Thoát vị bẹn nghẹt biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh lý thoát vị bẹn. Các tạng thoát vị bị nghẹt có thể dẫn đến hoại tử do không được cung cấp đủ máu. Thoát vị bẹn nghẹt cần phải được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh phát triển thành các biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
Menu xem nhanh:
1. Thoát vị bẹn nghẹt là gì?
Thoát bị bẹn là tình trạng các tạng trong ổ phúc mạc ( ruột, buồng trứng, mạc nối…) di chuyển khỏi vị trí vốn có, đi qua qua điểm yếu ở thành bụng và tạo thành khối phồng ở vùng bẹn. Khối thoát vị bẹn thường xuất hiện khi tăng áp lực ổ bụng (như nâng vác vật nặng, vận động mạnh, rặn đại tiện hoặc khi ho…) và tự động biến mất khi người bệnh nằm nghỉ ngơi.
Tuy nhiên trong một số trường hợp, các tạng ở trong túi thoát vị có thể bị xoắn lại với nhau. Chúng đè ép và bị thắt nghẽn tại túi cổ thoát vị không thể di chuyển trở lại vị trí ban đầu. Hiện tượng này người ta gọi là thoát vị bẹn nghẹt.
Thoát vị bẹn nghẹt cần phải chẩn đoán và xử ngay lập tức. Bởi nếu sau khoảng 6-12 tiếng, các tạng trong túi thoát vị sẽ bị ứ trệ tuần hoàn không được cấp đủ máu dẫn đến hoại tử. Từ đó có thể gây tắc ruột, nghẹt ruột, viêm phúc mạc và những rối loạn toàn thân khác.
Thoát vị bẹn nghẹt khiến các tạng không thể si chuyển trở lại ổ phúc mạc
2. Nguyên nhân gây nghẹt tạng thoát vị
Thoát vị bẹn nghẹt có thể xảy do các nguyên nhân chủ yếu sau:
– Tăng áp lực ổ bụng đột ngột như vận động mạng, ho mạnh, nâng vật nặng… khiến các tạng chui qua lỗ thoát vị nhanh và đột ngột gây nghẹt.
– Lỗ thoát vị hẹp hoặc do các cân cơ ở lỗ thoát vị chắc và ít đàn hồi. Các tạng gặp nhiều khó khăn để di chuyển dẫn tới bị nghẹt.
– Có tạng mới chui xuống túi thoát vị trong khi đã có sẵn một tạng khác chui xuống trước đó.
– Quai ruột trong túi thoát vị bị gấp khúc nhiều khiến các chất dịch và hơi bị ứ đọng. Từ đó làm áp lực trong lòng quai tăng cao, giãn to và bị đè ép.
3. Biểu hiện của thoát vị bẹn nghẹt
Khi các tạng trong túi thoát vị bẹn bị nghẹt, người bệnh sẽ thấy xuất hiện các biểu hiện đặc trưng sau:
– Người bệnh thấy xuất hiện khối phồng ở vùng bẹn, bìu.
– Khối phồng căng, đau, không tự mất đi và cũng không đẩy lên được.
– Thể tích của khối thoát vị không thay đổi khi áp lực ổ bụng thay đổi.
– Nắn khối thoát vị không thấy tiếng óc ách, gõ đục.
– Vùng da xung quanh khối thoát vị đổi sang màu sẫm hoặc đỏ.
– Cơ thể mệt mỏi, sốt, buồn nôn và nôn, bí trung đại tiện, phân lẫn máu, nhịp tim tăng cao…
Khối thoát vị căng đau, không tự mất đi, không đảy lên được là dấu hiệu đặc trưng của thoát vị bẹn nghẹt
4. Các biến chứng nguy hiểm của thoát vị nghẹt
Thoát vị bẹn nghẹt cần phải được phát hiện và xử lý càng nhanh càng tốt. Nếu sau 6-12 tiếng, thoát vị nghẹt có thể phát triển thành các biến chứng rất nguy hiểm. Đó là:
– Nghẹt ruột: xảy ra khi các tạng bị dính với túi thoát vị, với cổ hoặc với các phần trong túi thoát vị dẫn đến không thể di chuyển trở lại vào ổ phúc mạc. Người bệnh sẽ thấy kích thước túi thoát vị tăng lên và bị đau vùng thoát vị.
– Tắc ruột: thường xảy ra với ruột non hoặc có đôi khi là dạ dày, ít khi xảy ra với kết tràng. Tắc ruột khiến các mạch cung cấp máu bị tắc nghẽn. Người bệnh sẽ cảm thấy đau liên tục vùng thoát vị hoặc đau quặn từng cơn. Nếu không can thiệp điều trị ngay có thể dẫn đến hoại tử ruột.
