Tiêm vắc xin BCG phòng bệnh lao mũi tiêm quan trọng đầu đời của trẻ nhỏ. Bài viết dưới đây xin cung cấp thông tin chi tiết đến bạn đọc công dụng và hướng xử lý khi trẻ bị tác dụng phụ sau tiêm vắc xin này.
Menu xem nhanh:
1. Vắc xin phòng bệnh lao là gì?
BCG (Bacillus de Calmette – Guérin) là một loại vắc xin phòng ngừa bệnh lao được sử dụng ở Việt Nam. Vắc xin này chứa một dạng vi khuẩn gây bệnh lao, nhưng vi khuẩn đã được làm yếu và không còn khả năng gây bệnh. Thay vào đó, nó có tác dụng bảo vệ hệ miễn dịch của con người chống lại bệnh lao.
Vắc xin phòng lao phổ biến ở Việt Nam được sản xuất bởi Viện vắc xin và sinh phẩm Y tế Nha Trang. Vắc xin này được làm từ chủng vi khuẩn sống Bacillus de Calmette-Guérin: BCG. Với điều kiện bảo quản tốt, loại vắc xin này có tác dụng phòng ngừa bệnh lao mạnh mẽ và có thể duy trì hiệu quả trong thời gian dài.
2. Đối tượng nào sẽ được ưu tiên tiêm vắc xin phòng bệnh lao?
Tiêm vắc xin BCG phòng ngừa bệnh lao được sử dụng rộng rãi cho mọi người, trừ những người có phản ứng miễn dịch với bất cứ thành phần nào của thuốc. Đối với các quốc gia có tỷ lệ lây nhiễm bệnh lao cao, việc tiêm vắc xin BCG càng nên được đẩy mạnh ra toàn cộng đồng.
Vắc xin BCG là mũi tiêm đầu đời cần thiết cho trẻ
Tuy nhiên, có những trường hợp không nên tiêm vắc xin BCG, bao gồm: trẻ được sinh ra từ mẹ bị HIV và lây bệnh của mẹ và 1 số trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Ngoài ra, có những trường hợp tạm thời nên hoãn tiêm vắc xin như: trẻ đang bị sốt cao, mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính, trẻ mới kết thúc điều trị globulin miễn dịch, trẻ em sinh non thiếu tháng, thiếu cân (dưới 2kg).
3. Thời gian phòng bệnh sau tiêm vắc xin kéo dài bao nhiêu lâu?
Tiêm vắc xin BCG phòng ngừa bệnh lao không bảo vệ chống lại vi khuẩn lao, nhưng nó ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Cụ thể, BCG ngăn chặn sự hình thành các dạng bệnh lao như lao sơ nhiễm, lao thứ phát và ngừng sự phát triển của các bệnh lao nặng như viêm phế quản-phế viêm lao, lao kê và lao màng não.
Thời gian bảo vệ của vắc xin BCG dao động từ 4 – 5 năm đến 15 – 20 năm, tùy thuộc vào các nghiên cứu cụ thể.
Vắc xin này được khuyến cáo tiêm chủng đầy đủ cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ. Khi tiêm chủng đầy đủ sẽ giúp trẻ ngăn ngừa đến 70% tỷ lệ bệnh lao màng não. Người lớn không mắc bệnh lao và chưa được tiêm vắc xin trước đó, nhưng tiếp xúc thường xuyên với các yếu tố lây nhiễm cũng nên được tiêm vắc xin phòng lao. Ngoài ra, BCG cũng rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm loét Buruli và các loại vi khuẩn lao không điển hình khác.
Với vắc xin phòng bệnh lao, bạn chỉ cần tiêm 1 liều để có kháng thể bảo vệ lâu dài nhiều năm. Tuy nhiên, tiêm vắc xin BCG phòng ngừa bệnh lao không được khuyến nghị cho thanh thiếu niên trên 16 tuổi vì không hiệu quả trong người lớn. Tuy vậy, vẫn có thể tiêm vắc xin phòng lao cho những người từ 16 đến 35 tuổi có nguy cơ tiếp xúc với bệnh lao.
4. Phản ứng sau tiêm và hướng xử lý
4.1. Sau tiêm vắc xin BCG phòng bệnh lao có thể gặp phản ứng gì?
Rất ít khi xảy ra những phản ứng phụ nghiêm trọng sau tiêm vắc xin BCG phòng ngừa bệnh lao. Hầu hết trẻ em sau khi tiêm vắc xin BCG sẽ có phản ứng nhẹ tại vùng tiêm. Thường chỉ có sự đỏ, sưng và đau nhẹ tại chỗ tiêm, có thể nổi các nốt nhỏ nhưng chúng sẽ tự hết sau 30 phút.
