Hiện nay, rối loạn đông máu – cầm máu là một bệnh lý có thể gặp ở bất kỳ ai và bất cứ khi nào. Do đó, việc chỉ định thực hiện xét nghiệm đông máu hợp lý sẽ giúp bác sĩ đánh giá loại bệnh và mức độ tình trạng bất thường trong cơ thể.
Menu xem nhanh:
1. Khái quát chung về xét nghiệm kiểm tra tình trạng đông máu
Quá trình cầm máu diễn ra theo ba giai đoạn:
– Giai đoạn tiểu cầu mạch máu, đảm bảo cầm máu ban đầu.
– Kích hoạt chuỗi đông máu, đảm bảo hình thành cục máu đông.
– Kích hoạt một loạt các cơ chế kiểm soát, ngăn chặn sự lan truyền của cục máu đông và hạn chế kích hoạt chuỗi đông máu đến vùng nội mô tổn thương.
Trong bài này, chúng ta sẽ cũng tìm hiểu về xét nghiệm đông máu – một loại xét nghiệm giúp kiểm tra tình trạng đông máu của bệnh nhân, nhằm hạn chế nguy cơ xuất huyết và đề phòng hiện tượng huyết khối xảy ra.
Việc thực hiện xét nghiệm kiểm tra đông máu có ý nghĩa lớn trong chẩn đoán bệnh lý
2. Quy trình thực hiện xét nghiệm đông máu hợp lý
Quy trình thực hiện xét nghiệm kiểm tra đông máu thường diễn ra như sau:
2.1 Hỏi bệnh và khám lâm sàng
Ở bước này, bác sĩ sẽ khai thác các thông tin từ bệnh nhân bao gồm:
– Tiền sử bệnh tật: có bị xuất huyết (chân răng, dưới da, đường tiêu hóa…) hay không?
– Có bệnh lý cấp hoặc mạn tính khác (sốt xuất huyết, xơ gan, mổ thay van tim…) không?
– Tiền sử dụng thuốc: aspirin, warfarin, heparin, steroid…
– Tiền sử gia đình: có ai bị xuất huyết/chảy máu không?
Việc này nhằm đánh giá sơ bộ về tình trạng đông máu hoặc các thuốc hoặc các bệnh lý có ảnh hưởng đến tình trạng đông máu của người bệnh.
2.1 Xét nghiệm để thăm dò nguy cơ xuất huyết
Các xét nghiệm nhằm thăm dò nguy cơ xuất huyết thường được thực hiện gồm:
– Đếm số lượng tiểu cầu
– Thời gian chảy máu: nên làm bằng phương pháp Ivy
– PT
– APTT
– Fibrinogen
2.3 Xét nghiệm thăm dò nguy cơ huyết khối
– Định lượng AT III, protein C, protein S
– Phát hiện chất kháng đông Lupus và kháng thể chống phospholipid (antiphospholipid antibodies = APA) cho các trường hợp có tiền sử hay hiện tại đang bị huyết khối, hoặc gia đình có người bị huyết khối mà không giải thích được.
Việc thực hiện xét nghiệm này cần được tiến hành một cách cẩn thận và đảm bảo độ chính xác cao
3. Các nguy cơ có thể phát hiện
3.1 Nguy cơ xuất huyết
Nguy cơ xuất huyết có thể xảy ra khi có các rối loạn sau:
– Thời gian máu chảy kéo dài: có thể là do dùng aspirin, nếu không dùng aspirin thì nên nghĩ tới bệnh Vvon-Willebrand thường sẽ kèm APTT kéo dài.
– Chỉ có APTT kéo dài: cần làm thêm xét nghiệm APTT mix test xem có chất kháng đông nội sinh lưu hành hay giảm số lượng các yếu tố đông máu nội sinh VIII, IX và XI.
– Chỉ PT kéo dài: cần làm thêm xét nghiệm PT mix test xem có chất kháng đông ngoại sinh lưu hành hay giảm số lượng các yếu tố đông máu ngoại sinh II, V, VII, X.
