Sỏi bàng quang là một loại vật chất cứng, rắn nằm tại bàng quang (bóng đái) trong hệ tiết niệu của con người. Sỏi có thể là một viên hoặc nhiều viên với các kích thước đa dạng khác nhau được hình thành bởi nhiều yếu tố. Vậy bạn đã từng nghe nói đến sỏi bàng quang nguyên phát? Loại sỏi này được hình thành từ đâu, có biểu hiện gì và điều trị như thế nào, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về tình trạng sỏi bàng quang nguyên phát
1.1 Sỏi bàng quang nguyên phát là gì?
Sỏi bàng quang nguyên phát là sỏi được hình thành và phát triển tại bàng quang mà không thể di chuyển được ra bên ngoài. Khác với sỏi thận, sỏi niệu quản rơi xuống bàng quang, đây là tình trạng sỏi được hình thành tại chính bàng quang do các nguyên nhân như là:
– Túi thừa bàng quang
– Hẹp cổ bàng quang, hẹp niệu đạo, sa bàng quang
– Viêm tuyến tiền liệt, phì đại tiền liệt tuyến
Đây là các yếu tố gây tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu từ bàng quang đổ ra bên ngoài cơ thể, do vậy dễ tạo điều kiện cho các tinh thể, cặn dư thừa trong nước tiểu lắng lại tích tụ hình thành sỏi.
Phì đại tuyến tiền liệt gây ra tình trạng ứ đọng nước tiểu, nước tiểu không chảy thuận lợi xuống niệu đạo và ra ngoài, dễ gây nên tình trạng kết tinh tạo thành sỏi.
1.2 Triệu chứng của sỏi bàng quang nguyên phát
Nhìn chung sỏi nằm tại bàng quang người bệnh sẽ gây ra những triệu chứng khác nhau tùy vào từng người bệnh. Người bệnh có thể gặp một hoặc đồng thời nhiều triệu chứng như dưới đây:
– Tiểu rắt, tiểu nhiều lần, tiểu buốt, đi tiểu không hết nước trong bàng quang.
– Lượng nước tiểu mỗi lần có thể ít hoặc nhiều, tia nước tiểu yếu, người bệnh có thể đang tiểu nhưng bị dừng lại đột ngột.
– Nước tiểu có thể lẫn máu màu hồng nhạt do viên sỏi ma sát tác động lên bề mặt niêm mạc bàng quang gây ra những tổn thương, dẫn đến có máu lẫn vào trong nước tiểu.
– Xuất hiện cơn đau khu vực bàng quang lan xuống đùi bẹn, bộ phận sinh dục.
– Người bệnh có thể gặp triệu chứng sốt cao, buồn nôn kết hợp với các triệu chứng kể trên.
Triệu chứng của sỏi bàng quang có thể gây ra những gián đoạn ảnh hưởng đến cuộc sống và chất lượng công việc của người bệnh
1.3 Sỏi bàng quang có gây ra biến chứng nguy hiểm gì không?
Nhìn chung bệnh lý sỏi bàng quang cũng tương tự như các bệnh lý khác đều cần điều trị sớm để tránh những biến chứng, những hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Sỏi nếu tồn tại trong bàng quang mà không được loại bỏ triệt để sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ:
– Viêm bàng quang, nhiễm khuẩn đường tiết niệu, rò bàng quang, teo bàng quang
– Bàng quang bị suy giảm chức năng sẽ dẫn đến những vấn đề tại thận như: Nước tiểu ngược dòng lên thận, suy thận cấp tính, mạn tính…
2. Các phương pháp điều trị sỏi hình thành tại bàng quang
Sỏi bàng quang nói chung được điều trị bằng các phương pháp điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa tùy theo tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người bệnh.
2.1 Điều trị sỏi bàng quang nội khoa
– Nếu sỏi bàng quang mới hình thành, kích thước nhỏ thường là dưới 5mm, bệnh nhân có thể được chỉ định điều trị nội khoa sử dụng thuốc. Thuốc có tác dụng làm giãn cơ trơn cổ bàng quang, niệu đạo để dẫn viên sỏi ra ngoài thuận lợi theo dòng chảy của nước tiểu.
– Bên cạnh đó sử dụng thuốc còn giúp người bệnh dự phòng nguy cơ nhiễm trùng, hoặc điều trị triệt để viêm nhiễm nếu có cùng với sỏi ra khỏi bàng quang.
