Thoái hóa khớp là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới. Đây là tình trạng tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, dẫn đến đau nhức, hạn chế vận động và thậm chí tàn phế nếu không được điều trị kịp thời. Có nhiều loại thoái hóa khớp, mỗi loại ảnh hưởng đến các khu vực khác nhau trên cơ thể. Hiểu rõ về các dạng thoái hóa khớp phổ biến cùng với các biện pháp điều trị sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Menu xem nhanh:
1. Các loại thoái hóa khớp phổ biến hiện nay
1.1 Thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối là một trong những dạng thoái hóa phổ biến nhất, thường gặp ở người cao tuổi, người thừa cân hoặc những người thường xuyên vận động mạnh. Nguyên nhân chính là do sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, khiến xương dưới sụn ma sát với nhau, gây đau đớn và viêm nhiễm. Các triệu chứng điển hình bao gồm đau khớp khi di chuyển, cứng khớp vào buổi sáng, sưng khớp và giảm khả năng vận động.
Thoái hóa khớp gối là một trong những tình trạng phổ biến nhất.
1.2 Thoái hóa khớp háng
Tình trạng này xảy ra khi lớp sụn bảo vệ khớp háng bị bào mòn theo thời gian, khiến các đầu xương cọ sát vào nhau gây đau và viêm. Bệnh thường gặp ở những người trên 50 tuổi, người có tiền sử chấn thương hoặc mắc các bệnh lý xương khớp. Triệu chứng phổ biến bao gồm đau âm ỉ ở vùng háng, đùi hoặc mông, cứng khớp vào buổi sáng và khó khăn khi đi lại hoặc đứng lâu.
1.3 Thoái hóa khớp vai
Người già hoặc những người có công việc đòi hỏi vận động vai nhiều là đối tượng dễ gặp loại thoái hóa này. Nguyên nhân chủ yếu là do sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, khiến khớp bị khô và giảm chức năng vận động. Triệu chứng thường bao gồm đau khi cử động vai, cứng khớp, giảm biên độ vận động và có tiếng lạo xạo khi cử động.
1.4 Thoái hóa khớp cột sống
Thoái hóa khớp cột sống cổ thường xảy ra ở những người làm việc văn phòng, ít vận động hoặc có tư thế ngồi không đúng. Triệu chứng bao gồm đau cổ, cứng cổ, đau lan xuống vai và cánh tay.
Trong khi đó, tình trạng tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn cột sống thắt lưng là nguyên nhân phổ biến gây đau lưng ở người lớn tuổi. Bệnh có thể dẫn đến đau âm ỉ kéo dài, tê bì chân và giảm khả năng vận động.
1.5 Thoái hóa khớp bàn tay và ngón tay
Thoái hóa ở khớp bàn tay thường ảnh hưởng đến phụ nữ trung niên và người cao tuổi. Nguyên nhân có thể liên quan đến yếu tố di truyền, hoạt động tay nhiều hoặc chấn thương trước đó. Triệu chứng bao gồm đau, sưng, cứng khớp và biến dạng ngón tay theo thời gian.
Các khớp ở bàn tay và các ngón tay có thể gặp tổn thương do hoạt động nhiều hoặc chấn thương.
2. Cách điều trị giúp kiểm soát tình trạng thoái hóa khớp hiện nay
Thoái hóa khớp là bệnh lý mạn tính, tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh bằng các phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là những cách điều trị phổ biến giúp giảm đau và cải thiện chức năng vận động cho người bệnh.
2.1 Điều trị bằng thuốc
– Thuốc giảm đau: Paracetamol là thuốc giảm đau thường được sử dụng đầu tiên cho bệnh nhân bị thoái hóa các khớp do ít tác dụng phụ. Trong trường hợp đau nhiều, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau mạnh hơn như tramadol.
– Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Các thuốc như ibuprofen, naproxen và celecoxib giúp giảm đau và viêm hiệu quả. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, tim mạch nên cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
– Thuốc tiêm nội khớp
+ Tiêm corticoid: Giảm đau nhanh nhưng chỉ nên tiêm tối đa 3-4 lần/năm để tránh tổn thương sụn.
+ Tiêm axit hyaluronic: Cải thiện độ nhớt của dịch khớp, giúp giảm đau và tăng khả năng vận động.
2.2 Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng
– Bài tập tăng cường cơ bắp: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, đạp xe giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp, hỗ trợ giảm đau và duy trì sự linh hoạt.
– Liệu pháp nhiệt: Chườm nóng giúp giãn cơ, giảm co cứng khớp. Trong khi đó chườm lạnh có tác dụng hỗ trợ giảm viêm và đau khi khớp bị sưng.
2.3 Xoa bóp và châm cứu
Xoa bóp nhẹ nhàng giúp tăng cường tuần hoàn máu đến vùng khớp, giảm đau hiệu quả. Châm cứu cũng là phương pháp hỗ trợ giảm đau được nhiều người lựa chọn.
2.4 Thay đổi lối sống
– Kiểm soát cân nặng: Giảm cân giúp giảm áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng, giúp cải thiện triệu chứng bệnh.
– Dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3 như cá hồi, sữa, rau xanh giúp duy trì sức khỏe xương khớp. Tránh thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường và dầu mỡ vì có thể làm tăng viêm trong cơ thể.
2.5 Phẫu thuật khớp trong trường hợp nặng
Nội soi khớp là phương pháp này được áp dụng cho những trường hợp thoái hóa giai đoạn đầu, giúp loại bỏ mảnh sụn bị tổn thương, làm sạch khớp. Trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật thay khớp nhân tạo là lựa chọn cuối cùng giúp phục hồi khả năng vận động.
Chẩn đoán và điều trị thoái hóa khớp hiệu quả với chuyên gia.
3. Các phương pháp phòng ngừa tình trạng khớp thoái hóa
3.1 Duy trì cân nặng hợp lý
Trọng lượng cơ thể quá lớn là yếu tố quan trọng gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng. Do vậy, việc giữ cân nặng ổn định có ý nghĩa đặc biệt đối với việc giảm nguy cơ thoái hóa khớp.
3.2 Tập luyện thể dục đúng cách
Tập luyện thể dục đều đặn giúp tăng cường cơ bắp quanh khớp, duy trì sự linh hoạt và giảm nguy cơ thoái hóa các khớp. Các bộ môn như bơi lội, yoga và đi bộ là lựa chọn phù hợp cho các bệnh nhân này.
3.3 Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3 giúp nuôi dưỡng sụn khớp và duy trì sức khỏe xương khớp.
3.4 Điều chỉnh thói quen sinh hoạt
Hạn chế ngồi lâu, giữ tư thế đúng khi làm việc và tránh mang vác nặng giúp giảm áp lực lên xương, sụn và phòng ngừa thoái hóa hiệu quả.
Thoái hóa khớp là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ các loại thoái hóa thường gặp cùng với phương pháp điều trị phù hợp giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, tập luyện hợp lý và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ, người bệnh có thể kiểm soát tốt tình trạng thoái hóa xương khớp và giảm thiểu ảnh hưởng của bệnh lên cuộc sống hàng ngày.
