Viêm đường hô hấp trên là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở các cơ quan thuộc đường hô hấp trên. Là những cơ quan có trọng trách lấy oxy từ môi trường bên ngoài, sưởi ấm, làm ấm cơ thể và thanh lọc khí trước khi vận chuyển đến phổi. Là dạng bệnh lý theo mùa, đặc biệt bùng phát mạnh vào mùa lạnh, thời tiết hanh khô. Chủ yếu xảy ra ở người có sức đề kháng kém, người già, trẻ nhỏ và bệnh thường tái phát nhiều lần.
Cùng tìm hiểu các thông tin quan trọng về bệnh lý này trong bài viết dưới đây để có thể chủ động phòng tránh và kịp thời điều trị tránh biến chứng
Menu xem nhanh:
1. Viêm đường hô hấp trên: Nguyên nhân, triệu chứng chung
Viêm đường hô hấp trên là một tình trạng mà các bộ phận trên của hệ hô hấp, như mũi, họng, và xoang mũi, trở nên viêm nhiễm. Bệnh có thể hình thành từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
1.1 6 nguyên nhân điển hình gây tình trạng viêm tại đường hô hấp trên
Vi khuẩn, virus là một trong số các nguyên nhân gây các bệnh lý cảm cúm, viêm họng, viêm xoang, viêm amidan
– Nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus: Các loại vi khuẩn và virus, như rhinovirus, influenza virus, hay các vi khuẩn streptococcus, có thể gây nên viêm nhiễm ở các bộ phận trên của đường hô hấp.
– Dị ứng: Khi cơ thể phản ứng quá mạnh với các chất kích thích, gọi là dị ứng, có thể làm tổn thương các mô trong đường hô hấp và gây ra viêm nhiễm.
– Nhiễm trùng nấm: Nấm cũng có thể gây viêm nhiễm ở đường hô hấp, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy giảm.
– Ô nhiễm không khí: Tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí, như khói thuốc lá, bụi bẩn, hay hóa chất có thể kích thích và gây tổn thương cho đường hô hấp.
– Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi nhanh chóng của thời tiết, đặc biệt là sự thay đổi giữa mùa, cũng có thể ảnh hưởng đến đường hô hấp và gây ra các triệu chứng viêm nhiễm.
– Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Việc tiếp xúc với các chất hóa học độc hại trong môi trường làm việc hoặc sống cũng có thể gây ra viêm đường hô hấp.
1.2 Triệu chứng cơ bản của viêm đường hô hấp
Triệu chứng khi các cơ quan thuộc đường hô hấp trên bị viêm bao gồm sổ mũi, đau họng, ho, và có thể kèm theo sốt. Đối với một số người, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu, viêm nhiễm xảy ra ở đường hô hấp trên có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nặng hơn.
Để chẩn đoán và điều trị chính xác, điều quan trọng hàng đầu là tìm hiểu nguyên nhân cụ thể gây viêm ở các cơ quan thuộc đường hô hấp trên trong từng trường hợp cụ thể. Nếu bạn hoặc ai đó có triệu chứng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận được đánh giá chính xác và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
2. Cụ thể các dạng bệnh viêm đường hô hấp trên
Viêm ở các cơ quan đường hô hấp trên có thể gây ra bệnh lý như cúm, viêm xoang, viêm họng, cảm lạnh…
Viêm tại các cơ quan đường hô hấp trên có thể gây ra một số bệnh lý khác nhau, từ những vấn đề nhẹ đến những tình trạng nặng nề. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến liên quan đến viêm đường hô hấp trên:
Cảm lạnh
– Nguyên nhân: Virus, thường là rhinovirus, hay adenovirus.
– Triệu chứng: Sổ mũi, ho, đau họng, nói chung là triệu chứng nhẹ.
Bệnh cúm (Influenza)
– Nguyên nhân: Virus influenza A hoặc B.
– Triệu chứng: Sốt cao, đau cơ, đau đầu, sổ mũi, ho, mệt mỏi.
Viêm họng
– Nguyên nhân: Virus (như rhinovirus) hoặc vi khuẩn (như streptococcus).
– Triệu chứng: Đau họng, khó khăn khi nuốt, sưng nướu họng.
Viêm mũi
– Nguyên nhân: Dị ứng hoặc viêm nhiễm virus.
– Triệu chứng: Sổ mũi, chảy nước mũi, kích ứng mũi.
Viêm xoang
– Nguyên nhân: Vi khuẩn, virus hoặc do dị ứng.