Khoảng 2 tuần sau đó, có thể xuất hiện một vết loét, nhưng vết thương này sẽ tự lành và chỉ để lại một sẹo nhỏ có đường kính vài mm, không đáng kể. Điều này làm chứng cho việc trẻ đã có miễn dịch phòng bệnh. Ở những người có hệ miễn dịch yếu, các tác dụng phụ thường xảy ra và có thể nặng hơn.
Sau khi tiêm vắc xin lao BCG, có thể xảy ra một số tác dụng phụ như sốt nhẹ, nổi hạch hoặc áp xe tại vùng tiêm. Tuy nhiên, các phản ứng này hiếm gặp (chỉ xảy ra trong 1/1.000.000 trường hợp): nhiễm trùng BCG trên toàn cơ thể, viêm tủy và viêm hạch bạch huyết có mủ (xuất hiện từ 2 đến 6 tháng sau khi tiêm vắc xin BCG).
4.2. Hướng xử lý khi có tác dụng phụ sau tiêm vắc xin BCG phòng bệnh lao
Các phụ huynh có thể yên tâm chăm sóc trẻ nhỏ với những phản ứng thông thường sau tiêm vắc xin BCG.
– Đối với trẻ em, hãy cho trẻ bú hoặc uống nước nhiều hơn. Hãy ôm bé, quan sát bé thường xuyên và tránh chạm vào chỗ tiêm.
– Nếu trẻ bị sốt nhẹ (dưới 38,5 độ), hãy cho trẻ uống nhiều nước, tiếp tục ăn uống bình thường và để bé nằm ở nơi thoáng mát.
Vắc xin phòng bệnh lao có thể gây 1 số tác dụng phụ nhưng không đáng kể
Phản ứng tại chỗ có thể bao gồm đỏ và/hoặc sưng tại chỗ tiêm, cùng với một hoặc nhiều triệu chứng như sưng gần chỗ tiêm, đau, đỏ và sưng kéo dài từ 3 ngày trở lên. Thường thì các triệu chứng này tự giảm trong vài ngày đến 1 tuần.
Trẻ có thể gặp đau khớp, bao gồm cả khớp nhỏ ngoại vi kéo dài (trên 10 ngày) hoặc tạm thời (tối đa 10 ngày). Thường thì tình trạng này tự giảm, nhưng trong một số trường hợp, cần dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
Viêm hạch bạch huyết, bao gồm cả viêm hạch bạch huyết có mủ, thường xuất hiện một hạch lympho sưng to hơn 1,5 cm (bằng kích thước của một ngón tay người lớn) hoặc có một lỗ rò rỉ trên một hạch lympho. Đây xảy ra trong vòng 2-6 tháng sau khi tiêm vắc xin BCG, thường ở vùng nách gần chỗ tiêm. Thường thì viêm hạch bạch huyết tự lành và không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu có tổn thương da hoặc viêm nhiễm, chảy mủ,.. cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ khám và điều trị nếu cần thiết.
5. Lưu ý sau tiêm chủng
– Để bảo vệ vị trí tiêm, bạn hãy đảm bảo vùng da luôn sạch sẽ và khô ráo. Khi cần thiết, bạn chỉ sử dụng nước sạch hoặc nước ấm để làm sạch vết tiêm.
Sau tiêm chủng, bố mẹ nên theo dõi những phản ứng của con để kịp thời xử lý
– Quan trọng nhất là bạn không sử dụng chất sát trùng, thuốc mỡ hoặc kem bôi lên vị trí tiêm.
– Hãy tránh dùng băng dán trực tiếp lên vùng tiêm chủng. Nếu cần băng bó, bạn hãy sử dụng băng khô và dùng băng dính dọc hai bên để cho phép không khí thông qua. Điều này giúp vết tiêm được thông thoáng.
Tiêm vắc xin BCG phòng bệnh lao là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ tất cả mọi người, đặc biệt là trẻ nhot khỏi căn bệnh này. Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI là 1 trong những đơn vị thực hiện tiêm phòng vắc xin lao cho các khách hàng có nhu cầu.
Để được tư vấn chi tiết về gói tiêm chủng phù hợp với bạn và gia đình, hãy để lại thông tin và câu hỏi thắc mắc của bđể Thu Cúc TCI hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.
