử dụng vacxin tả mORCVAX
Một số đối tượng được khuyến cáo không nên sử dụng vacxin tả mORCVAX là:
– Trẻ em dưới 2 tuổi.
– Người có biểu hiện quá mẫn cảm ở lần uống đầu tiên hoặc người dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong vacxin.
– Bệnh nhân bị nhiễm trùng đường ruột cấp tính hoặc đang mắc bệnh cấp tính, mãn tính trong thời kỳ tiến triển.
– Bệnh nhân đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc chống ung thư.
Bên cạnh đó, một số đối tượng cần thận trọng, tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng vacxin mORCVAX là:
– Người bị dị ứng với bất kỳ động thực vật nào nói chung, người đã từng có phản ứng bất thường hoặc dị ứng với vacxin này hoặc bất kỳ loại vacxin nào nói riêng.
– Người đang bị sốt, rối loạn tiêu hóa và nôn mửa. Tuy nhiên nếu chỉ là cảm lạnh thông thường vẫn có thể sử dụng vacxin.
– Vacxin mORCVAX không được khuyên dùng cho phụ nữ đang mang thai trừ những trường hợp cần thiết, cân nhắc lợi ích lớn hơn rủi ro.
– Chưa có số liệu cụ thể về ảnh hưởng của vacxin mORCVAX đối với phụ nữ đang cho con bú, tuy nhiên cân nhắc sử dụng vacxin cho các đối tượng này khi có dịch tả lưu hành.
Những đối tượng trên cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng vacxin mORCVAX.
2.3. Lưu ý
Không phải tất cả những người đã sử dụng vacxin mORCVAX đều sẽ được bảo vệ đầy đủ trước bệnh tả. Vacxin này sẽ không đề phòng được bệnh tiêu chảy gây ra bởi các vi sinh vật khác. Do đó ngoài việc uống đủ liều đủ lịch vacxin, bạn cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa cần thiết để tránh tiếp xúc nguồn bệnh, tránh ăn những thực phẩm, nước uống ô nhiễm, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi dùng nhà vệ sinh.
Đối với trẻ em vừa uống vacxin thì phụ huynh cần lưu ý giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho trẻ và rửa tay sau khi thay tã.
Sau khi sử dụng vacxin mORCVAX, tương tự như những loại vacxin khác, cơ thể bạn có thể xuất hiện một vài biểu hiện:
– Triệu chứng thường gặp: Buồn nôn và nôn ói.
– Triệu chứng hiếm gặp: Đau bụng, đau đầu, tiêu chảy và sốt. Các triệu chứng này có thể tự khỏi sau vài ngày mà không cần điều trị.
Cho đến hiện nay, chưa có nghiên cứu đầy đủ đối với vấn đề tương tác thuốc của vacxin mORCVAX, tuy nhiên cần lưu ý không sử dụng các loại thuốc đường uống khác trước và sau 1 tiếng uống vacxin. Ngoài ra cũng chưa có báo cáo chính thức nào về vấn đề sử dụng vacxin quá liều, nhưng trong trường hợp nghi ngờ quá liều bạn cần đến các cơ sở y tế uy tín để nhận tư vấn từ bác sĩ.
Trên đây là những thông tin về vacxin tả mORCVAX, hi vọng những thông tin này đã giải đáp được thắc mắc của bạn. Trong trường hợp bạn có bất kỳ câu hỏi nào về tiêm chủng hoặc sức khỏe, hãy liên hệ Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI để được tư vấn nhé.