– Triệu chứng: Đau đầu, đau mắt, sưng mũi, đau xoang.
– Nguyên nhân: Thường là nhiễm khuẩn từ đường hô hấp trên.
– Triệu chứng: Đau tai, mất thính lực, có thể có mủ tai.
Bệnh viêm amidan
– Nguyên nhân: Vi khuẩn (thường là streptococcus) hoặc virus.
– Triệu chứng: Đau họng, khó khăn khi nuốt, amidan sưng to.
Viêm thanh quản
– Nguyên nhân: Viêm nhiễm do virus hoặc chất kích thích.
– Triệu chứng: Tiếng nói khàn, đau họng.
Lưu ý rằng các bệnh lý trên có thể diễn ra độc lập hoặc kết hợp với nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, việc thăm khám với bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng.
3. Cần làm gì để phòng tránh mắc bệnh
3.1 Một số cách phòng tránh
Để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm đường hô hấp trên, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng tránh và duy trì lối sống lành mạnh theo những gợi ý dưới đây:
– Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước ấm trong vòng ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi ho, hắt, điều trị người bệnh, và trước khi ăn.
– Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh: Tránh tiếp xúc với những người có triệu chứng của bệnh viêm tại các cơ quan đường hô hấp trên, và giữ khoảng cách khi người khác đang bị ốm.
– Che mũi và miệng khi hắt hơi: Che miệng và mũi bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy khi hắt hơi, và nên vứt khăn giấy ngay sau khi sử dụng.
– Đeo khẩu trang: Khi bạn có triệu chứng hoặc đang tiếp xúc với người bệnh, đeo khẩu trang có thể giúp giảm lượng vi khuẩn hoặc virus lây lan.
– Là ủi quần áo và vệ sinh kỹ vật dụng cá nhân cá nhân: Là ủi quần áo và vệ sinh kỹ vật dụng cá nhân có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn và virus trên bề mặt.
– Tăng cường dinh dưỡng và tập thể dục hàng ngày: Duy trì một chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất, cùng với việc tập thể dục thường xuyên, có thể tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.
– Hạn chế tiếp xúc với chất ô nhiễm: Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại và khói thuốc lá, vì chúng có thể kích thích đường hô hấp và làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
– Uống đủ nước và giữ ẩm cho đường hô hấp: Uống đủ nước và giữ ẩm cho đường hô hấp bằng cách sử dụng máy tạo ẩm có thể giúp giảm cảm giác khô họng và mũi.
– Tiêm phòng vắc-xin và duy trì lịch trình tiêm phòng: Tiêm phòng theo lịch trình đầy đủ để bảo vệ cơ thể khỏi một số bệnh lý nguy cơ, như cúm và cảm lạnh.
Chủ động phòng ngừa bệnh lý đường hô hấp
3.2 Một số lưu ý bổ sung phòng tránh viêm đường hô hấp trên vào mùa lạnh
Mùa lạnh thường đi kèm với nhiều thay đổi khí hậu và môi trường, có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tại đường hô hấp trên. Dưới đây là một số lý do và gợi ý về cách bảo vệ sức khỏe đường hô hấp của bạn trong mùa lạnh:
– Duy trì độ ẩm trong nhà: Sử dụng máy tạo ẩm để giữ cho không khí trong nhà ẩm, giảm nguy cơ khô mũi và họng.
– Bảo vệ sức khỏe đường hô hấp bằng cách giữ ấm cơ thể theo đúng các vùng trên cơ thể như cổ, ngực, bàn chân, bàn tay
– Kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính nếu bạn đang mắc như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, suy tim, đái tháo đường để tránh bệnh tái phát khi thời tiết thay đổi
Trên đây là các thông tin quan trọng về bệnh viêm đường hô hấp trên, nếu bạn hoặc người thân trong gia đình có triệu chứng của bệnh viêm tại các cơ quan đường hô hấp trên, điều quan trọng nhất là nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo chẩn đoán chính xác và nhận được sự hỗ trợ điều trị cần thiết. Bởi nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng cho sức khỏe như: Viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, hay các vấn đề hô hấp nặng như suy hô hấp… Ngoài ra, nếu bệnh do virus gây ra có thể còn làm ảnh hưởng đến cộng đồng, người bệnh có thể lây truyền bệnh cho người khác, đặc biệt là trong môi trường gần gũi như nơi làm việc, trường học, hay gia đình.
