Cảm giác vướng cổ khó nuốt thường khiến nhiều người lo lắng, bởi nó không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày. Một trong những nguyên nhân phổ biến của tình trạng này là trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Bệnh lý này không chỉ dừng lại ở các triệu chứng tiêu hóa mà còn gây nhiều ảnh hưởng đến vùng hầu họng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa hai hiện tượng này, cách nhận biết nguyên nhân và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi dịch tiêu hóa từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Đây là tình trạng mạn tính ảnh hưởng đến cơ vòng thực quản dưới (LES), một cơ quan đóng vai trò như “van cửa” ngăn axit trào ngược. Khi cơ này yếu hoặc hoạt động không hiệu quả, dịch dạ dày dễ dàng đi lên, gây kích ứng niêm mạc thực quản và cổ họng.
1.1 Triệu chứng điển hình của trào ngược dạ dày
Triệu chứng trào ngược dạ dày không chỉ giới hạn ở đường tiêu hóa mà còn có thể lan sang các vùng lân cận, gây ra các triệu chứng điển hình như:
– Ợ nóng và ợ chua: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện sau khi ăn no hoặc nằm nghỉ.
– Vướng cổ khó nuốt: Cảm giác như có vật gì đó mắc kẹt trong cổ, đôi khi đi kèm đau khi nuốt.
– Khàn tiếng hoặc ho khan kéo dài: Axit trào ngược có thể gây tổn thương dây thanh quản, dẫn đến giọng nói bị thay đổi.
– Hôi miệng: Axit dạ dày làm thay đổi môi trường miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Trào ngược có thể khiến người bệnh gặp khó khăn khi nuốt
1.2 Vì sao trào ngược gây cảm giác vướng cổ họng khó nuốt?
Cảm giác vướng cổ khó nuốt liên quan đến trào ngược dạ dày có thể do những yếu tố sau:
– Viêm thực quản: Dịch axit làm tổn thương và viêm niêm mạc thực quản, gây đau và sưng tấy.
– Co thắt thực quản: Khi thực quản bị kích thích liên tục, các cơ xung quanh sẽ co thắt lại, tạo cảm giác nghẹn hoặc vướng cổ.
– Kích ứng dây thần kinh: Axit trào lên có thể kích thích dây thần kinh điều khiển cảm giác và cơ chế nuốt, làm người bệnh thấy khó nuốt ngay cả khi không ăn uống.
2. Làm thế nào để xác định vướng cổ khó nuốt có phải do trào ngược?
Không phải mọi cảm giác vướng cổ họng khó nuốt đều liên quan đến trào ngược dạ dày. Để xác định chính xác, bạn cần theo dõi các triệu chứng kèm theo và thực hiện một số phương pháp chẩn đoán chuyên sâu.
2.1 Quan sát triệu chứng lâm sàng
Nếu cảm giác vướng cổ đi kèm với ợ nóng, ợ chua hoặc đau vùng thượng vị, nguy cơ cao là bạn đang gặp vấn đề trào ngược dạ dày.
Nghiêm trọng hơn, nếu cảm giác vướng cổ khó nuốt kéo dài và đi kèm các triệu chứng không ăn uống được, đau tức ngực khó thở, giảm cân không rõ nguyên nhân… Đó có thể là những biểu hiện của các biến chứng nghiêm trọng như loét thực quản, hẹp thực quản, hoặc thậm chí là ung thư thực quản.
2.2 Kiểm tra vướng cổ họng khó nuốt có phải do GERD bằng phương pháp chẩn đoán tân tiến
– Nội soi tiêu hóa: Đây là phương pháp giúp bác sĩ kiểm tra tình trạng niêm mạc thực quản, phát hiện các tổn thương do axit gây ra như viêm, loét, có u hoặc hẹp thực quản.
– Đo pH thực quản: Xét nghiệm này đo lượng axit trào ngược lên thực quản, từ đó xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh. Đây cũng là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán GERD, đặc biệt giúp phân biệt được GERD và bệnh lý gây triệu chứng vướng cổ họng, khó nuốt tương tự GERD.
– Đo áp lực thực quản: Giúp kiểm tra chức năng của cơ vòng thực quản dưới, phát hiện sự suy yếu dẫn đến trào ngược.
Đo pH trở kháng thực quản 24h xác định được GERD gây khó nuốt, nuốt vướng
Nhờ các phương pháp này, bác sĩ có thể kết luận liệu cảm giác vướng cổ họng, khó nuốt của bạn có liên quan đến trào ngược dạ dày hay không, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp.
3. Phương pháp điều trị và phòng ngừa GERD gây vướng cổ họng khó nuốt
Để giảm cảm giác vướng cổ họng và khó nuốt do trào ngược dạ dày, điều quan trọng là kiểm soát cả triệu chứng và nguyên nhân gốc rễ. Điều trị hiệu quả thường bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc.
3.1 Điều chỉnh lối sống phòng ngừa GERD gây khó nuốt vướng cổ họng
Việc thay đổi thói quen sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa. Bạn nên ăn uống đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn và tránh ăn quá no. Tránh các thực phẩm dễ gây trào ngược như đồ chiên rán, cà phê, rượu bia, chocolate và thực phẩm cay nóng.
Ngoài ra, không nằm nghỉ ngay sau bữa ăn và duy trì thói quen nâng cao đầu khi ngủ cũng giúp giảm nguy cơ axit trào lên thực quản.
3.2 Sử dụng thuốc điều trị và phòng ngừa GERD gây khó nuốt vướng cổ họng
Quá trình điều trị người bệnh có thể được kê đơn sử dụng các loại thuốc, do đó việc tuân thủ chỉ định dùng thuốc là rất cần thiết để cải thiện bệnh hiệu quả.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm sản xuất, tiết axit trong dạ dày.
– Thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản: Ngăn tổn thương thêm từ axit.
– Thuốc tăng cường chức năng cơ vòng thực quản dưới: Giúp hạn chế axit trào ngược.
Tuân thủ quá trình điều trị GERD giúp cải thiện triệu chứng nhanh chóng, nâng cao chất lượng cuộc sống
Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật chống trào ngược là các phương án được cân nhắc giúp tăng cường chức năng của cơ vòng thực quản dưới, ngăn chặn axit quay trở lại thực quản.
Trên đây là các thông tin về mối liên hệ giữa trào ngược dạ dày và cảm giác vướng cổ khó nuốt. Hiểu được mối liên hệ này sẽ giúp bạn chủ động thăm khám sớm và có những biện pháp phòng tránh hiệu quả hơn. Quan trọng hơn, nếu bạn gặp triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được tư vấn và điều trị kịp thời. Sự can thiệp sớm không chỉ giúp bạn tránh các biến chứng nguy hiểm mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.