– Nghẽn ruột: quai ruột bị chèn ép ở cổ thoát vị khiến sự lưu thông trong ruột bị gián đoạn, các đoạn ruột phía trước bị tắc nghẽn.Người bệnh có thể bị đau bụng, buồn nôn, nôn và có nguy cơ bị viêm phúc mạc.
– Vỡ túi thoát vị và quai ruột nghẹt làm hình thành ổ áp xe phân mủ, tạo ra một lỗ rò trên đường tiêu hóa.
5. Điều trị thoát vị bẹn nghẹt
Khi được chẩn đoán là thoát bị bẹn nghẹt cần phải được điều trị càng sớm càng tốt.
5.1. Điều trị thoát vị bẹn nghẹt không mổ
Điều trị theo phương thức bảo tồn được chỉ định đối với người bệnh là trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, phát hiện sớm trước 6 giờ và chưa xuất hiện biến chứng. Cách thực hiện:
– Cho trẻ dùng thuốc giảm đau và an thần theo theo liều lượng thích hợp.
– Đặt nửa người trẻ trong chậu nước ấm, thời gian từ 15-20 phút để khối thoát vị có thể tự lên được.
– Xoa nhẹ khối thoát vị để tránh làm vỡ các tạng bên trong hoặc đẩy một đoạn ruột đã bị hoại tử lên ổ bụng.
Nếu các tạng di chuyển nước trở lại ổ phúc mạc, trẻ cần được theo dõi sát và đeo băng ép tại chỗ để phòng ruột hoại tử thứ phát gây viêm phúc mạc. Sau đó chờ ống phúc tinh mạc bị xơ hóa và bịt kín. Ngược lại, trường hợp hướng điều trị này không có kết quả, trẻ buộc phải tiến hành phẫu thuật.
5.2. Phẫu thuật điều trị thoát vị bẹn nghẹt
Khi khối thoát vị nghẹt gây tắc ruột, người bệnh cần phải được phẫu thuật. Đây là phương pháp duy nhất giúp giải phóng nhanh các tạng bị nghẹt, thiếu máu; xử lý các tạng bị tổn thương (nếu có) và phục hồi lại thành bụng – nguyên nhân gây thoát vị.
Phẫu thuật thoát vị bẹn nghẹt được thực hiện bằng phương pháp mổ mở hoặc mổ nội soi. Tùy theo tình trạng biến chứng mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
Tuy nhiên, so với mổ mở truyền thống, phương pháp mổ nội soi có nhiều ưu điểm vượt trội. Mổ nội soi xâm lấn tối thiểu nên người bệnh ít đau, ít chảy máu và hạn chế xảy ra các biến chứng trong và sau mổ. Thời gian lưu viện ngắn và người bệnh nhanh hồi phục sức khỏe. Bên cạnh đó, phương pháp này còn cho phép các bác sĩ đánh giá tình trạng bẹn bên còn lại và có thể xử lý luôn nếu có thoát vị xảy ra.
Lưu ý khi phẫu thuật:
– Tuyệt đối không được để các tạng thoát vị tuột vào ổ bụng khi chưa có kết luận chính xác về tình trạng nghẹt.
– Đánh giá đúng tình trạng thoát vị nghẹt để có phương án điều trị phù hợp.
– Đánh giá đúng đoạn ruột còn có khả năng hồi phục được.
Phẫu thuật giúp giải phóng nhanh các tạng bị nghẹt, xử lý các tạng bị tổn thương và phục hồi lại thành bụng
6. Các phương pháp giúp phòng ngừa bệnh
Mặc dù đã được điều trị nhưng thoát vị bẹn nghẹt vẫn có nguy cơ tái phát. Vì vậy, phòng ngừa là điều cần thiết giúp bạn hạn chế thoát vị bẹn và thoát vị bẹn nghẹt. Bạn cần lưu ý:
– Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh kết hợp với tập thể dục thể thao thường xuyên mỗi ngày.
– Uống đủ nước mỗi ngày, chế độ ăn nhiều chất xơ (rau xanh trái cây,…) để hạn chế táo bón.
– Tránh nâng vật nặng; hạn chế những công việc nặng nhọc hoặc công việc đòi hỏi phải đứng trong thời gian dài.
– Không hút thuốc lá để ngăn ngừa nguy cơ gây viêm phế quản mãn tính khiến bạn bị ho kéo dài.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm để kiểm soát những bệnh lý có nguy cơ dẫn đến thoát vị bẹn trong tương lai.
Thoát vị bẹn nghẹt là một biến chứng nguy hiểm và cần phải điều trị càng sớm càng tốt. Do đó, khi có dấu hiệu nghẹt các tạng thoát vị, người bệnh cần đến ngay các cơ sở chuyên khoa uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm xảy ra.
