Các loại thuốc giảm estrogen ở nữ giới

Thuốc giảm estrogen ở nữ giới là một trong những giải pháp được sử dụng nhằm hỗ trợ cân bằng nội tiết tố, đặc biệt trong các trường hợp dư thừa estrogen gây ảnh hưởng đến làn da, vóc dáng và sức khỏe sinh sản. Việc hiểu đúng vai trò, cơ chế tác động và cách sử dụng thuốc giảm estrogen ở nữ giới sẽ giúp nữ giới chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe nội tiết một cách an toàn và khoa học.

1. Các loại thuốc giảm estrogen ở nữ giới

Estrogen là hormone quan trọng ở nữ giới, với nồng độ thay đổi theo từng giai đoạn của cuộc đời. Ở độ tuổi sinh sản, estrogen dao động theo chu kỳ kinh nguyệt. Khi mang thai, hormone này tăng cao để hỗ trợ thai nhi. Đến giai đoạn mãn kinh, nồng độ estrogen giảm rõ rệt. Trên thực tế, cơ thể rất hiếm khi tự sản sinh estrogen quá cao, phần lớn các trường hợp tăng estrogen liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc liệu pháp hormone.

Các thuốc giảm estrogen ở nữ giới chủ yếu là nhóm thuốc có tác dụng ức chế quá trình tạo estrogen hoặc ngăn estrogen phát huy tác dụng trong cơ thể. Những thuốc làm giảm nồng độ estrogen này thường được chỉ định trong các bệnh lý nhạy cảm với hormone, đặc biệt là ung thư vú phụ thuộc estrogen. Nhóm thường gặp gồm:

• Thuốc ức chế aromatase (Aromatase Inhibitors – AI): Điển hình như Anastrozole (Arimidex), Letrozole (Femara) và Exemestane (Aromasin). Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), đây là nhóm thuốc giảm estrogen được sử dụng phổ biến ở phụ nữ sau mãn kinh mắc ung thư vú thụ thể hormone dương tính.
• Các chất điều biến hoặc phân giải thụ thể estrogen chọn lọc (SERM/SERD): Tiêu biểu như Tamoxifen (SERM) và Fulvestrant (SERD). Những thuốc này không trực tiếp làm giảm lượng estrogen mà ngăn estrogen gắn vào thụ thể hoặc phá hủy thụ thể estrogen, qua đó ức chế tác động sinh học của hormone. Nghiên cứu đăng trên Journal of Clinical Oncology cho thấy Tamoxifen giúp giảm nguy cơ tái phát ung thư vú liên quan estrogen rõ rệt.
• Thuốc chủ vận GnRH: Thường gặp như Goserelin (Zoladex) hoặc Leuprolide. Nhóm này ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng, làm giảm sản xuất estrogen từ buồng trứng. Theo hướng dẫn điều trị của National Cancer Institute (NCI), GnRH được sử dụng như một biện pháp ức chế chức năng buồng trứng ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Nhìn chung, thuốc giảm estrogen ở nữ giới là thuốc kê đơn, chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc ung bướu, nhằm đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế rủi ro mất cân bằng hormone lâu dài.

2. Vì sao các thuốc này gây giảm estrogen ở nữ?

Các thuốc giảm estrogen ở nữ giới làm giảm hormone estrogen vì chúng can thiệp trực tiếp vào quá trình tạo ra estrogen hoặc chặn estrogen hoạt động trong cơ thể. Tùy từng nhóm thuốc, cơ chế tác động sẽ khác nhau nhưng đều hướng đến mục tiêu cuối cùng là làm giảm nồng độ estrogen để kiểm soát các bệnh lý nhạy cảm với hormone.

2.1. Thuốc ức chế aromatase (Letrozole, Anastrozole, Exemestane)

Ở phụ nữ sau mãn kinh, buồng trứng gần như không còn sản xuất estrogen. Lúc này, estrogen chủ yếu được tạo ra nhờ enzym aromatase chuyển đổi androgen thành estrogen tại các mô ngoại vi như mô mỡ, gan, cơ và da.

Nhóm thuốc giảm estrogen này ức chế trực tiếp enzym aromatase, khiến quá trình chuyển đổi androgen thành estrogen bị chặn lại. Kết quả là lượng estrogen trong máu giảm rất mạnh, có thể trên 90%. Khi estrogen giảm, các tế bào ung thư vú phụ thuộc hormone sẽ mất “nguồn nuôi dưỡng” và chậm phát triển hoặc ngừng phát triển.

2.2. Các chất điều biến hoặc phân giải thụ thể estrogen (SERM/SERD)

SERM như Tamoxifen hay Toremifene không làm giảm lượng estrogen trong máu, nhưng ngăn estrogen gắn vào thụ thể tại tế bào ung thư vú. Nhờ đó, estrogen không thể kích thích tế bào ung thư tăng sinh.

SERD như Fulvestrant, Elacestrant hay Imlunestrant gắn chặt vào thụ thể estrogen và khiến thụ thể này bị phân hủy. Khi thụ thể bị phá hủy, estrogen dù còn trong cơ thể cũng không thể phát huy tác dụng. Đây là cách gián tiếp nhưng hiệu quả để làm giảm tác động sinh học của estrogen trên toàn cơ thể.

2.3. Thuốc chủ vận GnRH (Goserelin, Leuprolide)

Nhóm thuốc làm giảm nồng độ estrogen này tác động lên trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng. Khi dùng liên tục, thuốc làm giảm tiết LH và FSH từ tuyến yên, khiến buồng trứng bị “ức chế tạm thời” và giảm sản xuất estrogen. Cơ chế này giúp hạ estrogen mà không cần phẫu thuật cắt buồng trứng, đặc biệt hữu ích ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Tóm lại, thuốc giảm estrogen ở nữ giới đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát các bệnh lý nhạy cảm với hormone, đặc biệt là ung thư vú và một số rối loạn nội tiết ở phụ nữ. Tuy mang lại hiệu quả rõ rệt trong điều trị, việc sử dụng thuốc cần được cá nhân hóa, tuân thủ chỉ định và theo dõi y tế chặt chẽ để tránh mất cân bằng nội tiết và các tác dụng không mong muốn. 

Nguồn thông tin tham khảo: Mayoclinic.org, Cancer.org, Medlineplus.gov, Mayoclinic.org