– Lưu ý quá trình sử dụng thuốc người bệnh cần uống nhiều nước, không sử dụng rượu bia, chất kích thích, ăn uống lành mạnh, luyện tập thể dục thể thao điều độ.
2.2 Điều trị ngoại khoa sỏi bàng quang
– Nếu sỏi bàng quang kích thước >5mm mà không tự di chuyển ra ngoài hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa, bệnh nhân có thể được cân nhắc thực hiện tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser.
Đây là phương pháp chủ yếu được sử dụng để loại bỏ sỏi ra khỏi bàng quang hiện nay, áp dụng với đa số các loại sỏi bàng quang có kích thước khác nhau. Bệnh nhân đảm bảo sạch sỏi thông qua đường tự nhiên của cơ thể mà không cần rạch mổ bằng kỹ thuật nội soi. Nghĩa là bác sĩ sử dụng thiết bị nội soi đưa từ niệu đạo vào bàng quang và sử dụng năng lượng laser bắn vỡ sỏi thành các mảnh vụn nhỏ, và trực tiếp hút gắp sỏi ra ngoài hoàn toàn thông qua đường tiểu tự nhiên.
Với kỹ thuật nội soi loại bỏ sỏi nên bệnh nhân không có vết thương của rạch mổ, ít xâm lấn, ít chảy máu, ít đau, không mất sức, phục hồi nhanh. Xuất viện sau khoảng 24h và trở về sinh hoạt, làm việc bình thường.
Khác với tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi nội soi ngược dòng cũng sẽ loại bỏ sỏi theo nguyên tắc không cần mổ nhưng sẽ thông qua quá trình nội soi qua ống rỗng là đường tiết để lấy sỏi
– Mổ mở lấy sỏi bàng quang là phương pháp điều trị ngoại khoa sỏi truyền thống áp dụng đối với trường hợp sỏi kích thước rất lớn, bàng quang đã có những biến chứng gây ra bởi sỏi. Trường hợp này người bệnh được chỉ định mổ hở để lấy sỏi kịp thời bởi thuốc hoặc năng lượng laser không thể loại bỏ được toàn bộ sỏi ra khỏi bàng quang một cách nhanh chóng và triệt để.
2.3 Lời khuyên trong và sau điều trị sỏi bàng quang
– Bệnh lý sỏi bàng quang phát sinh ngay tại chỗ (tại bàng quang) nên được điều trị triệt để cả sỏi và những nguyên nhân tạo điều kiện thuận lợi gây ra sỏi. Bệnh nhân nên tuân thủ phác đồ hướng dẫn điều trị để tăng hiệu quả và kết quả sạch sỏi nhanh chóng và an toàn nhất.
– Bệnh nhân đặc biệt cần lưu ý tuân thủ đúng thời gian tái khám sau khi thực hiện các phương pháp điều trị được chỉ định. Tái khám sau điều trị nội khoa để đánh giá được mức độ hiệu quả khi dùng thuốc để tống xuất sỏi. Tái khám sau tán sỏi ngược dòng để kiểm tra lại mức độ sạch sỏi trong bàng quang, khả năng di chuyển của các cặn sỏi, vụn sỏi chưa được lấy ra hết sau tán sỏi đã theo dòng nước tiểu ra ngoài hay chưa.
– Để đạt được hiệu quả sạch sỏi và sức khỏe sau điều trị sỏi bàng quang, người bệnh nên có chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý phù hợp với từng thể trạng người bệnh sau mỗi phương pháp điều trị. Ví dụ là đối với tán sỏi người bệnh cần theo dõi các triệu chứng như đau, tiểu máu, sốt sau khi được xuất viện về nhà. Đồng thời không làm việc nặng, tập thể dục vận động mạnh trong tuần đầu sau khi tán sỏi xong.
3. Kết luận
Sỏi được hình thành tại bàng quang là một bệnh lý phổ biến, có thể được điều trị nhanh chóng, tuy nhiên sỏi rất dễ tái phát nếu người bệnh không thực hiện các biện pháp phòng tránh để giảm bớt yếu tố nguy cơ. Vậy nên lời khuyên cho người bệnh là cần điều trị sớm và kịp thời khi phát hiện sỏi và đồng thời nên thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, điều trị triệt để những bệnh lý là yếu tố hình thành nên sỏi để giảm tối đa khả năng tái phát.