3.2 Trường hợp nguy cơ huyết khối
Khi APTT kéo dài, cần làm thêm: kháng đông lupus, định lượng yếu tố XII.
3. Ý nghĩa của phương pháp xét nghiệm này
3.1. Xét nghiệm đông máu giúp tìm ra nguyên nhân chảy máu bất thường
Nhờ vào phương pháp này, bác sĩ có thể phát hiện hoặc loại trừ được nguyên nhân trong trường hợp người bệnh không dùng thuốc chống đông máu, nhưng lại có dấu hiệu của việc bị rối loạn xuất huyết. Một số biểu hiện chảy máu bất thường hay được bác sĩ chỉ định thực hiện xét nghiệm này là:
– Người bệnh bị chảy máu cam
– Người bị chảy máu nướu răng
– Xuất hiện vết bầm tím không rõ nguyên do
– Phụ nữ có kinh nguyệt ra nhiều hoặc bị rong kinh
– Ra máu khi đi tiểu tiện hoặc đại tiện
– Người bị viêm khớp do xuất huyết trong khớp
– Người bị suy giảm thị lực một cách đột ngột
3.2. Xét nghiệm giúp lựa chọn phác đồ điều trị dựa trên kết quả
Bước đầu tiên được bác sĩ áp dụng khi gặp các trường hợp trên đó là tiến hành thu thập thông tin thăm khám các triệu chứng lâm sàng, cũng như khai thác kỹ càng tiền sử chảy máu bất thường của bệnh nhân và người trong gia đình. Tuy nhiên, nếu chỉ căn cứ dựa trên quan sát và lời kể của người bệnh thì chưa đủ cơ sở để có kết luận chính xác về tình trạng rối loạn đông máu của họ. Do đó, chỉ định thực hiện kiểm tra đông máu và đánh giá kết quả giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh.
Thông qua kỹ thuật này, bác sĩ sẽ sớm nhận biết được tình trạng cũng như diễn biến của bệnh rối loạn đông máu mà người bệnh đang mắc phải một cách chính xác. Nhờ đó, việc đưa ra phương hướng điều trị cũng sẽ phát huy được hiệu quả cao hơn. Bởi nếu tiến hành chẩn đoán sai hoặc có thiếu sót trong khám chữa bệnh thì sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới tình trạng bệnh của người mắc rối loạn đông máu.
3.3. Xét nghiệm đông máu giúp đánh giá một số chức năng khác
Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phương pháp này trước khi phẫu thuật để giúp đánh giá tình trạng đông máu của người bệnh, từ đó giúp đưa ra quyết định có nên tiến hành mổ không, hoặc tiên lượng cho một vài tình huống cần chú ý.
Hơn nữa, phương pháp này còn giúp đánh giá mức độ tiến triển của các bệnh lý về gan như: xơ gan và suy giảm chức năng gan, hoặc những biểu hiện bất thường tại thận, tim, tủy,… và một số hội chứng khác liên quan đến tình trạng rối loạn đông máu.
Phương pháp xét nghiệm này mang lại nhiều ý nghĩa cho người bệnh
Xét nghiệm đông máu toàn bộ có thể được thực hiện ở cả người lớn và trẻ nhỏ, trước khi phẫu thuật cũng như giai đoạn hậu phẫu nếu cần thiết. Chỉ định xét nghiệm này cần được tuân thủ trình tự theo các bước với việc đánh giá kết quả xét nghiệm mang tính chuyên môn cao. Hiện nay, tại nhiều bệnh viện đã đưa phương pháp này vào các gói khám sức khỏe và tầm soát ung thư để hỗ trợ tối đa cho việc phát hiện chính xác các bệnh lý trên toàn bộ cơ thể. Vì vậy, bạn hãy lựa chọn cho mình địa chỉ y tế uy tín để tiến hành thăm khám định kỳ nhé!
