Đau ngực do trào ngược dạ dày có thể gây nhầm lẫn với đau ngực do bệnh tim mạch, và việc nhận biết và phân biệt rõ ràng là vô cùng quan trọng để có phương pháp điều trị đúng cách. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về đặc điểm của trào ngược dạ dày đau ngực và cách phân biệt với các nguyên nhân đau ngực khác.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày và nguyên nhân gây đau ngực
1.1. Trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày thực quản (tên tiếng anh là GERD) là bệnh lý phổ biến khi dịch axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích thích và tổn thương lớp niêm mạc thực quản. Khi axit trào lên thực quản, nó không chỉ gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua mà còn có thể gây đau ngực, một triệu chứng mà nhiều người thường hiểu nhầm.
1.2. Cơ chế trào ngược dạ dày đau ngực
Đau ngực trong trào ngược dạ dày xuất phát từ những tổn thương ở lớp niêm mạc thực quản khi tiếp xúc với axit dạ dày. Niêm mạc thực quản không có khả năng chịu đựng nồng độ axit cao như niêm mạc dạ dày, vì vậy khi axit trào ngược lên, nó dễ gây viêm, loét và làm tổn thương niêm mạc, dẫn đến đau.
Cụ thể, các cơ chế gây đau ngực do trào ngược có thể kể đến như sau:
– Viêm thực quản: Axit dạ dày làm viêm nhiễm niêm mạc thực quản, gây cảm giác đau nhức.
– Co thắt cơ thực quản: Khi thực quản bị kích thích bởi axit, cơ thực quản có thể co thắt một cách bất thường, tạo ra cảm giác đau tức ngực.
– Phản xạ thần kinh: Axit kích thích các đầu dây thần kinh trong thực quản, gây ra cảm giác đau lan đến ngực, vai, hoặc cổ.
Đau ngực trong trào ngược dạ dày xuất phát từ những tổn thương ở lớp niêm mạc thực quản khi tiếp xúc với axit dạ dày
2. Đặc điểm của trào ngược dạ dày gây đau tức ngực
– Vị trí đau: Đau ngực do trào ngược thường xuất hiện ở vùng sau xương ức, đôi khi lan ra hai bên ngực hoặc lên vai và cổ. Đau có thể không đều, xuất hiện lúc căng thẳng, sau bữa ăn nhiều, hoặc khi nằm xuống ngay sau ăn.
– Mức độ và cảm giác đau: Cảm giác đau ngực do trào ngược thường không dữ dội như cơn đau tim. Nó có thể là cảm giác nóng rát, đau âm ỉ hoặc đau nhói. Người bệnh thường mô tả cơn đau như một cảm giác khó chịu, không rõ ràng, kéo dài vài phút hoặc lâu hơn.
– Tính chất cơn đau: Đau thường tăng lên sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn no hoặc dùng các thực phẩm kích thích như đồ cay, chua, rượu bia, cà phê.
– Tư thế và hoạt động: Cơn đau có thể nặng hơn khi cúi xuống, nằm nghiêng hoặc sau các hoạt động mạnh. Nằm ngang cũng khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản, làm tình trạng đau thêm trầm trọng.
– Thời điểm xuất hiện: Đau có xu hướng xuất hiện vào ban đêm hoặc sau bữa ăn.
3. Cách phân biệt đau ngực do trào ngược dạ dày và các nguyên nhân khác
Đau ngực là triệu chứng thường gặp ở nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó bệnh tim mạch luôn là nỗi lo lớn nhất. Để có thể phân biệt được đau ngực do trào ngược dạ dày với đau ngực do các nguyên nhân khác, đặc biệt là đau tim, cần dựa vào các dấu hiệu sau:
3.1. Trào ngược dạ dày đau ngực
– Vị trí đau: Thường đau sau xương ức, có thể lan ra cổ, vai nhưng không lan đến tay hoặc hàm.
– Mức độ đau: Đau âm ỉ, kéo dài và có thể liên tục nhiều giờ.
– Thời gian xuất hiện: Đau sau bữa ăn, tăng khi nằm, khi uống nước có ga hoặc thực phẩm cay nóng.
– Liên quan đến tiêu hóa: Cơn đau thường đi kèm với các triệu chứng tiêu hóa khác như ợ chua, ợ hơi, nóng rát cổ họng.
– Phản ứng với thuốc kháng axit: Cơn đau giảm khi sử dụng thuốc kháng axit hoặc thay đổi tư thế.
Phân biệt đau ngực do trào ngược dạ dày và các nguyên nhân khác
3.2. Đau ngực do các nguyên nhân tim mạch
– Vị trí đau: Đau ở giữa ngực hoặc bên trái, thường lan xuống cánh tay trái, hàm, hoặc lưng.
– Mức độ đau: Đau dữ dội, cảm giác như bị đè nặng, thắt ngực, đôi khi gây khó thở, buồn nôn.
– Thời gian xuất hiện: Đau đột ngột, không liên quan đến bữa ăn và có thể xuất hiện sau hoạt động gắng sức hoặc căng thẳng.
– Phản ứng với hoạt động thể chất: Cơn đau không giảm khi nghỉ ngơi hoặc thay đổi tư thế, có thể kéo dài hơn 15 phút.
– Phản ứng với thuốc: Đau không giảm sau khi uống thuốc kháng axit mà chỉ giảm khi dùng thuốc giãn mạch như nitroglycerin.
4. Chẩn đoán và điều trị đau ngực do trào ngược
4.1. Phương pháp chẩn đoán trào ngược dẫn đến đau ngực
Để xác định đau ngực có phải do trào ngược dạ dày hay không, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp chẩn đoán như:
– Nội soi thực quản: Đánh giá tình trạng viêm loét thực quản do axit.
– Đo pH thực quản 24h: Giúp theo dõi lượng axit trào ngược trong thực quản trong suốt 24 giờ.
– Chụp X-quang hoặc siêu âm ngực: Loại trừ các bệnh lý khác như tim mạch, phổi.
– Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao HRM giúp loại trừ các nguyên nhân liên quan đến rối loạn nuốt, đánh giá LES,..
Đo pH thực quản 24h: Giúp theo dõi lượng axit trào ngược trong thực quản trong suốt 24 giờ
4.2. Điều trị
Đau ngực do trào ngược dạ dày có thể kiểm soát thông qua việc điều chỉnh lối sống và dùng thuốc. Các biện pháp bao gồm:
– Thay đổi lối sống: Không ăn no, không sử dụng thực phẩm gây kích thích, không nằm ngay sau ăn, nên nâng cao đầu khi ngủ.
– Sử dụng thuốc: Thuốc kháng axit, thuốc ức chế bơm proton (PPI) như omeprazole hoặc thuốc chẹn H2 để giảm tiết axit dạ dày – lưu ý sử dụng theo đúng chỉ định.
– Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng, không đáp ứng với điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể được cân nhắc để cải thiện trào ngược.
Đau ngực, dù là do trào ngược hay bất kỳ nguyên nhân nào khác, đều cần được chú ý và kiểm tra y tế.
Trào ngược dạ dày đau ngực là một triệu chứng có thể gây nhầm lẫn với đau ngực do bệnh lý tim mạch, nhưng nếu được nhận biết đúng, nó có thể điều trị hiệu quả. Phân biệt giữa các loại đau ngực khác nhau là bước quan trọng để có được phương pháp điều trị chính xác và tránh những rủi ro không đáng có. Tuy nhiên, vì đau ngực là triệu chứng của nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác nhau, việc tham khảo ý kiến bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm cần thiết là điều cần thiết để xác định chính xác nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.
